Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
9.Ünite KİMYASAL TEPKİMELERDE HESAPLAMALAR
- Kapalı bir kapta 6’şar mol alınan S ve O 2
elementleri;
2S + 3O 2 ¡ 2SO 3
denklemine göre tepkimeye giriyor.
4 mol SO 3 oluştuğuna göre aşağıda-
kilerden hangisi yanlıştır?
(Avogadro sayısı= NA)
A) 4 mol S tepkimeye girer.
B) Sınırlayıcı bileşen S’dir.
C) Tepkime tam verimle gerçekleşir.
D) 4.NA tane SO 3 molekülü oluşur.
E) Daha fazla ürün için O 2 gazından
eklenmelidir.
- Eşit molde X 2 ve Y 2 gaz karışımının tam
verimle tepkimesinden X 2 Y 3 bileşiği olu-
şurken X 2 ’den 3 mol arttığı bilinmektedir.
Buna göre, başlangıç karışımı kaç
moldür?
A) 8 B) 10 C) 12
D) 15 E) 18 - Eşit kütlelerdeki CO ve O 2 gazlarının
tepkimesinden en çok 88 gram CO 2
gazı oluşmaktadır.
Buna göre;
I. Başlangıçta 56 gram CO gazı vardır.
II. 24 gram CO gazı artmıştır.
III. 1 mol O 2 gazı harcanmıştır.
IV. Başlangıçta toplam kütle 112 gram-
dır.
yargılarından hangileri doğrudur?
(C: 12, O: 16)
A) I ve III B) II ve IV
C) I, III ve IV D) II, III ve IV
E) I, II, III ve IV
ARTAN MADDE PROBLEMLERİ
� Bir kimyasal tepkimede girenlerden biri diğerlerinden daha önce tükenerek tepkimenin
durmasına neden olabilir. İlk olarak biten bu maddeye sınırlayıcı bileşen denir.
� Başlangıçta alınan maddelerden en az biri tamamen bitiyorsa tepkime tam verimli-
dir.
� Başlangıçta alınan maddelerin hepsi biterse tepkime artansız gerçekleşir.
� Hangi maddeden ne kadar arttığı maddelerin kat sayılarının oranı ile belirlenir.
� Aşağıda verilen tepkimeyi ve madde miktarlarını inceleyelim.
X 2 (g) + 3Y 2 (g) ¡ 2XY 3 (g)
2 mol 3 mol
Başlangıçta verilen madde miktarlarından herhangi birinin bittiği kabul edilerek işlem ya-
pılır. Diğer maddeden de yeterli molde varsa yapılan işlem doğrudur.
Biten madde olarak Y 2 seçildiğinde:
X 2 (g) + 3Y 2 (g) ¡ 2XY 3 (g) (Sınırlayıcı bileşen Y 2 'dir.)
Başlangıç: 2 mol 3 mol –
Değişim: –1 mol –3 mol +2 mol
Sonuç: 1 mol – 2 mol
madde madde
artar. oluşur.
Biten madde olarak X 2 seçildiğinde;
X 2 (g) + 3Y 2 (g) ¡ 2XY 3 (g)
Başlangıç: 2 mol 3 mol —
Değişim: –2 mol –6 mol
(^) F
Y 2 'den 6 mol madde eksilmeliydi. Fakat Y 2 'den 3 mol vardır.
Dolayısıyla bu işlem hatalı olur.
TEPKİME GRAFİĞİNİN İNCELENMESİ
� C 3 H 4 (g) + 4O 2 (g) ¡ 3CO 2 (g) + 2H 2 O(g)
tepkimesi 3 mol C 3 H 4 ve 8 mol O 2 ile başlatılmış olsun.
C 3 H 4 (g) + 4O 2 (g) ¡ 3CO 2 (g) + 2H 2 O(g)
Başlangıç: 3 mol 8 mol – –
Değişim: –2 mol –8 mol + 6 mol +4 mol
Sonuç: 1 mol — 6 mol 4 mol
Yukarıda verilen tepkimede maddelerin mol sayılarının zamana bağlı değişimi aşağı-
daki grafikte gösterilmiştir.
� Sınırlayıcı (biten) bileşen O 2 ’dir.
� Tepkime sonunda toplam mol sayısı
11’dir.
� Harcanan toplam mol sayısı 10’dur.
� Daha fazla ürün için bitenden yani O 2 ’den
eklenmelidir. 0 O 2 Zaman
7 6 5 4 3 2 1
8
CO 2
H 2 O
C 3 H 4
Mol sayısı