Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi- 300 mililitre alkol çözeltisinin hacimce
% 20’lik olduğu biliniyor.
Buna göre, bu çözeltideki su hacmi
kaç mililitredir?
A) 260 B) 240 C) 180
D) 120 E) 60
- Kütlece % 10’luk H 2 SO 4 içeren çözelti-
nin yoğunluğu 1,5 g/mL’dir.
Buna göre, bu çözeltinin 200 mililitre-
sinde kaç gram H 2 SO 4 bulunur?
A) 300 B) 150 C) 100
D) 60 E) 30
- Şekildeki kap
300 mL
etil alkol80 gram X^
içerisinde bulu-
nan 300 mL etil
alkol üzerine 80
gram X katısı ek-
lenip çözülüyor.
Daha sonra çö-
zeltinin doygun
olabilmesi için
çözeltiye 40 gram daha X katısı ilave
ediliyor.Buna göre, doygun çözeltinin %(m/V)
si kaçtır?
A) 25 B) 35 C) 40
D) 45 E) 50
- 300 mililitre alkolde 40 gram X katısı-
nın çözünmesiyle hazırlanan çözelti-
nin kütlece yüzde derişimi aşağıdaki-
lerden hangisidir? (dalkol = 0,7 g/mL)
A) 10 B) 16 C) 20 D) 32 E) 75
Hacimce Yüzde Derişim
100 mililitre çözeltide çözünen maddenin mililitre miktarına hacimce yüzde deri-
şim denir ve %(V/V) şeklinde gösterilir. Örneğin hacimce % 40’lık alkol çözeltisi de-
mek, 100 mililitre alkol çözeltisinin içinde 40 mililitre saf alkol bulunduğunu ifade eder.
Piyasadaki birçok kolonyanın etiketinde “80°” yazar. Bu rakam, kolonyadaki etanolün ha-
cimce yüzdesi anlamına gelir. Böyle bir kolonyanın 100 mililitresinde 80 mililitre saf etanol
bulunur. Hacimce yüzde aşağıdaki eşitlikten yararlanılarak hesaplanabilir.%(VV/) VV
x100
çöçöü
zelti= znenSoru ÇözümBalsamik sirke piyasada asetik asidin ha-
cimce % 6’lık sulu çözeltisi olarak satılır.
Buna göre, 15 mililitre saf asetik asit
içeren balsamik sirkenin hacmi kaçtır?
A) 250 B) 500 C) 750 D) 800 E) 1000100 6
? 15
?= 250 mLYanıt AKütle/Hacim Yüzdesi
100 mililitre çözeltide çözünen maddenin gram miktarıdır ve % (m/v) şeklinde gösterilir.
Kütle/hacim yüzdesi aşağıdaki eşitlikle hesaplanabilir.%(m/)V V xm
100
zeltiznen
çö= çöüSoru Çözüm200 mililitre eterde 30 gram nişasta-
nın çözünmesiyle hazırlanan çözeltinin
kütle/hacim yüzdesi kaçtır?
A) 10 B) 12 C) 15 D) 45 E) 60% (m/V)= 20030. 100 = %15Yanıt C
Milyonda Bir Kısım (ppm)
Bazı çözeltilerde çözücü içerisine karışmış çözünen maddenin hacmi ya da kütlesi çok
çok küçük olduğu durumlarda bunu kütlece yüzde ya da hacimde yüzde derişimler ile ifade
etmek çok zor olacağından ppm gibi birimler kullanılır.
➣ Herhangi bir karışımdaki toplam madde miktarının milyonda bir birimlik kısmına 1 ppm
denir. Bir başka deyişle 1 kilogram (kg) çözeltide çözünmüş maddenin miligram (mg)
olarak kütlesidir. Örneğin: 2 ppm Pb2+ iyonu demek 1 kg suda 2 mg Pb2+ var demektir.
Çözeltinin derişimini ifade ederken büyük rakamları kullanmak yerine milyonda bir kısım
(ppm) şeklinde ifade edilir.1 ppm= 1 mg/L
ppm= Çözünen madde kütlesi . 10^6
Çözelti kütlesi(^) kg
mg mg ppm
1
2
10
(^22)
== 6
İçme sularının analizinde içme suyunun bulundurması gereken Cl–, SO 42 - ve organik
madde miktarları ppm ile ifade edilir. Havuz sularındaki klor oranı 1–3 ppm aralığında
olmalıdır. 3 ppm Cl– içermesi 1.000.000 gram (10^6 ) havuz suyunda sadece 3 gram Cl–
iyonu olduğu anlamına gelir. Havuzlarda sürekli yapılan klor ölçümlerinde ppm derişimi
kullanılır. Atmosferde meydana gelen kirlilik değerlerinin ölçümünde, kozmetik madde-
lerin analizinde yine ppm derişimi kullanılır.
ppm, İngilizce milyonda bir kısım anlamına gelen parts per million kelimelerin
ilk harflerinin kısaltmasıdır. ppm gibi derişim birimleri genellikle hava ve su kirleticilerinin
maksimum miktarlarını belirtmek için kullanılır.
Örneğin havada 1 ppm O 2 gazı aşağıdaki anlamlara gelir.
Kütlece: Her bir milyon gram havada 1 gram O 2 gazı vardır.
Hacimce: Her bir milyon litre havada 1 litre O 2 gazı vardır.
Hacimce: Her bir milyon mililitre havada 1 mililitre O 2 gazı vardır.
10.Ünite KARIŞIMLAR