Örnek Sorular
Palme Yayınevi3.Ünite / EKOLOJİ
- Aşağıdaki insan faaliyetlerinden hangisi
sürdürülebilirliği olumsuz yönde etkilen-
mez?
A) Bataklıkların kurutulması
B) Yeni sanayi tesislerinin kurulması
C) Fosil yakıt tüketiminin artırılması
D) Böcek öldürücü kimyasalların kullanılması
E) Organik tarım yapılması - Aşağıdaki şemada S, L ve N yaşama birlikleri-
ne ait bazı kısımlar numaralandırılarak verilmiş-
tir.
S
N2
3L
1Numaralı bölgelerde bulunan tür çeşitliliği-
nin çoktan aza doğru sıralanışı aşağıdaki-
lerden hangisinde verilmiştir?
A) 1 2 3 B) 1 3 2 C) 2 1 3
D) 2 - 3 - 1 E) 3 - 1 - 2
- Aşağıdaki uygulamalardan hangisi bir bi-
reyin karbon ayak izini diğerlerinden farklı
yönde etkiler?
A) Ağaç dikmesi
B) Toplu taşıma kullanması
C) Tükenebilen enerji kaynaklarını kullanması
D) Çöpleri geri dönüşüme atması
E) Tasarruflu ampul kullanması
109 D 110 C 111 C� Tükenebilen doğal kaynaklar (yenilenemez doğal kaynaklar), kulanıldıktan sonra
yenilerinin oluşması için çok uzun zaman geçmesi gereken kaynaklardır. Başka
bir ifadeyle bu doğal kaynaklar zaman içinde kullanıldıkça tükenen ve kullanım
hızlarıyla orantılı bir biçimde oluşması mümkün olmayan kaynaklardır. Petrol,
doğal gaz, kömür, linyit, nükleer santral yakıtı olarak kullanılan uranyum, gübre
ham maddesi olarak kullanılan fosfatlı kayaçlar, bakır, demir, cıva ve altın gibi
madenler yenilenemez nitelikteki doğal kaynaklardır.
� Tükenmeyen doğal kaynaklar (yenilenebilir doğal kaynaklar), doğadaki ekolojik
dengeler bozulmadığı sürece kendi kendini yenileyebilen kaynaklardır. Güneş
ve rüzgâr enerjisi gibi bazı kaynaklar insan faaliyetlerinden etkilenmeyen yeni-
lenebilir “daimi” doğal kaynaklardır. İnsan faaliyetlerinden çeşitli derecelerde
etkilenen doğal kaynaklar ise toprak, su, besinler, mineraller ve ormanlardır.Rüzgar yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.
� Doğal kaynaklarımız insanlar için madde ve besin kaynaklarını oluşturur. Ancak,
aşırı ve düzensiz kullanım bu doğal kaynakların zamanla kendi kendini yenile-
mesini engeller. Bu nedenle toprak ve su kaynaklarımızı kirletmeden, mera ve
ormanlarımızın doğal yapısını bozmadan madde ve besin ihtiyacımız karşılama-
mızı ve ayrıca kaynaklarımızın sürdürülebilirliğini sağlamamız gerekir.
I. DOĞAL KAYNAKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ
� Sürdürülebilirliğin ekoloji bilimindeki anlamı biyolojik sistemlerin çeşitliliğinin ve
üretkenliğinin devamlılığının sağlanmasıdır. Doğal kaynakların sürdürülebilirli-
ğinin sağlanması, çevrenin kalitesini yüksek düzeyde tutarak gelecek nesillerin
ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağı yok etmeden insan oğlunun ve onun yaşadı-
ğı çevrenin yerkürede devam ettirilmesini sağlar.
� Bir üllkenin sahip olduğu doğal kaynaklar aynı zamanda o ülkenin doğal zengin-
liğini de oluşturur. İnsanlar, doğal kaynakları çeşitli amaçlar için kullanmakta-
dır. Doğal kaynakların kullanımında doğal ortam şartlarının da dikkate alınması
gerekmektedir. Herhangi bir doğal kaynaktan faydalanma sırasında uygulanan
yöntem ve kullanılan teknolojik imkanların çevresel şartlar ile uyumlu olması
hem ilgili doğal kaynağın sürdürülebilir kullanımını hem de çevre üzerindeki
olumsuz etkisini engelleyecektir.
� Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ve
azami fayda sağlanmasındaki örnek uygulamalar ile paralellik göstermektedir.
Gelişmiş ülkelerin doğal kaynak kullanımında uyguladıkları yöntem ve teknoloji
“Doğal kaynağın en verimli şekilde ve maksimum fayda ile ondan en uzun süre
faydalanılması nasıl olmalıdır?” sorusunun yanıtına göre belirlenmektedir. Geri
kalmış ülkelerde ise teknolojik imkansızlık nedeniyle sürdürülebilir kullanımdan
uzak yöntemler hem doğal kaynakların hızla tüketilmesine neden olmakta hem
de coğrafi çevreye zarar vererek ekolojik dengeyi bozmaktadır.