Örnek Sorular
Palme Yayınevi
3.Ünite / EKOLOJİ
- Dengeli bir ekosistem ile ilgili,
I. Enerji akışı üretici canlılardan tüketici
canlılara doğrudur.
II. Madde döngüsü görülürken, enerji dön-
güsü görülmez.
III. Ayrıştırıcı organizmalar sadece tüketici
canlılara ait organik atıkları parçalayabi-
lir.
IV. Etçil canlılar birincil; otçul canlılar ikincil
tüketicidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
D) II ve III E) II ve IV
- Bir ekosistemde çevre kirliliğinin artması
sonucunda ayrıştırıcı popülasyonların bü-
yüklüğünün hızla azalması, bu ekosistem-
deki,
I. temel üretici,
II. birincil tüketici,
III. ikincil tüketici
popülasyonlarından hangilerinin büyüklü-
ğünü doğrudan etkiler?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
(2012 – YGS)
- Bir ekosistemde,
I. su,
II. enerji,
III. karbon
yapılarından hangilerinin döngüsü görülür?
A) Yalnız I B) Yalnız III C ) I ve II
D) I ve III E) II ve III
68 E 69 A 70 E
Ekosistemdeki madde döngülerinin düzenli devam edebilmesi için üre-
tici, ayrıştırıcı ve tüketici canlılar arasında bir denge bulunmalıdır.
B. EKOSİSTEMDE MADDE VE ENERJİ AKIŞI
� Ekosistemde madde ve enerji akışının dengede olması üretici, tüketici ve ayrış-
tırıcı canlılar tarafından sağlanır.
� Ekosistemlerin genelinde temel enerji kaynağı güneştir. Üretici canlılar güneş
enerjisini kullanarak fotosentez ile kendi organik besinlerini üretirler.
� Üreticilerde depolanan bu enerji bitkilerle beslenen birincil tüketicilere (otçul),
buradan otçullarla beslenen ikincil tüketicilere (etçil) ve daha sonrada üst kat-
manlarda bulunan diğer tüketicilere aktarılır.
� Ayrıştırıcılar ise organik atıkları inorganik maddelere çevirerek ekosistemdeki
madde döngüsüne katkı sağlarlar.
Ekosistemde Enerji Akışı ve Madde Döngüsü
( Enerji akışını, Madde döngüsünü göstermektedir)
Güneş
enerjisi
ÜRETİCİLER (Yeşil Bitkiler)
BİRİNCİL TÜKETİCİLER
(Otçullar)
İKİNCİL TÜKETİCİLER
(Etçiller)
ÖLÜ BİTKİ VE
HAYVAN ATIKLARI
AYRIŞTIRICILAR
(Mantar ve bakteriler)
Isı
Isı
Isı
Isı
� Ekosistemdeki madde döngüleri ve enerji akışı birbirleriyle ilişkilidir. Çünkü her
ikiside fotosentez ve beslenme ilişkileri yoluyla madde aktarımı sayesinde ger-
çekleşir.
Ekosistemde madde döngüsü görülürken, enerji döngüsü görülmez.
Enerji üretici canlılardan tüketici canlılara doğru tek yönlü aktarılır ve ısı halinde çev-
reye yayılır.
� Canlılar arasındaki beslenme ilişkilerini gösteren her katman o canlının trofik
düzeyi (beslenme basamağı) olarak adlandırılır. Trofik düzey canlılar arasın-
daki enerji aktarımında organizmanın beslenme ilişkileri bakımından konumunu
gösterir.