Örnek Sorular
22.Ünite / BİTKİLERİN YAPISI
Palme Yayınevi- Parankima dokuya ait olan canlı hücreleri-
nin tamamında,
I. protein sentezi,
II. fotosentez,
III. oksijenli solunum
olaylarından hangileri ortak olarak gerçek-
leşir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III - Şekilde iki yıllık odunsu bir bitkinin, aynı yıl
içinde bahar mevsimi başı ve yaz mevsimi so-
nundaki gövde büyümesi gösterilmiştir.
Dökülmüşepidermis - yıl bahar başı 2. yıl yaz sonu
Buna göre yaz mevsiminin sonunda, göv-
dede, numaralarla gösterilen dokularla ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) V numaralı doku, III numaralı dokunun yeri-
ni alan peridermdir.
B) IV numaralı doku, bir sekonder meristem-
dir.
C) II numaralı doku, yıllık yaş halkalarını oluş-
turur.
D) V numaralı doku, hücreler arası boşluk
içermez.
E) I numaralı dokuya ait hücrelerin boyutları
mevsime bağlı değişiklik gösterir.
(2017 – LYS) - Aşağıdaki dokulardan hangisine ait hüc-
reler işlevsel olgunlukta metabolik etkinlik
gerçekleştiremezler?
A) Kollenkima
B) Mantar kambiyumu
C) Uç meristem
D) Sklerenkima
E) Parankima
7 D 8 E 9 E
� Odunsu bir gövdede içten dışa doğru aşağıdaki yapılar bulunur:
Öz primer ksilem sekonder ksilem kambiyum
sekonder floem primer floem mantar kambiyumu mantar doku
Peridermis
Kabuk
- TEMEL DOKU
� Temel dokuda birbirinden farklı özelliklere sahip parankima, kollenkima ve skle-
renkima hücreleri bulunur.
a. Parankima:
� Hücreleri genelde canlı ince çeperli ve bol sitoplazmalıdır.
� Bitkinin her organında bulunan ve bitkinin ihtiyacına göre her türlü değişime
uğrayabilen bir dokudur.
Sekonder meristem parankima hücrelerinin farklılaşması sonucu oluşur.
� Parankima hücreleri metabolik işlevlerine göre, dört grupta incelenir.
- Özümleme parankiması özellikle yaprağa ait mezofil tabakasında bulu-
nur. Kloroplast içerdiğinden fotosentez yapabilir. Yaprakta bulunan palizat
ve sünger parankimaları, özümleme parankimasıdır. - İletim parankiması, iletim demetleri ile bitkinin diğer dokuları arasında su
ve besin alış verişini sağlar. Örneğin ksilemdeki suyu özümleme paranki-
masına; özümleme parankimasında üretilen glikozu ise floeme taşır. - Depo parankiması daha çok kök, gövde, tohum ve meyve gibi kısımlarda
bulunur. Hücreleri nişasta yağ, protein ve su gibi molekülleri depolar. - Havalandırma parankiması, hücrede üretilen ya da kullanılmak üzere bit-
kiye alınan gazları, hücreler arasındaki boşluklarda depolar. Su ve bataklık
bitkilerinde bol miktarda bulunur.
b. Kollenkima:
� Canlı hücrelerden oluşur.
� Eğilme, bükülme ve çarpmaya karşı bitkiye mekanik destek sağlar. Bitkilerin
genç gövdelerinde, yaprak ve çiçek sapı gibi kısımlarında bulunur.
� Hücrelerinin çeperleri selüloz ve pektin birikimi sonucu kalınlaşır. Çeper kalın-
laşması düzensizdir.
� Selülozun oluşturduğu kalınlaşmalar yalnız hücre köşelerinde görülürse köşe
kollenkiması, paralel çeperlerde görülürse levha kollenkiması adını alır.
c. Sklerenkima:
� Hücreleri ilk oluştuklarında canlı olup, işlevsel olgunluğa ulaştıklarında canlılık-
larını kaybederler.
Hücre çeperinin kalınlaşması sonucu geçitler kapanır ve madde alış
verişi durur. Bu durum hücrenin ölümüne neden olur.
� Hücre çeperleri selüloz ve lignin gibi maddelerin birikimi sonucu kalınlaşır. Çe-
per kalınlaşması düzenlidir.