W sąsiedztwie wspomnianego pałasza odkryto inny, bardzo ciekawy zabytek.
Jest nim brosza skonstruowana w wyniku zlutowania trzech srebrnych carskich
monet zaopatrzonych od spodu w spinającą igłę. W jednym przypadku wspomnia-
ne monety to nominał o wartości 15 kopiejek w dwóch przypadkach 10 kopiejek
(fot. 27). Wybito je w latach 1913-1914. Ten niezwykły przedmiot to tzw. patriotyk,
pamiątka wojenna wykonana przez pruskiego żołnierza lub na jego zlecenie. Wy-
korzystywanie zdobycznych przedmiotów wroga jako elementów pamiątkowych
trofeów należało do powszechnych wówczas zwyczajów. Pomysłowość i okolicz-
ności powodują, że są to przedmiotu bardzo indywidualne. Patriotyk z Iławy to za-
pewne pamiątka po zwycięskiej kampanii frontu wschodniego I wojny światowej,
być może nawet bitwy tannenberskiej. Tą hipotezę pozwala postawić wynikają-
cy ze świadomego wyboru dobór roczników monet, szczególnie pierwszego roku
wojny 1914 oraz roku ją poprzedniego – 1913. Był to zarazem ostatni rok działal-
ności mennic w starym niezakłóconym rytmie potrzeb wojennych. Wspomniana
brosza-patriotyk również należała do bezimiennego mieszkańca Iławy, przypomi-
nając mu o istotnym zapewne epizodzie z jego wojennego życia.
Fot. 27. Patriotyk z I wojny światowej z Iławy, ul. Kazimierza Jagiellończyka, 1914 r.(?)
Iławskie muzealia w Muzeum w Ostródzie