41
Palme Yayınevi
Alkanın Kapalı
adı formülü
Metan CH 4
Etan C 2 H 6
Propan C 3 H 8
Bütan C 4 H 10
Pentan C 5 H 12
Hekzan C 6 H 14
Heptan C 7 H 16
Oktan C 8 H 18
Nonan C 9 H 20
Dekan C 10 H 22
w Alkanlardan bir hidrojen
atomu çıkarılmasıyla olu-
şan gruba alkil denir ve –R
şeklinde gösterilir. Genel
formülü CnH2n+1'dir. Alkil
hangi alkandan türemişse
o alkanın adının sonundaki
–an eki yerine –il eki getirilir.
– CH 3 : Metil
– C 2 H 5 : Etil
– C 3 H 7 : Propil
– C 4 H 9 : Bütil
w Bazı alkil grupları bağlan-
dıkları C atomuna göre
farklı adlandırılır.
a. CH 3 – CH 2 – CH 2 – CH 2 –
n – bütil
b. En uzun C zincirinde ikinci
C atomuna bir tane metil
grubu bağlı ise izo- ön eki
kullanılır.
CH 3 – CH – CH 2 –
CH 3
‹zobütil (2-metil propil)
- C 8. A 9. C 10. B 11. C 12. C
7. CH 3 — CH 2 — CH 2 — CH 3
1 2 3 4
Yukarıdaki yarı açık formülü verilen orga-
nik bileşikten oluşan alkil kökleri ile ilgili;
I. 1 veya 4 numaradan bir tane hidrojen
atomu ayrılması sonucu oluşan kök,
n-bütil'dir.
II. 2 veya 3 numaradan bir tane hidrojen
atomu ayrılması sonucu oluşan kök, se-
konder bütil'dir.
III. 4 numaradan bir tane hidrojen atomu ay-
rılarak CH 2 — grubunun bağlanması so-
nucu oluşan kök izopentil'dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III
8.
CH 3 CH 2 C CH CH 3
CH 3 CH 3
CH 3
1 2 3
Yukarıdaki molekülde 1, 2 ve 3 numaralı
karbon atomları için aşağıdaki sınıflandır-
malardan hangisi doğrudur?
1 2 3
A) Primer Sekonder Tersiyer
B) Tersiyer Primer Sekonder
C) Tersiyer Sekonder Primer
D) Primer Tersiyer Sekonder
E) Sekonder Primer Tersiyer
9. 2,2 -dimetil propil grubu ile ilgili;
I. Neopentil olarak adlandırılır.
II. Toplam 5 karbon atomu içerir.
III. Toplam 12 hidrojen atomu içerir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
10.
H — C — C — C — C — H
H
1 H H H H 2 3
CH 3 H H
Yukarıda verilen bileşikte 1, 2 ve 3 numa-
raları ile gösterilen hidrojen atomlarının
primer, sekonder veya tersiyer olarak sı-
nıflandırılması aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
1 2 3
A) Primer Primer Sekonder
B) Primer Tersiyer Sekonder
C) Sekonder Primer Tersiyer
D) Sekonder Sekonder Primer
E) Primer Tersiyer Tersiyer
11. Aşağıdaki organik bileşiklere ait adlandır-
malardan hangisi karşısında yanlış veril-
miştir?
Bileşik Adlandır-
ma
A) CH 3 CH(CH 3 )(CH 2 ) 2 CH 3 2 –metil
pentan
B) (CH 3 ) 2 CH(CH 2 ) 2 CH(C 2 H 5 ) 2 5 –etil –
2 – metil
heptan
C) C(CH 3 ) 3 CH(C 2 H 5 )CH 3 2 –etil
– 3,3 –
dimetil
bütan
D) C 2 H 5 CH(CH 3 )CH(C 2 H 5 )CH 3 3,4 –dime-
til hekzan
E) CH(CH 3 ) 2 CH(CH 3 )CH 2 CH 3 2,3 –dime-
til pentan
12. Propil ve izopropilin birbirine bağlanmasıy-
la oluşacak bileşik ile ilgili aşağıdaki ifade-
lerden hangisi yanlıştır?
A) Alkandır.
B) Zincirin dışında bir tane dal bulunur.
C) C 5 H 12 kapalı formülüne sahiptir.
D) Doymuş hidrokarbondur.
E) Sistematik adlandırılması 2–metil pentan
şeklindedir.