Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
- Öğretmeni Sinem’den Dünya’daki su
kaynakları ile ilgili bildiklerini yazmasını
istiyor.
Sinem’de;
I. Yeryüzeyindeki suların çok büyük
bir kısmı (% 97,5) tuzlu sudur.
II. Okyanus suları tuzlu su kaynağı
olup, sulama amaçlı kullanılabilir.
III. Tatlı su kaynaklarının büyük kısmı
buzullarda ve geri kalanı yer altı su-
larındadır.
IV. Su döngüsü süresinde yoğuşma ve
buharlaşma olayları gerçekleşir.
V. Yeryüzünde sular sıvı halde (akarsu,
göl, deniz), katı halde (buzullar) ve
gaz halinde (su buharı) bulunmakta-
dır.
cümlelerini yazıyor.
Buna göre, Sinem’in yazdığı cümle-
lerden kaç numaralı olanı yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
- I. Denizler
II. Akarsular
III. Nehirler
Yukarıda verilenlerden hangileri kul-
lanılabilir tatlı su kaynaklarından birisi
değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) I ve III
E) II ve III
- I. İnsanların su kullanım alışkanlıkları-
nın değiştirilmesi
II. Az su tüketen teknolojik sistem ve
tesisatlarının kullanılması
III. Eskimiş, yıpranmış, su sızdıran şe-
beke borularının yenilenmesi
IV. Yağmur sularının tanklarda biriktiri-
lerek kullanılması
V. Foseptik atık içermeyen atık suların
ayrıştırılıp yeniden kullanılması
Yukarıdaki önlemlerin kaç tanesi su
tasarrufu sağlamak için kulanılabilir?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1
Dünyadaki Kullanılabilir Su Kaynakları ve Su Tasarrufu
Yeraltı suları, akarsular, göller, denizler, okyanuslar, kar ve buzullar Dünya’daki su kay-
naklarını oluşturur. Dünyanın % 70’inin sularla kaplı olmasına karşın içilebilir su kaynakları
bunun yalnızca % 1’i kadardır. Bu suyunda % 97’si tuzlu su, sadece % 3’lük kısmı tatlı
sudur. Yani Dünyanın dörtte üçü suyla kaplı olmasına rağmen bu suyun sadece % 3’ü
kullanılabilmektedir. Tatlı suyun büyük bir kısmı buzullarda, toprakta, atmosferde ve yer altı
sularında bulunur. Dolayısıyla doğrudan kullanılamaz durumdadır. Kullanılabilir tüm su oranı
sadece % 0,3’tür. Yeryüzündeki tatlı su miktarı oldukça düşük olduğu için suyu kullanırken
çok dikkatli olunmalı ve gerek evsel gerekse endüstriyel atıklar nedeniyle kirletildiği unutul-
malıdır.
Tatlı su
% 3
Tuzlu su
(Okyanuslar)
%97
Dünyadaki su Tatlı su
Yeryüzündeki su kaynaklarının dağılımı
Tatlı yüzey suları
Buz dağları
ve Buzullar
% 68,3
Göller
% 87
Yeraltı
suyu
% 31,4
Nehirler
% 2
Bataklıklar %11
Yüzey suyu
% 0,3
Düzensiz kentleşme, nüfus artışı, kuraklık, sera gazlarındaki artış, sanayileşme nedeniy-
le su kaynakları hızla azalmakta; ülkemiz ve dünyada su tasarrufu zorunlu hale gelmektedir.
Su tasarrufu için yapılacak önlemlerden bazıları şunlardır;
➢ Evlerde musluğu açık bırakmamak ve suyu kullanırken su püskürtmek için geliştiril-
miş aparatlar takılmalıdır.
➢ Bulaşıkları ve çamaşırları elde değil makinelerde yıkamak
➢ Diş fırçalarken, traş olurken musluğu açık bırakmamak, duş süresini azaltmak
➢ Sebzeleri musluk altında değil de su dolu bir kapta yıkamak
➢ Bozuk muslukları tamir ettirmek ve su tüketimini azaltan teknolojik sistemler kullan-
mak
➢ Tarımda geleneksel sulama yerine damlama veya püskürtme sulama yöntemlerine
geçmek
➢ Atık su geri kazanım üniteleri yapmak
➢ Gri su olarak adlandırılan foseptik atığı içermeyen; duştan, küvetten ve lavabodan
gelen evsel atık suların kanalizasyon sularından farklı bir tesisat ile ayırıp arıtmak
➢ Tatlı su kaynaklarının kimyasal veya zararlı atıklarla kirlenmesini önlemek
➢ Yağmur sularını toplayarak değerlendirmek
Dünya nüfusunun hızla çoğalması, buna karşılık su kaynaklarının sabit kalması nedeniy-
le dünya nüfusunun % 20’si yeterli içme suyundan mahrumdur. 2050 yılında dünya nüfu-
sunun % 40’ının su kıtlığı çekeceği tahminler arasındadır. Bu riski azaltmanın yolu mevcut
su kaynaklarının verimli kullanılmasından geçmektedir. Bu amaçla su tüketim miktarının dü-
şürülmesine ilişkin yöntemlerle birlikte sürdürülebilir su ve atık su yönetimi için su tasarrufu
modellerinin geliştirilerek su kaynaklarının korunması gerekmektedir.
5.Ünite DOĞA VE KİMYA