Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

2.Bölüm / GENETİK ŞİFRE VE PROTEİN SENTEZİ

33. DNA molekülüne ait olan,
    I. nükleotit,
    II. genetik şifre,
    IIII. gen
    birimlerinin küçükten büyüğe doğru sırala-
    nışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
    A) I - II - III B) I - III - II
    C) II - I - III D) II - III - I
    E) III - II - I


34. Bir bilim insanı, “Bakterilerde mutasyona ne-
    den olan bir kimyasal madde, insanda da mu-
    tasyona neden olur.” hipotezini kuruyor.
    Buna göre,
    I. bakteri DNA’sını oluşturan birim molekül-
    lerin insanınki ile aynı olması,
    II. bakteri ve insan DNA’sında bulunan gen
    sayısının aynı olması,
    III. bakteri DNA’sının kendini eşleme hızı ile
    
    insan DNA’sının kendini eşleme hızının
    aynı olması
    koşullarından hangilerinin kanıtlanması bu
    hipotezin doğru olduğunu destekler?
    A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
    D) I ve III E) II ve III
    (2012 – YGS)


35. Genetik şifreyle ilgili,
    I. Bazı istisnaları olmasına karşın genetik
    kodun evrensel olduğu kabul edilir.
    II. Bir canlıdaki bir kodon, o canlıda birden
    
    fazla amino asidi şifreleyebilir.
    III. Kural olarak bir canlıdaki genlerin başla-
    ma kodonları aynıdır.
    ifadelerinden hangileri doğrudur?
    A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
    D) I ve III E) I, II ve III
    (2017 – LYS)
    30 D 31 B 32 B

A. GENETİK ŞİFRE
� İnsanlar yaşamlarında bilgi alış verişinde harflerden oluşan kelimeleri kullanır.

Hücreler de benzer bir biçimde iletişim için şifreleri kullanır. DNA'da bulunan
dört çeşit nükleotit (A, G, C, T) farklı şekillerde dizilerek 20 çeşit amino asiti

kodlayan şifreleri meydana getirir.
� DNA'daki dört çeşit nükleotit üçlü kombinasyonlar ile şifre oluşturur. Bu neden-
le DNA'da 4^3 = 64 çeşit şifre bulunur.

� DNA'da bulunan ve bir amino asiti şifreleyen üçlü nükleotit dizilerinden her bi-
rine genetik şifre ya da genetik kod adı verilir.

Bazı    istisnalar  olmasına    rağmen  genetik şifre   evrenseldir.    Örneğin 

DNA'daki    GGC genetik kodu,   genetik şifresi incelenen   tüm  canlılarda prolin  

amino   asitini şifreler.

� Protein sentezi sırasında DNA'daki genetik şifreler transkripsiyon olayı ile
mRNA'ya aktarılır. Genetik şifreye göre üretilen mRNA'daki üçlü nükleotit gru-
buna kodon adı verilir. DNA'daki şifrenin mRNA'ya aktarılması aşağıda göste-
rilmiştir.

ACCAAACCGAGT

UGGUUUGGCUCA

Transkripsiyon

Kodon 1 Kodon 2 Kodon 3 Kodon 4

DNA zinciri

(Anlamlı zincir)

mRNA

Genetik

şifre 1

Genetik

şifre 2

Genetik

şifre 3

Genetik

şifre 4

� mRNA molekülünde 64 çeşit kodon bulunur. Aşağıdaki tabloda bu kodonlar ile
şifrelediği amino asitler gösterilmiştir.

UAG

UAA UGA

AUG

UCAG

U UCC

UCU

UCG

UCA

Fenilalanin

Lösin

UUC

UUU

UUG

UUA Serin

UAC

UAU Tirozin

Stop kodonu

Stop kodonu

UGC

UGU

UGG

Sistein

Stop kodonu

Triptofan

C CUCLösin

CUU

CUG

CUA

CCC

CCU

CCG

CCA Prolin

CAC

CAU

CAG

CAA Glutamin

Histidin CGCCGU

CGG

CGA Arjinin

A

AUC İsolosin

AUU

AUA

Metionin;

Başlatma

kodonu

ACC

ACU

ACG

ACATreonin

AAC

AAU

AAG

AAA Lizin

Asparjin AGCAGU

AGG

AGA

Serin

Arjinin

GVGUC alin

GUU

GUG

GUA

GCC

GCU

GCG

GCAAlanin

GAC

GAU

GAG

GAA Glutamik

asit

Aspartik

asit GGC

GGU

GGG

GGA Glisin

İlk harf

U C A G U C A G U C A G U C A G

Üçüncü har

f

Genetik kodon sözlüğü

İkinci harf