Örnek Sorular
Palme Yayınevi
15.Ünite / SOLUNUM SİSTEMİ
Solunum gazlarının taşınması sırasında,
I. CO 2 + H 2 O $ H 2 CO 3
II. Hb + CO 2 $ HbCO 2
III. Hb + O 2 $ HbO 2
tepkimelerinden hangileri doku kılcalların-
da gerçekleşir?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
(^) Oksijen kısmi
basıncı (mm Hg)
Karbondioksit kısmi
basıncı (mm Hg)
K 110 40
L 40 60
M 100 40
Yukarıdaki tablo insanın alveolünde, aort ka-
nında ve doku sıvısında ölçülmüş oksijen ve
karbondioksit kısmi basınç değerlerini göster-
mektedir.
Buna göre, K, L ve M ile gösterilen alveol,
aort kanı ve doku sıvısı aşağıdakilerin han-
gisinde doğru olarak verilmiştir?
K L M
A) Alveol Aort kanı Doku sıvısı
B) Alveol Doku sıvısı Aort kanı
C) Doku sıvısı Alveol Aort kanı
D) Aort kanı Alveol Doku sıvısı
E) Aort kanı Doku sıvısı Alveol
(2010 – LYS)
CO 22 ++HO KL HC 23 OHMN + HCO 3 –
İnsanda karbon dioksitin taşınımına ait yu-
karıdaki şema ile ilgili,
I. Tüm reaksiyonlar alyuvar hücresinde
gerçekleşir.
II. K ve L reaksiyonları karbonik anhidraz
enzimi tarafından denetlenir.
III. M reaksiyonu doku, N reaksiyonu alveol
kılcalında gerçekleşir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
22 A 23 C 24 C
- Serbest kalan karbondioksit molekülü önce alyuvardan kan plazmasına, son-
rada alveole geçer ve soluk verme ile vücuttan atılır.
- CO 2 'nin büyük bir kısmı (%70) ise plazmada bikarbonat iyonları (HCO 3 – ) şekilde
taşınır.
Doku Kılcallarında :
- Doku hücrelerinde oluşan karbondioksit doku kılcallarına geçer ve sırasıyla aşa-
ğıdaki tepkimeler gerçekleşir.
a. Karbondioksit alyuvar hücrelerine girer.
b. CO 2 molekülleri karbonik anhidraz enziminin denetiminde H 2 O ile birleşerek
karbonik asiti (H 2 CO 3 ) oluşturur. Karbonik asit daha sonra hidrojen (H+) ve bi-
karbonat (HCO– 3 ) iyonlarına ayrılır.
Alyuvar
Plazmaya geçer
CO 2 + H 2 OH 2 CO 3
karbonik
anhidraz
H+ + HCO 3
HCO 3
c. H+ iyonu geçici olarak hemoglobine bağlanır. Bikarbonat iyonları ise difüzyonla
kan plazmasına geçer. H+ iyonları hemoglobine bağlı olarak; bikarbonat iyonları
ise plazmada çözünmüş olarak alveol kılcallarına kadar taşınır.
Hb + H+ HbH Alyuvar
Alveol Kılcallarında :
- Alveol kılcallarında sırasıyla aşağıdaki tepkimeler gerçekleşir.
a. Plazmada taşınan bikarbonat iyonları (HCO– 3 ) alyuvarlara girer.
b. Alyuvara giren bikarbonat iyonlarının hemoglobinden ayrılan H+ iyonları ile bir-
leşmesi sonucu karbonik asit (H 2 CO 3 ) oluşur. Karbonik asit karbonik anhidraz
enziminin etkisiyle CO 2 ve H 2 O'ya ayrışır.
H 2 CO 3 CO 2 + H 2 O
karbonik
HCO anhidraz
3 + H+
HCO 3
Alyuvar
c. Alyuvarda oluşan CO 2 önce kan plazmasına sonra alveole geçer. Soluk verme
ile atmosfere verilir.