Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
I. Gerekmedikçe klima ve soğutucu
kullanmama
II. Özel otomobiller yerine toplu taşıma
araçlarını kullanma
III. Çevre dostu alternatif enerji kaynak-
larının kullanımını yaygınlaştırma
IV. Sanayi fabrikalarının atıklarını göl,
akarsu ve denizlere kontrolsüz bo-
şaltmaları
V. Tarıma elverişli arazilere binalar ya-
pılması
Yukarıda verilen olaylardan kaç tane-
si çevre kirliliğini azaltacak önlemler-
den değildir?
A) 1 B) 2 C) 3
D) 4 E) 5
- Çevre kirliliği ekosistemin dengelerini
bozarak doğrudan ya da dolaylı olarak
doğada yaşamını sürdüren canlıların za-
rar görmesine neden olmaktadır.
Bu zararları giderebilmek için aşağı-
daki önlemlerden hangisi alınamaz?
A) Deodorantlara ozon tabakasına za-
rar vermeyen gazlar konulmalıdır.
B) Plastiklerin geri dönüşülebilir olan-
larının üretimi artırılabilir.
C) Alternatif enerji üretimleri destekle-
nebilir.
D) Metal eşyalar çöpe atılmayıp topra-
ğa direk gömülebilir.
E) Motorlu araçların çalışmasında ben-
zin ve mazot gibi fosil yakıtlar dışın-
da farklı yakıt sistemleri geliştirilebilir.
19.
Uzun yıllar doğada
parçalanmadan
kalırlar.Toprağın
geçirgenlik
özelliğini
arttırırlar.Yararlı
mikroorga-
nizmaların
ölmesine
sebep
olurlar.IIIIIIPlastik
atık
maddelerPlastik atık maddelerin toprağa verdi-
ği zararlar ile ilgili yukarıdaki kavram
haritasında yer alan kutucuklarda ve-
rilen yargılardan hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III
C) I ve II D) I ve III
E) I, II ve IIIPillerde ağır metaller kullanılır. Eğer piller çevreye atılırsaTükenmiş pillerde ağır metal
vardır. Bu nedenle çevreye
atılmamalıdır. zamanla pildeki ağır metaller toprağa ve suya karışır. Ora-
dan da hayvan ve insanlara geçer. Bir kalem pilin 4 metre-
kare toprağı kirlettiği düşünülerek ömrü tükenmiş piller
özel pil toplama kutularına atılmalıdır.
Endüstriyel atıklar ekonomik gelişim için bir engel
kabul edilmektedir. Belli başlı endüstriyel sektörün ham
madde tüketimi kirliliğin çoğundan sorumludur. Bu sek-
törler; petrol rafinerileri, otomobil fabrikaları, çimento fab-
rikaları, tekstil fabrikaları, tarımsal üretim sektörüdür. Atık-
ların plansız dökülmesi ve çürüyen maddelerin oluşturduğu
kirliliğin toprak ve su kaynaklarına sızması kirlilik oluşturur. Bu kimyasal maddeler sulardaki
küçük canlıların hızla çoğalarak büyümesine ve sudaki oksijenin tamamının kullanılmasına
yol açar.
Çevre Kirliliğini Azaltmak için Alınacak Bazı Önlemler
➢ Fabrikalardan çıkan baca gazları filtre edilmeli
➢ Yeni teknolojiler sürekli olarak değerlendirilerek insanlara veya çevreye zararlı olmayan
kimyasallar geliştirilerek üretimi yapılmalı
➢ Ormanlar korunmalı ve yeşil alanlar arttırılmalı
➢ Fosil yakıtların kullanımı azaltılmalı, yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmalı
➢ Üretimde kullanılan çevreye zararlı maddeler kullanıldıktan sonra gerekli tedbirler alın-
dıktan sonra imha edilmeli
➢ Gerekmedikçe klima ve soğutucu kullanılmamalı
➢ Kanalizasyon suları, evsel ve fabrika atıkları arıtılarak sulama sularına karıştırılmalı
➢ Topraklar aşırı ve bilinçsizce gübrelenmemeli, toprak analizleri yapılarak bitkilere ihti-
yaçları kadar gübre verilmeli
➢ Çöplerin organik kısmının kısa sürede gübreleşmesi, kötü kokuları yok etme, sinek, bö-
cek ve zararlı haşaratın azaltılması, atık suların arıtılması gibi pek çok alanda etkin mik-
roorganizmalar kullanılmalı
Atmosferin Canlılar İçin Önemi
Atmosfer, % 78 azot (N 2 ), % 21 oksijen (O 2 ), % 0,9 argon (Ar) ve % 0,1 diğer gazlardan
oluşan 100 km kalınlığında dünyamızı çevreleyen bir gaz karışımıdır. Atmosfer, canlının ha-
yatının devamını sağlayabilmesi için en önemli unsurlardan biridir. Atmosfer olmadan hiçbir
ses duyulmaz ve iletişim kurulamaz. Atmosfer bitkiler için de önemlidir. Çünkü atmosferde
bulunan karbondioksit olmadan bitkiler yaşayamaz.
Atmosfere dağılarak, onu kirleten kirleticiler katı, sıvı ve gaz halindedirler. Toz, is, sis,
buhar, kül, duman, sera gazları, ozon tüketen gazlar vb. atmosfer kirliliği oluşturan madde-
lerdir.
Atmosfer kirliliklerini önlemek ya da azaltmak için hızlı ve etkili önlemler alınması, canlı
için hayati öneme sahiptir. Çünkü insan faaliyeti, sanayileşme, teknoloji sonrası ortaya çıkan
gazlar ve doğal faaliyetler sonucu atmosfere birtakım kimyasal maddeler karışır. Bunun için
okullarda yapılabilecek çalışmalar şu şekilde sıralanabilir.
➢ Tüketim maddelerini seçerken ve kullanırken canlılara ve çevreye karşı duyarlı olmanın
gerekliliği vurgulanmalı
➢ Bireylerin hava kirliliği konusunda bilinçlendirilmesi için tüm okullarda bu amaca yönelik
eğitim programları hazırlanmalı
➢ Ev, okul kantini ve yemekhanedeki atık yağları biriktirerek uygun kaplarda toplanmalı
➢ Şehir merkezlerinde ve okulda çöplerin toplanması sırasında sınıflandırma yapılarak
(kağıt, cam, plastik, pil, vb.) farklı kutularda biriktirilerek geri dönüşümlü olanlar tekrar
kullanılmak üzere toplanmalı2.Bölüm ÇEVRE KİMYASI