Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

7.Ünite / KALITIM

107. Meyve sineklerinde eşey kromozomları dişi-
     lerde XX, erkeklerde XY'dir. Göz renginden
     
     sorumlu gen, X kromozomu üzerinde yer alır.
     
     Kırmızı göz renginden sorumlu alel (R), beyaz
     
     göz renginden sorumlu alele (r) baskındır.
     • Laboratuvarda yapılan bir deneyde kırmı-
     zı gözlü bir dişi, beyaz gözlü bir erkekle
     
     çaprazlanarak F 1 dölü (kırmızı gözlü erkek
     
     ve dişi, beyaz gözlü erkek ve dişi bireyler)
     
     elde edilmiştir.
     • Deneyin ikinci aşamasında ise F 1 dölün-
     den alınan kırmızı gözlü erkek ve dişi birey
     
     çaprazlanarak F 2 dölü elde edilmiştir.
     Bu deneye göre,
     I. F 1 dölündeki beyaz gözlü erkek ve dişi
     
     bireylerin oranı yaklaşık olarak birbirine
     
     eşittir.
     II. F 2 dölünde beyaz gözlü bireylerin ortaya
     
     çıkması beklenmez.
     III. F 2 dölünde göz rengi fenotipinin cinsi-
     yetler arasında dağılım oranı bakımından
     
     farklılığın olması beklenir.
     yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
     A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
     D) I ve III E) I, II ve III
     (2018 – TYT)


108. Kromozom üzerinde meydana gelen aşağı-
     daki değişikliklerden hangisi krosing over
     ile ortaya çıkmıştır? (Harfler kromozom üze-
     rindeki genleri temsil etmektedir.)
     ABCDEFGH

abcdefgh

abCDEFGH

ABcdefgh

A)

ABCDEFGH ADCBEFGH
C)

ABCDEFGH ABCEFGH
D)

ABCDEFGH

KLMNPR ABNPR

KLMCDEFGH
B)

E) ABCDEFGH ABCCBDEFGH

(2011 – LYS)
104 B 105 D 106 B

2. Kromozom Yapısındaki Değişiklikler
   � Kromozom sayısındaki değişiklikler gibi kromozom yapısındaki değişikliklerde
   bir takım hastalıkları beraberinde getirir.
   � Aşağıda kromozom yapısında değişime neden olan bu dört olay şematik olarak
   
   gösterilmiştir.
   ABCDEFGH

ABCBCDE

ABCFE GH

ADCBE

MNOCDE

ABPQ

Karşılıklı

Translokasyon

Duplikasyon

Delesyon

ABCDEFGH

ABCDEFGH

ABCDEFGH

MNOPQR

FGH

FGH

FGH

R

� Delesyon, bir kromozom    parçasını   ortadan kaldırır.

� Duplikasyon,  bir kromozom    parçasını   tekrarlatır.

� İnversiyon,   kromozom    içerisinde  bir parçayı tersine çevirir.

� Translokasyon, bir     parçayı    bir  kromozomdan    homolog olmayan bir  başka  kro-

mozoma  taşır.  Translokasyonun en   yaygın tipi     karşılıklı (resiprokal)    olanıdır.   Bu  

tür  translokasyonda    homolog olmayan kromozomlar arasında    parça   değişimi    

olur.    Parça  almadan parça   verilmesinin    gerçekleştiği   karşılıklı  olmayan (nonre-

siprokal)   translokasyon   da  olur.

Akraba Evliliği

�    Aralarında kan  bağı    olan    kişiler    arasında    yapılan evliliklere akraba evliliği denir.  

Akraba  evliliği,   zararlı olan     baskın ve   çekinik    genlerin    bir  araya  gelme   olasılığını 

arttırdığından  kalıtsal    hastalıkların   görülme sıklığını   da  artırır.

�    Kalıtsal   hastalıkların   çoğu    çekinik genler  ile  taşınır.   Bu   hastalıkların  ortaya  çık-

ması     için    iki     hastalık   geninin yan  yana   gelmesi yani     homozigot  durumda olması  

gerekir.    Hastalığa   yol  açan   çekinik alel     çok     nadir  olduğu  zaman,  aynı     zararlı    aleli   

taşıyan iki bireyin karşılaşıp  evlenme ihtimali    çok düşüktür.   

�    Yapılan    araştırmalar,   insanlardaki    yakın   akraba  evliliklerinin  kalıtsal    hastalık    ris-

kini     artırdığını    ortaya  koymaktadır.    Çoğu    zararlı alel,    oldukça    şiddetli    etkiye  sa-

hiptir  ve   doğumdan   önce    homozigot   embriyoların    kendiliğinden   düşürülmesine   

neden   olur.