Örnek Sorular
Palme Yayınevi
2.Bölüm / Canlıların Temel Bileşenleri
- Aşağıdaki değişimlerden hangisi enzimatik
bir reaksiyonun hızını diğerlerinden farklı
olarak etkiler?
A) Ortama inhibitör madde ilavesi
B) Sıcaklığın optimum değerin üzerine çıkarıl-
ması
C) Ortamdaki su yoğunuğun %15'in altına
düşürülmesi
D) Oluşan son ürünlerin ortamdan uzaklaştırıl-
ması
E) Asidik ortamda çalışan bir enzimin, bulun-
duğu deney tüpüne baz ilavesi - Aşağıdaki grafikte içinde sabit miktarda enzim
bulunan bir deney tüpündeki tepkime hızının X
faktörüne bağlı değişimi gösterilmiştir.
Tepkime hızı
X
Buna göre X yerine,
I. ortam sıcaklığı,
II. subsrat miktarı,
III. inhibitör madde miktarı
değişkenlerden hangileri yazılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
- Hücrede, enzimlerle gerçekleşen belirli bir
tepkimenin hızı ve belirli bir zaman aralığın-
da elde edilen ürün miktarı,
I. inhibitör madde miktarı,
II. enzim-substrat bileşiği derişimi,
III. reaksiyon için gerekli aktivasyon enerjisi
miktarı
özelliklerinden hangilerine bağlı olarak de-
ğişir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
(2009 – ÖSS FEN-1)
70 D 71 C
e. Substrat yüzeyi:
� Enzimler substratı dış yüzeylerinden başlayarak etkiler. Bu sebeple substratın
yüzey alanı arttıkça enzim etkinliği de artar ve tepkime hızlanır. Ağızda uzun
süre çiğnenen besinlerin sindiriminin daha kısa sürede tamamlaması bu yüz-
dendir.
Te pkime hızı
Substrat yüzeyi
f. Su:
� Enzimlerin etkinlik gösterebilmeleri için ortamda belirli bir oranda suyun bulun-
ması gerekir. Genellikle su yoğunluğunun %15'in altında olduğu ortamlarda
enzimler görev yapamaz.
Annelerimizin besinleri kurutarak saklaması ve reçellerin uzun süre bo-
zulmadan kalabilmeleri su yoğunluğu ile ilgilidir. Bu yöntemlerle su yoğunluğu
%15 in altına düştüğünden mikroorganizmaların çürümeye neden olan enzimleri
iş göremez. Böylece besinler uzun süre bozulmadan saklanabilir.
g. Kimyasal maddelerin etkisi:
� Enzimlerin etkinliğini artıran maddelere aktivatör adı verilir. Aktivatör kimyasal
bir madde ya da başka bir enzim olabilir. Kalsiyum ve magnezyum gibi bazı
iyonlar aktivatör maddelere örnektir.
� Enzim etkinliğini azaltan ya da durduran maddelere inhibitör adı verilir. Siya-
nür, kurşun ve cıva gibi ağır metal iyonları inhibitör maddelerdir. İnhibitör mad-
deler ikiye ayrılır.
� Kompetitif inhibitörler doğrudan enzimin aktif bölgesine bağlanarak enzim ve
substratın birleşmesini engeller.
� Kompetitif olmayan inhibitörler enzimin başka bir bölgesine bağlanıp aktif
bölgenin şeklinin değişmesine neden olarak enzimlerin substrata bağlanmasını
engeller.