Örnek Sorular
Palme Yayınevi
10.Ünite / DUYU ORGANLARI
- Göz ile ilgili aşağıda yapılan eşleştirmeler-
den hangisi doğru değildir?
Yapı Özellik
A) Sarı
benek
Fotoreseptörlerin en
yoğun olarak bulundu-
ğu kısımdır.
B) İris Kasılıp gevşeyerek
göze giren ışık miktarını
ayarlar.
C) Göz
merceği
Göze gelen ışınların ilk
kırıldığı yapıdır.
D) Kör
nokta
Görme sinirlerinin göz
yuvarlağından çıktığı
kısımdır.
E) Göz
bebeği
Korneadan geçen ışın-
ları göz merceğine iletir.
- Aşağıdaki şekilde insan göz küresinin kesiti
verilmiştir.
Işığa duyarlı almaçların bulunduğu bölge
şekilde hangi numara ile gösterilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
(2015 – LYS)
- Göze ait sarı benek ile ilgili,
I. Bol miktarda fotoreseptör içerir.
II. Merkezinde koni kenarlarında çubuk hüc-
releri bulunur.
III. Optik sinirler ile bağlantısı yoktur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
4 A 5 C 6 C
c. Ağ Tabaka
� Göz yuvarlağının en içte bulunan tabakasıdır. Bu tabakada fotoreseptörler ve
ağ gibi dağılmış sinirler bulunur.
� Ağ tabakadaki fotoreseptörler şekillerine göre çubuk ve koni olarak adlandırılır.
� İnsan retinasında 125 milyon çubuk hücre, 6 milyon kadar koni hücre bulunur.
Bunlar vücuttaki tüm duyu reseptörlerinin %70'ini oluşturur. Bu durum, insanın
çevresini algılamasında görme duyusunun ne kadar önemli olduğunu kanıtlar.
� Çubuk hücreleri:
• Işık şiddetinin az olduğu durumlarda görmeyi sağlar.
• Renkleri algılamaz ve siyah beyaz görmeyi sağlar.
� Koni hücreleri:
• Yeterli ışık şiddetinde renkli görmeyi sağlar.
• Retinada yeşil, kırmızı ve mavi renge duyarlı üç tip koni hücresi vardır.
Koni hücrelerinden bir grubunun bozulması sonucu renk körlüğü has-
talığı oluşur. En yaygın görülen kırmızı - yeşil renk körlüğüdür.
Koni reseptörlerinin hiç bulunmaması total renk körlüğü olarak ad-
landırılır. Bu hastalığa sahip bireyler siyah beyaz görür.
� Kornea ve mercekten geçen ışığın retina üzerinde düştüğü bölgeye sarı benek
(fovea) denir. Görme alanının merkezi olan sarı benekte retina daha incedir. Bu
bölgede bol miktarda koni hücresi bulunurken, çubuk hücreleri bulunmaz. Çu-
buk hücreleri, sarı beneğin daha çok dışında yer alır. Bu nedenle, loş ışıkta bir
cismi daha iyi görebilmek için cismin üzerine değil yan tarafındaki bir noktaya
bakmak gerekir.
Çubuk hücrelerin koni hücrelere oranı, sarı benekten uzaklaştıkça artar
ve çevresel bölgelerde sadece çubuk hücreleri yer alır.
� Çubuk hücrelerinin az ışıklı ortamda görmeyi sağlaması, retinada bulunan ro-
dopsin adı verilen pigment sayesinde gerçekleşir. Rodopsin ışıkta parçalanır,
karanlıkta ise çubuk hücrelerinde tekrar sentezlenir. Bu nedenle aydınlık bir or-
tamdan karanlık bir ortama geçildiğinde ilk anda net görme gerçekleşmez. Ro-
dopsin varlığında az ışıklı ortamda görmenin gerçekleşmesi durumuna gözün
karanlığa adaptasyonu denir. Rodopsin pigmentinin sentezi için A vitamini
gereklidir. A vitamini eksikliğinde karanlıkta görme güçleşir. Bu durum gece
körlüğü olarak adlandırılır.
� Görme sinirlerinin göz yuvarlağından çıktığı nokta kör nokta olarak adlandırılır.
Bu kısımda fotoreseptör bulunmadığından görüntü oluşmaz ve ışık algılanmaz.
Kaşlar, göz kapakları, kirpikler, göz yaşı bezleri ve göz kasları göze
yardımcı yapılardır.