Örnek Sorular
Palme Yayınevi
7.Ünite / KALITIM
SsRrNn genotipindeki bir bireyde S, N bağlı
genlerdir.
Buna göre bu bireyde oluşan,
I. SRN,
II. sRn,
III. Srn,
IV. srN
gametlerinden hangileri krosing over sonu-
cu oluşmuştur?
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve III
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV
Gg
N n X
g
n
g
n
g
n
g
n
g
n
G
N
g
n
G
n
g
n
g
N
Gri vücutlu–
normal kanatlı
dişi
Gri vücutlu–
normal
kanatlı
%4 0
Siyah vücutlu–
körelmiş
kanatlı
%40
Gri vücutlu–
körelmiş
kanatlı
%10
Siyah vücutlu–
normal
kanatlı
%10
Siyah vücutlu–
körelmiş kanatlı
erkek
Yukarıda kalıtım şeması verilen Drosophi-
la'lara ait bir çaprazlamada, krosing-over'li
bireylerin yüzdesi nedir?
A) %80 B) %60 C) %50
D) %20 E) %10
(1985 – ÖYS)
- AaBbCc genotipindeki bireyde a ve B genleri
bağlı; A ve C genleri bağımsızdır.
Buna göre bu bireyin genlerinin kromozom-
lar üzerindeki dizilimi aşağıdakilerden han-
gisinde verilmiştir?
a A
b
Cc
B
A)
a A
b
C
B
c
B)
a a
b
c
B
C
E)
A a
c
Bb
C
A a
b
Cc
B
C)
D)
93 A 94 A 95 C
� Aynı kromozom üzerinde bulunan genlere bağlı genler adı verilir. Bağlı genler,
mayoz sırasında bir parça değişimi olmazsa bağımsız olarak ayrılamazlar ve
dölden döle birlikte geçme eğilimi gösterirler. Aşağıda AaBb genotipindeki iki
canlıda genlerin bağımsız ve bağlı olmaları durumunda kromozom üzerinde na-
sıl yerleştikleri gösterilmiştir.
Bağımsız genler: AaBb genotipindeki bir
bireyde A ve B genleri bağımsız ise ayrı
kromozomlar üzerinde bulunurlar. A ve a
alelleri bir homolog kromozom çiftine, B ve
b alelleri bir başka homolog kromozom
çiftine yerleşmiştir.
AaBb
Bağlı genler: AaBb genotipindeki bir
bireyde A ve B genleri bağlı ise aynı
kromozom üzerinde bulunurlar. Bu
kromozomun homoloğunda da a ve b
genleri bağlı olarak bulunur.
A
B
a
b
AaBb genotipindeki bir bireyde A, b
genleri bağlıdır. Buna göre bu birey-
de,
I. AB,
II. Ab,
III. aB,
IV. ab
gametlerinden hangileri yalnız kros-
sing over sonucu oluşur?
ÖRNEK
A a
b B
Genlerinin dizilimi yukarıdaki gibi
olan bir hücredeki Ab ve aB krosing
over olmasada oluşur. AB ve ab ga-
metlerinin oluşması için krosing over
gerçekleşmelidir.
(I ve IV)
ÇÖZÜM
Bağlı genler ancak mayoz bölünme sırasında meydana gelen krossing
over (parça değişimi) olayı ile birbirinden ayrılabilir. Krossing over olmazsa bağlı
genler birbirinden ayrılmaz ve ayrı gamete giderler.
c. Rastgele Döllenme :
� Mayoz sonucu oluşan gametlerin rastgele döllenmesi tür içi kalıtsal çeşitliliği
artıran diğer bir olaydır. İnsanlarda her erkek ya da dişi gamet, kromozomların
bağımsız dağılımına uygun olarak ortaya çıkan yaklaşık 8,4 milyon (2^23 ) olası
kromozom kombinasyonundan birini temsil eder.
� Döllenme sırasında erkek gamet ve dişi gametin birleşmesi yaklaşık 70 trilyon
(2^23 x 2^23 ) diploit kombinasyonundan herhangi birine sahip bir zigot meydana
getirecektir. Eğer krossing overin meydana getirdiği varyasyonu da ilave edersek,
olasılıkların sayısı çok yüksek değerlere ulaşır. Her insan trilyonlarca olasılıktan
birini temsil ettiğinden eşsiz bir canlıdır.