kalınacaktır. Birine tabi olmaktan kurtulmanın yolu, kişinin kendi iradesini
kendisinin kullanabilmesidir.
Birey/Kişilik Olma
Bireysel oy kullanmaya dayalı olan demokrasi, kendi başına düşünebilen, karar
verebilen, iradesini kullanabilen ve var olabilen müstakil “bizatihi” kişiliklerin
sistemidir. Şeyhlik ise kendi başına düşünemeyen, iradesini kullanamayan ve
başkası olmaksızın var olamayan “bigayrihi” kişiliğin işidir. Kişilik tipleri nedeniyle
de şeyhlikle demokrasi birlikte gitmez.
“Demokrasi, bigayrihi değil, bizatihi kişiliklerle uygulanabilir.”
Kimliksizlik/Özne Yokluğu/ Oikonomia
Şeyhlikte birey olma yoktur. Şeyhin altında grup halinde var olmak vardır.
Şeyhliğin en önemli sonucu, şeyhin kendisiyle kopyalayarak kişileri özne-
dışılaştırması olan oikonomia işlemidir. Oikonomia, Giorgio Agamben (1942-)’e
göre; bir kişinin kendi iradesini, başka varlığa dayatma arayışıdır. Bu varlık,
kendi denetim ve hakimiyeti altına almak amacıyla öznellik kategorisini
boşaltarak özneleşmeyi önleyip özneyi öznedışılaştırır, kişiliksiz ve kimliksiz
yapar. Kimlik, kişinin kendisinin entelektüel ürünleriyle oluşturulur. Şeyhe tabi
olan kişi, şeyhinden başka bir kimliği ve aynadan başka zemini olmayan kişidir.
Objeleşme/Yansıma/Klonlama
Şeyhlikte bir tane özne vardır; o da şeyhin kendisidir. Ondan başkaları, şeyhin
aynadaki yansıması olan objedir. Bu objeler, şeyhin klonlarıdırlar. Klonlayan kişi
etkin, klonlanan kişi ise edilgin kişidir. Klonlanan kişiler kendi bedenleri üzerinde
şeyhlerinin kafaları ile dolaşırlar. Binlerce insanı, bedenleri üzerinde başka bir
kişinin kafası ile dolaştığını görmek ne kadar kötü ve çirkin ise kafaların içinin
böyle olması da aynıdır. Kafanın içinin klonlanmasının tek nedeni, düşünme
tembelliğidir.
İçeriksiz İnsan ve Nihilizm
Şeyhe mensup olan insanlar, özneleşmemelerinin sonucu içeriksiz insan olurlar.
Bu insan, reel değil, imgesel insandır. İçeriksiz insan olmak, hiçlik demek olan
nihilizmdir. Nihilizm değerlerden ve anlamdan yoksun bedensel taklit
aktivitelerden oluşan kişiliktir.
“Demokrasi içeriksiz ve imgesel değil, içerikli ve reel kişilerle
uygulanabilir.”
Aracılık Kurumu
Şeyhlik ve Vekalet Yaşamı
Şeyhlik, hayatı bir aracı kişi veya kurum vasıtasıyla vekaleten yaşamak demektir.
Yani kişinin, kendisinin değil, başkasının ve başkası vasıtasıyla hayatını
yaşamasıdır. Bu yaşam vekaleten ve sahte yaşamdır. Çünkü bunları yaşayan
kişinin özne olmaması ve kendisinin obje olması nedeniyle yaşadığı hayatının ve
dininin içinin boş ve içeriksiz olmasıdır. İnsan, özne olamaması nedeniyle binlerce
yıl yaşamını ve dinini böyle vekaleten sahte yaşamıştır. Ancak çağımızda ürettiği
Aydınlanma felsefesi sayesinde asaleten yaşama geçmiştir.
Pseudo Dindarlık
İbadetini birey olarak kendi başına yapamayıp, bir imamın şeyhliğinde cemaatle
grupsal ifa etmek şeyhlik anlayışının egemenliğindendir. Kuran’ın, kendisi
kıldırmasına rağmen namazın Hz. Peygamber dahi olsa bir şeyh pozisyonundaki
dinadamının arkasında ve cemaatle kılınmasını farz yapmaması, bu felsefe
ışığında daha iyi anlaşılır. Kuran’ın bu felsefesi dahi, Tanrı ile insan arasında bir
aracı kurum olan şeyhliği yadsıdığına yeterli teolojik delildir. Kuran, insanların
dinlerini vekaleten değil, peygamber dahil aracı olmaksızın asaleten kendileri