Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

16.Ünite / BOŞALTIM SİSTEMİ

1. Oksijenli solunum olayında substrat olarak,
   I. glikoz,
   II. amino asit,
   III. yağ asiti
   moleküllerinden hangilerinin kullanılması
   
   durumunda amonyak oluşur?
   A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
   D) I ve III E) II ve III


2. Aşağıdaki grafikte üç farklı azotlu atığın zehirli-
   lik dereceleri verilmiştir.
   Zehirlilik derecesi

Azotlu boşaltım

maddesi

IIIIII

Bu maddeler ile ilgili aşağıda yapılan eşleş-
tirmelerden hangisi doğrudur?
I II III
A) Amonyak Üre Ürik asit
B) Üre Amonyak Ürik asit
C) Ürik asit Amonyak Üre
D) Üre Ürik asit Amonyak
E) Ürik asit Üre Amonyak

3. Azotlu atıklar olan,
   a. amonyak,
   b. üre,
   c. ürik asit
   molekülleri ile ilgili,
   I. Karada yaşayan hayvanlar su kaybını
   
   azaltmak için a'yı b ya da c'ye çevirirler.
   II. a'nın b ya da c'ye dönüştürülmesi sıra-
   sında enerji harcanır.
   III. b ile atılan su miktarı c ile atılandan çok-
   tur.
   ifadelerinden hangileri doğrudur?
   A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
   D) II ve III E) I, II ve III

�    Hücrelerde metabolizma sonucu  oluşan  zararlı ya   da  işe     yaramayan  molekülle-

rin vücuttan    uzaklaştırılmasına  boşaltım    denir.

�    Boşaltım   sistemi,    metabolik   atıkları    vücudun dışına  atarak  vücudun iç   dengesi-

ni  koruyan bir sistemdir.  Böylece homeostasi'ye   büyük   katkı   sağlar.

�    Boşaltım   sisteminin  görevleri   aşağıdaki   gibidir:

•    vücudun    su  ve  tuz dengesinin  korunması,  

•    kan    pH'ının belirli sınırlar    içinde  tutulması,

•    amonyak    ve  üre gibi    toksik  maddelerin  vücuttan    atılması,   

•    alyuvar    yapımını    sağlayan    eritropoietin   hormonunun  üretilmesi

�    Hayvanların    temel   boşaltım    maddeleri   karbon  dioksit,    su,  amonyak,   üre  ve  ürik   

asittir.    

�    Bu moleküllerden   karbon  dioksit ve   su,     organik    besinlerin  oksijenli   solunumda   

parçalanması    sonucu  oluşur.

�    Hayvanlardaki  en  önemli  boşaltım    maddesi amonyaktır. Bu  molekül;

•    amino  asitlerin   oksijenli   solunumda   kullanılması,

•    amino  asitlerin   glikoz  gibi    moleküllere dönüşmesi

gibi    olayların   sonucunda   açığa   çıkar.

�    Amonyak    çok  zehirli    bir  molekül    olduğundan  bol  su  ile     seyreltilmesi  gerekir.    Bu  

nedenle azotlu  atıklarını  amonyak şeklinde    atan     canlılar,  idrarla çok  miktarda   su  

kaybederler.    

Karada  yaşayan hayvanların çoğu    su   kaybını    azaltmak    için     amonyağı   

ATP  harcayarak üre  ya  da  ürik    asite  çevirirler. Bu   karada yaşayan hayvanlarda 

su  kaybını azaltan bir adaptasyondur.

CO 2 H 2 O NH 2 grupları

NH 3

NH 2

NH 2

Karbonhidratlar Yağlar Proteinler Nükleik asitler

N

H

N

H

H

HN C N

C

C O

C

O

O

Ürik asit

O C

Amonyak Üre

Balıklar Memeli ve ergin kurbağalar Sürüngen, kuş ve böcekler

C

� Aşağıda   amonyak,    üre  ve  ürik    asit    bazı    özellikleri    bakımından  karşılaştırıl-

mıştır:

•    Zehir  miktarına   göre:   Amonyak >   Üre >   Ürik    asit

•    Atılan su  miktarına   göre:   Amonyak >   Üre >   Ürik    asit

•    Dönüşüm    için    gereken ATP miktarına   göre:   Ürik    asit    >   Üre >   Amonyak.

•    Vücutta    biriktirilebilme    miktarına   göre    :   Ürik    asit    >   Üre >   Amonyak