43
Palme Yayınevi- C 8. D 9. C 10. D 11. A 12. A 13. E 14. C
7. Halkalı olmayan alkanların genel formülü
aşağıdakilerden hangisidir?A) CnH2n B) C2nHn+2 C) CnH2n+2
D) CnH3n E) CnH2n–28. Bir tane C atomuna, bir tane Br, bir tane
metil ve iki tane etil bağlandığında oluşan
bileşiğin sistematik adı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) 3–metil –2–bromo pentan
B) 2–bromo bütan
C) 3–bromo pentan
D) 3–bromo –3–metil pentan
E) 3–bromo –3–metil bütan9. Siklobütan bileşiği ile ilgili;
I. Kapalı formülü C 4 H 8 'dir.
II. Moleküldeki sigma (s) bağı sayısı toplam
12'dir.
III. Geometrik şekli beşgendir.yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III10. 5 –etil – 2 – metil heptan bileşiğinin kapalı
formülü aşağıdakilerden hangisinde doğ-
ru verilmiştir?
A) C 7 H 16 B) C 8 H 18 C) C 9 H 20D) C 10 H 22 E) C 11 H 2411. Propan ve siklopropan bileşiklerinin 1'er
molleri ile ilgili,
I. Yapılarındaki toplam karbon atomu sayı-
ları
II. Yapılarındaki toplam hidrojen atomu sa-
yıları
III. Basit formülleri
yukarıda verilenlerden hangileri aynıdır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III12. İzohekzan bileşiğinin IUPAC sistemine
göre adı aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) 2 – metil pentan
B) 2,2 – dimetil bütan
C) 3 – metil pentan
D) 1,2 – dimetil bütan
E) 1,3 – dimetil bütan13. Düz zincirli X, Y ve Z doymuş hidrokarbon
moleküllerinde sırası ile 4, 7 ve 10 tane sigma
(s) bağı bulunmaktadır. Buna göre, X, Y ve Z hidrokarbonları ile il-
gili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
(C:12,H:1)
A) Sırasıyla isimleri metan, etan ve propan-
dır.
B) Kimyasal tepkimelere ilgisiz olduklarından
parafinler olarak da adlandırılırlar.
C) Homolog sıra oluştururlar.
D) Bir moleküllerindeki hidrojen atomu sayı-
ları sırasıyla 4,6 ve 8'dir.
E) Kütlece hidrojen yüzdeleri aynıdır.14. I. 2,2,3-trimetil hekzan
II. 3–etil hekzan
III. 2,3–dimetil heptan
Yukarıdaki bileşiklerin birer moleküllerinin
içerdikleri H atomları arasındaki ilişki aşa-
ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?A) I = II = III B) I = III < II C) II < I = IIID) II < I < III E) I < II < IIIw Karbon atomlarının bu sı-
nıflandırılması hidrojen
atomları içinde kullanılabil-
mektedir. Hidrojen atomu;
primer karbon atomuna
bağlı ise birincil (1°) hidrojen,
sekonder karbon atomuna
bağlı ise ikincil (2°) hidrojen,
tersiyer karbon atomuna
bağlı ise üçüncül (3°) hidro-
jen atomu olarak sınıflandırı-
labilir.(^) 1° hidrojen atomları
CH 3 – CH – CH 2 – CH 3
CH 3
3° hidrojen
atomu
2° hidrojen
atomları
Alkanlarda İzomeri
w Sistematik adlandırma
yapılırken IUPAC (İnterna-
tional Union of Pure and
Applied Chemistry= Ulusla-
rarası Kurumsal ve Uygula-
malı Kimya Birliği) kuralları
uygulanır.
w Moleküldeki en uzun kar-
bon zinciri seçilir.
w En uzun karbon zinciri
sübstitüente (yerdeğiştiren
grup) en yakın uçtan başla-
narak numaralandırılır.
w Eğer bir sübstitüent birkaç
yere bağlı ise bağlandığı kar-
bonların numaraları ayrı ayrı
yazılır aralarına virgül konur.
w Farklı alkil kökleri veya
fonksiyonlu gruplar kar-
bon zincirinin iki ucuna
eşit uzaklıkta ise alfabetik
sıralamada adı önce gelen
fonksiyonel grubun, alkilin
veya atomun bulunduğu
uçtan başlanarak numara-
landırma yapılır.
w Alkil grupları dışında alkan-
lara bağlanan bazı gruplar;
Halojenler (F, CI, Br, I), Hid-
roksi veya oksi (–OH), Ami-
no (–NH 2 ), Nitro (–NO 2 )
w Fonksiyonlu grup veya al-
kil kökünün bağlı olduğu
karbon atomlarının numa-
rası yazılarak tire (–) çekilip
grup, atom ya da alkilin adı
yazılarak en uzun zinciri
oluşturan bileşiğin alkan
adı belirtilir.