Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
Simyadan kimya bilimine aktarılan önemli bulgular arasında; madenlerin işlenmesi, bo-
yar maddeler hazırlama, alaşımlar hazırlama, barut üretimi, sabun üretimi, cam ve mürekkep
üretimi, esans ve kozmetik üretimi, metallerin karıştırılması, seramik üretimi sayılabilir.
Ayrıca bir çok araç-gereç geliştirmiş ve bugün laboratuvarda kullandığımız araçların ba-
zılarının ilk hallerini de basit düzeyde kullandıkları anlaşılmıştır. (Fırın (ısıtma kabı), imbikler
(damıtma düzeneği), potalar (eritme kapları), saklama kapları vb.)
Modern Zamanlarda Kimya
Modern kimyaya geçiş, deneylerde kullanılan maddeler arasında sayısal ilişkilerin ku-
rulması ve teorilerin doğrudan deney sonuçları ile ilişkilendirilip test edilmesi ile başlar. Bu
dönem 18 ile 19. yüzyıl ve sonrasını kapsar.
Simyacılar tarafından belli bir düzene konmuş olan simya ge-
Robert Boyle
leneğinin temel eksiği, bazı kabullerinin tamamen öznel (subjektif)
olmasıdır. Simya çağı, element için objektif bir tanım geliştiren Ro-
bert Boyle ile sona ermiştir. Boyle, bilimsel yöntemleri kullanarak
elementler ve bileşikler hakkında modern fikirler ortaya koyan ilk
bilim insanıdır. Robert Boyle'un kimya ve fizik alanında bir çok
eseri bulunmaktadır. Bu eserlerin en ünlüsü *Kuşkucu Kimyager*
adlı kitabıdır.
Boyle "Bilinen hiçbir yöntemle kendinden daha basit madde-
lere ayrıştırılamayan her saf madde elementtir." tanımını yaparak
Aristo'nun dört elementinden biri olan suyun element olmadığını ortaya koydu. Çünkü su,
daha basit maddeler olan hidrojen ve oksijen elementlerine ayrılabiliyordu. Boyle'un ele-
ment tanımındaki eksiklik sodyum hidroksit (NaOH), kireç (CaO) ve su (H 2 O) gibi ısı ile zor
ayrışan maddeleri element kabul etmesidir.
Modern Kimyanın öncüsü olan ve 18. yüzyılda yaşayan
Lavoisier
Antoine Lavoisier (Antuan Lavoizi) yaptığı deneyde, bir miktar ka-
lay metalini içi hava dolu bir cam balona koyup ağzını kapatarak
tartmıştır. Cam balonun ağzını açmadan ısıttığında balonda beyaz
bir toz oluştuğunu gözlemlemiştir. Bu cam balonu tekrar tarttığın-
da başlangıçtaki ağırlığın değişmediğini görmüştür. Deneylerinde
teraziyi kullanarak Kütlenin Korunumu Kanununu bulmuştur.
Ayrıca, oksijenin havada bulunan ve yanmaya neden olan bir
gaz olduğunu ve yanan madde ile birleşerek oksitleri oluşturdu-
ğunu bulmuştur. Bu yüzden modern kimya biliminin babası olarak
bilinir.
Bu gelişmelerin ışığında kimya, hem kuramsal açıklamaların geliştirildiği hem de bu ku-
ramların dikkatli deney, gözlem ve ölçümlerle test edildiği bir bilim dalı olarak ortaya çıkmış-
tır. Kimya; maddenin yapısını, bileşimini ve özelliklerini, uğradıkları dönüşümleri, maddelerin
diğer maddelerle ve enerji ile etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır.
- ve 20. yüzyılda kimya bilimi önceki dönemlerle kıyaslanamayacak derecede büyük
bir gelişme göstermiş ve toplumsal yaşamda da alabildiğine etkili olmuştur. Artık tarımda,
sanayide, tıpta; boyaların, gübrelerin, ilaçların, patlayıcı maddelerin, gazların, kağıtların, katı
ve sıvı yağların, çamaşır tozlarının, kozmetik ürünlerin, yapı malzemelerinin, metallerin, cam
ve seramik üretiminde hemen hemen her yerde kimya yerini almaya başlamıştır. - – Alaşım eldesi
- Suyun elementlerine ayrıştırıl-
ması - Boyacılık
- Atomun yapısının araştırılması
- Cam üretimi
Yukarıda verilenlerden kaç tanesi sim-
yadan kimya bilimine aktarılmıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
- – Yanma olayını açıklayarak yanma
ile ilgili eski teorileri çürütmüştür.
- Modern kimya biliminin kurucusu
olarak bilinmektedir. - Yaptığı deneyler sonucunda reak-
siyona giren maddeler ile oluşan
maddelerin kütlelerinin değişme-
diğini (Kütlenin Korunumu Kanu-
nu) ortaya koymuştur.
Yukarıda özellikleri verilen bilim
insanı aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
A) R. Boyle B) Aristo
C) Lavoisier D) Er-Razi
E) Empedokles
12.
A L Ş İ
O C R İ T U
R O B E R B O Y L E
S
E
D
M İ S T
1
2
3
a. Simyacıların diğer adı nedir?
b. Maddelerin bölünemeyen en kü-
çük parçacığına atomos (atom)
adını veren kişi kimdir?
c. Kendisinden daha basit maddelere
ayrışmayan maddelere element di-
yen kişi kimdir?
Yukarıdaki bulmacada verilen ce-
vaplarla soruların eşleştirilmesi
aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) 1b, 2a, 3c B) 1c, 2b, 3a
C) 1c, 2a, 3b D) 1b, 2c, 3a
E) 1a, 2b, 3c
1.Bölüm / Simyadan Kimyaya