Palme Yayınları - TYT Kimya Konu Anlatımlı 2018-2019

Çözümlü Sorular

Palme Yayınevi

14. X ve Y nin farklı iki bileşiğindeki kütlece
    birleşme oranları aşağıdaki gibidir.
    X’in kütlesi (g) Y’nin kütlesi(g)
    
    
    1. bileşik 0,8 0,3
    
    
    2. bileşik 2,4 0,6
    
    
    
    

Buna göre, aynı miktar X ile birleşen

Y kütleleri arasındaki oran aşağıdaki-
lerden hangisidir?

A) 31 B) 53 C) 35 D) 23 E) 1

15. Aşağıdaki bileşik çiftlerinin hangisin-
    de, katlı oranın varlığından söz edile-
    bilir?
    A) NaCl – NaBr
    B) CaCl 2 –BaCl 2
    C) CuCl – CuCl 2
    D) HCl – HClO
    E) NO 2 – N 2 O 4

16.

16

I

II

7

0

14

(^24) Oksijen

kütlesi (g)
Azot kütlesi (g)
Yukarıdaki grafikte azot ve oksijenden
oluşturulmuş iki farklı bileşikteki kütle

değişimleri gösterilmektedir.

Verilen grafiğe göre ikinci bileşiğin

formülü NO 2 ise birinci bileşik aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) N 2 O B) NO C) N 2 O 4
D) N 2 O 3 E) N 2 O 5

3. KATLI ORANLAR KANUNU

1803     yılında    John    Dalton  tarafından  ortaya  konulmuştur.    İki 

John    Dalton

element birbiriyle  birden  fazla    bileşik    oluşturuyorsa;  elementler-

den  birinin    sabit   miktarı ile  birleşen   diğer   elementin   kütleleri   ara-

sında   küçük   ve   tam     sayılarla  ifade   edilen  bir  oran    vardır.    Bu   ora-

na  katlı   oran    denir.

Örneğin,    NO   ve  NO 2   bileşiklerinde  eşit     miktarda   N    vardır.    

Bileşiklerdeki  oksijenler  arasındaki  oran    ise  21     dir.

NO 2    ve   N 2 O 5    bileşiklerinde  O’ler   arasındaki  katlı    oranı  bul-

mak  için    N’lerin    eşit     olması gerekir.    Bunun   için     NO 2   bileşiği    2    ile    

genişletilir.   Bu   durumda    katlı    oran    54     bulunur.    Aynı     miktar O    ile     birleşen   N    atomları   arasın-

daki    katlı   oran    

5 / NO 2

2/N 2 O 5

genişletilmeler sonucunda    45     bulunur.

Bir elementin   katlı   oranı   ba  ise diğer   elementin   katlı   oranı   ab  dır.

� Basit formülleri  aynı     olan    bileşik    çifti    arasında   katlı    oran    aranmaz.   Katlı    oran    1   çıkmama-

lıdır.  Örneğin NO 2    ve  N 2 O 4     bileşikleri arasında    katlı   oran    yoktur.

� Aynı   tür     atomlardan oluşmayan   bileşik çiftleri    arasında    katlı    oran    aranmaz.   Örneğin NO  

ve  CO  bileşikleri arasında    katlı   oran    yoktur.

� Katlı  oranlar    kanununun   uygulanabilmesi için     bileşik    içerisinde  sadece  iki  farklı  cins    ele-

ment    bulunmalıdır.   Yani     ikiden fazla   türde   element içeren  bileşik çiftleri    arasında    katlı   

oran    aranmaz.    Örneğin H 2 SO 3    ve  H 2 SO 4    bileşikleri arasında    katlı   oran    yoktur.

� Aynı   tür     atomlardan oluşan  farklı   bileşiklerdeki elementlerin    kütlelerine bakılarak   da   katlı  

oran     yorumu yapılabilir.    Aşağıdaki   örnekte,    azot     ve  oksijenden oluşan  bileşiklerin    birin-

cisinde 7    gram   azot     ve  12  gram   oksijen,    ikincisinde ise  14  gram   azot     ve  32  gram   oksijen 

bulunmaktadır.  Bu   bileşiklerde   aynı     miktarda   azot     içeren oksijen kütleleri   arasındaki  ora-

nı  bulabilmek  için        birinci bileşik 2   ile genişletilir.

Azotun  kütlesi (g) Oksijenin   kütlesi (g)

I.  bileşik                         7       12                                              x   2

II. bileşik                 14      32

Oksijenler  arasındaki  katlı   oran    ^1232.^2 = 43   olarak  bulunur.

Dalton’un   atomla  ilgili  görüşleri   şöyle   özetlenebilir:

� Elementler    atom    denilen küçük   parçacıklardan  oluşmuştur.

� Herhangi  bir elementin   tüm atomları    birbirinin  aynıdır.

� Bir   elementin   atomları    diğer   bütün   elementlerin    atomlarından    farklıdır.

� Bileşikler    birden  çok elementin   atomlarından    oluşmuştur.

� Kimyasal  tepkimeler, atomların   yok olmasına    ya  da  oluşmasına  yol açmaz.

6.Ünite KİMYANIN TEMEL KANUNLARI