Palme Yayınları - TYT Kimya Konu Anlatımlı 2018-2019

Çözümlü Sorular

Palme Yayınevi

Kovalent Bağların Oluşumu

Ametal atomları arasında elektron ortaklaşması sonucu oluşan bağ türüne kovalent

bağ denir. Kovalent bağlar ile oluşan bileşikler kovalent bileşikler veya moleküler bileşik-
ler olarak adlandırılır.
� Kovalent bağın oluşumu sırasında zıt yüklü iyonlar oluşmadığından bu bağ türü iyo-
nik bağdan daha zayıftır.
� Kovalent bağ, aynı tür atomlar arasında oluşabileceği gibi farklı tür atomlar arasında
da oluşabilir.
� Aynı cins ametal atomları element molekülünü oluşturur. H 2 , O 2 , F 2 , Cl 2 , O 3 gibi....
� Farklı cins ametal atomları bileşik molekülünü oluşturur. H 2 O, NH 3 , CO 2 , CH 4 gibi...

İki ametal atomu arasında ortaklaşa kullanılan bir çift elektron bir kovalent bağ

oluşturur.

Her iki atomun;

� 1’er elektronu ortaklanıyorsa 1 tane

� 2’şer elektronu ortaklanıyorsa 2 tane

� 3’er elektronu ortaklanıyorsa 3 tane

kovalent bağ oluşur.

Not

Molekül Oluşumunun Lewis Yapısıyla Gösterimi
Kovalent bileşiklerin Lewis elektron nokta gösterimleri de iyonik bileşiklerdeki gibi ol-
maktadır. Kovalent bileşiklerde ortaklaşa kullanılan elektron çiftlerine bağlayıcı elektron

çifti veya ortaklanmış elektron çifti denir. Atomların bağ yapımına katılmayan elektron
çiftlerine ise ortaklanmamış elektron çifti denir.

Aşağıda verilen bazı    moleküllerin    Lewis   yapısını    inceleyelim.

� H 2 molekülü oluşurken H atomları birer elektronlarını ortaklaşa kullanır ve son kat-

manlarındaki elektron sayısını 2 yaparak dubletlerini tamamlamış olurlar.

1p + 1p 1p 1p

H atomu H atomu H 2 molekülü

$ (H• + •H $H : H)

Bağlayıcı (ortaklanmış)

elektron çifti

� O 2 molekülü oluşurken O atomları ikişer elektronlarını ortaklaşa kullanır ve son kat-

manlarındaki elektron sayısını 8 yaparak oktetini tamamlamış olurlar. Bu arada bağ

yapımına katılan 2 elektron, iki oksijen atomu tarafından ortaklaşa kullanılarak iki

kovalent bağ (=) oluşturur. O 2 molekülünde 8 tane de ortaklanmamış elektron vardır.

O atomu O atomu O 2 molekülü

8p + 8p " 8p 8p : O • + • O : ": O : : O : ": O = O :

Bağlayıcı

elektronlar

:

• •

: : : : :

İkili

kovalent

bağ

Ortaklanmamış

elektron çiftleri

( (

� H 2 O molekülü oluşurken H atomları birer elektron alarak dubletini, O atomu ise iki

elektron alarak oktetini tamamlamış olur.

O atomu

8p

8p

(H • + • O • + • H " )

H H

H atomu $

1p

H atomu

1p 1p 1p

H 2 O molekülü

O

:

:

:

:

Bağlayıcı

elektronlar

Ortaklanmamış

elektron çiftleri

:

:

17.

X Y

Yukarıda    katman  elektron    dizilimleri 

verilen X    ve  Y   elementlerinin oluştur-

duğu    bileşikle   ilgili   aşağıdakilerden    

hangisi yanlıştır?

A) Formülü XY 3 ’tür.

B) Ortaklanmamış elektron çifti sayısı

1’dir.

C) Atomları arasında tekli kovalent bağ

vardır.

D) Lewis formülü,

(^) : Y : X : Y :
: Y :

:

:

:

:

:

:

:

şeklindedir.

E) Bağlayıcı elektron çifti sayısı 3’tür.

18. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi
    moleküler yapılıdır?
    ( 1 H, 9 F, 11 Na, 12 Mg, 13 Al, 17 Cl, 20 Ca)
    A) NaH B) MgF 2
    C) HCl D) CaH 2
    E) AlCl 3

19. • X •Y• • Z

•• ••

• •••
  Lewis elektron nokta yapı formülleri
  yukarıda verilen X, Y ve Z atomlarının
  
  oluşturduğu;
  I. Y 2
  II. X 2 Z
  III. YX 3
  moleküllerindeki toplam bağ sayıları
  
  arasındaki ilişki aşağıdakilerden han-
  gisinde doğru verilmiştir?
  A) I = III > II B) III = II > I
  C) I > II = III D) III > II > I
  E) II > III > I

1.Bölüm/KIMYASAL TÜRLER VE GÜÇLÜ ETKILEŞIMLER