TÜRKİYEDE KUTSAL METİNLERİN OKUNUŞ BİÇİMİNİN ANALİZİ
“Kutsal metinleri müzikle okumak, Ortaçağ Yahudiliğinin ve
Hristiyanlığının icadıdır. Kutsal metinleri böyle okumak, İslam’ı
Yahudileştirmek ve Hristiyanlaştırmaktır.”
Aslında bu konuyu daha önceki yazılarımızda kısmen ele almıştık. Ancak
ülkemizin çağdaşlaşmasına katkıda bulunmak amacıyla Türkiye’de kutsal
metinlerin, ezanın ve salanın okunuş biçimini çağımızın düşünüş biçimi olan
“akılcı ve bilimsel düşünme” açısından ele alacağız. Akılcı ve bilimsel düşünme;
düşünme yapılacak konunu hakkında, ilgili bilim dalının tespit ettiği teknik
bilimsel bilgileri alıp, onların üzerinde sistemli akılla sistematik düşünme
yapmaktır.
Eylemi Tanımlamak ve Adını Koymak
Felsefenin görevi, yapılan her eylemin adını koymaktır. Ezanın, salanın ve kutsal
metnin bu okunuş biçimi ile yapılan nedir? Ne yapılmış oluyor? Neden böyle
okunuyor? Biz, bu okunuş biçimindeki müzik ve aşırı uzatma boyutlarını ele
alacağız.
BİRİNCİ BÖLÜM
MÜZİK BOYUTU
Semitik dinlerde Kutsal metinlerin müzikle okunması işlemini Yahudiler icat
etmiştir. Daha sonra onlardan Hristiyanlar almıştır. Müslümanlar da kendilerini
onlara uydurmak amacıyla bu işlemi uygulamışlardır ve halen uygulamaktadırlar.
Kutsal metinlerin müzikle okunmasını ilgili bilim dalları fe felsefe disiplinleriyle
analizini yapacağız.
Antropolojik Açıdan Müzik
“Müzik, eğlence malzemesidir ve eğlenmek için vardır. Eğlenmek, nefsi
tatmin etmektir.”
Vokal Müzik ve Dans, Enstrümansız Müzik, Saf Müzik
Kutsal metinler, ezan ve sala neden enstrümansız vokal okunur? Aslında
çağımızda müzik, enstrümansız düşünülemez. Sadece vokal müzikle okunuşun
nedeni Antropolojide yatar. Antropolojinin tespitine göre enstrümansız vokal
müzik, insani hayatın başlangıcındaki ilkel insanın, duygularını etkilemek
amacıyla icadıdır. Henüz enstrüman icat etmemişti. Enstrümansız vokal saf
müzik, ilkel insanın ürünüdür. Dolayısıyla en eski müzik türüdür.
Enstrümansız müzikte sorun, insan sesinin bütün ses tonlarını insanın kendisinin
kontrol etmek zorunda kalmasıdır. Çünkü bu durumda sesi kontrol ederek
sınırlayıp yönetecek bir müzik enstrümanı gibi mekanik faktör yoktur. Bu nedenle
seste detone ve ölçüsüzlük yaşanır, ahenk ve oktavlar ayarlanamaz. Bu
ayarsızlık, aşırı bağırma ve sesli şiddetle kapatılmaya çalışılır. Yani ezan ve sala,
ilk insanın notasız vokal ilkel müzik anlayışıyla okunmaktadır. Ezanda ne
okunduğu belli değildir. Sadece aşırı uzatarak bağırmak vardır.
“Türkiye’de ezan ve sala, insanlığın en ilkel müzik biçimiyle okunuyor.”
Müzik ve Dans
İlkel insan, müziğin yanında dans da yapardı. İkisini birbirinden ayırmazdı. Bu
faaliyet daha sonra dinlere ibadet olarak geçmiştir. Türkiye’nin bir çelişkisi, Kutsal