Örnek Sorular
Palme Yayınevi
18.Ünite / GENDEN PROTEİNE
- Kalıtsal bilginin nesilden nesile aktarılması
aşağıdaki organik moleküllerden hangisi ile
sağlanır?
A) RNA B) Protein
C) ATP D) Enzim
E) DNA - Kapsülü pnömokaklar zatürre hastalığına ne-
den olurken kapsülsüz pnömokoklar hastalık
yapmaz.
Farelere,
I. kapsülsüz pnömokok,
II. ısıtılarak öldürülmüş kapsüllü pnömokok,
III. kapsülsüz pnömokoklar ile ısıtılarak öl-
dürülmüş kapsüllü pnömokok
enjeksiyonlarından hangileri sonucunda fa-
relerde zatürre hastalığının oluşması bekle-
nir?
A) Yalnız II B) Yalnız III
C) I ve II D) I ve III
E) II ve III
- Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakterilerden
elde edilen özütteki,
I. polisakkarit,
II. protein,
III. deoksiribonükleik asit
molekülleri ayrı deney tüpündeki kapsülsüz
bakterilerle karıştırılarak bir süre bekleniyor.
Bu moleküllerden hangilerinin eklendiği
kaplardaki kapsülsüz bakterilerin kapsüllü
hale gelmesi beklenir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
A. NÜKLEİK ASİTLERİN KEŞFİ VE ÖNEMİ
� Nükleik asitlerin keşfi 1868 yılında İsviçreli bilim insanı Friedrich Miescher tara-
fından yapılmışıtr.
� 1923 yılında F. Griffith ve 1944 yılında O. Avery tarafından yapılan deneyler
kalıtım biriminin proteinler değil, DNA olduğu gerçeğini ortaya çıkarmıştır.
� Bu bilim insanları deneylerinde biri kapsülsüz (hastalık yapmayan) diğeri kapsül-
lü (zatürreye sebep olan) olan iki farklı pnömokok cinsi bakteri kullanmışlardır.
� Aşağıda Avery ve arkadaşlarının yaptığı deneyin bazı basamakları gösterilmiştir.
Kapsül
Sonuçlar
Enjeksiyon
Bakteri
çeşidi
Fare yaşar. Fare yaşar.
1
Fare ölür.
23
Fare ölür.
4
Canlı kapsülsüz
bakteriler
Canlı kapsüllü
bakteriler
Isıtılarak
öldürülmüş
kapsüllü
bakteriler
Isıtılarak
öldürülmüş
kapsüllü bakteriler,
canlı kapsülsüz
bakterilerle
karıştırılmış
- Canlı kapsülsüz bakteriler fareye enjekte edildiğinde farenin yaşadığı görül-
müştür. - Canlı kapsüllü bakteriler fareye enjekte edildiğinde farenin zatürreye yakalana-
rak öldüğü görülmüştür. - Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler fareye enjekte edildiğinde farenin yaşa-
dığı görülmüştür. - Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler ile canlı kapsülsüz bakteriler karıştırılarak
fareye enjekte edildiğinde farenin zatürreye yakalanarak öldüğü görülmüştür.
� Avery 4. deneyde ısıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler ile canlı kapsülsüz
bakteri karışımının farelerde neden ölüme yol açtığını araştırmak için yeni bir
deney düzenlemiştir. Bu düzenekte, ısıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler-
den bir miktar özüt elde edilmiş ve canlı kapsülsüz bakteri süspansiyonu ile
karıştırılmıştır. Bir süre sonra bu karışımda ortamda olmaması gereken kapsüllü
bakterilere rastlanmıştır. Avery, "Bakterilerde değişime neden olan madde
nedir?" sorusuna cevap bulmak için ısıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler-
den elde edilen özütteki değişik kimyasal maddeleri saflaştırmıştır. Daha son-
ra bu maddeleri canlı kapsülsüz bakterilere enjekte ederek kapsüllü bakteriler
elde etmeye çalışmıştır. Bu denemelerden sadece DNA aktarımında kapsülsüz
bakterilerin kapsüllü hale geldiğini görmüştür.
� Sonuç olarak, özütle verilen kapsüllü bakterinin DNA'sı, kapsülsüz bakterinin
DNA'sı ile kaynaşmıştır. Böylece kapsülsüz bakteriler kapsüllü bakterilere dö-
nüşmüştür. Yapılan bu deney kalıtım maddesinin DNA olduğunu ve moleküler
biyoloji ile ilgili deneylerde bakterilerin kullanılabileceğini ortaya koymuştur.