a-Yorumlama
Yorumlama bir düşünme uğraşısıdır; bilgiyi anlamak ve anlamlandırmaktır.
Anlama uğraşısı sonucunda yeni düşünceler üretilir.
Yeni düşünce üretmeyen düşünme boş bir düşünmedir.
Yorumlama ve Dil
Düşünme yapabilmek için sadece algılama yeterli değildir. Algıladığını
anlamlandırmak, yorum ve açıklama yapabilmek yetilerine sahip olmak gerekir.
Yorumlama ve açıklamanın aracı dildir. Dil; bilgiye, kelime hazinesine ve söz
dizimine yani kompozisyona bağlıdır. Yorumlama; dilbilgisini ve dilin kullanımını
çok iyi bilmeyi gerektirir. Ayrıca kelimelerin imlâ ve anlam yapılarını iyi bilmek ve
yerli yerinde kullanmak açıklamanın temel özelliklerindendir. Konunun maksadına
uygun ve tam ifade eden kelimeler kullanılmalıdır.
b- Çıkarım Yapma
Çıkarım yapma; eldeki somut veriler ve akıl yürütme yöntemlerinin kullanılması
sonucunda ileri sürülebilen tutarlı görüşler ve bilgilerdir.
c- Açıklama
Yorumlayarak anlama sonucunda yapılan çıkarımlar açıklanır.
d- Kuram Yapmak
Çıkarımların açıklamaları teori ve kuram olarak ortaya konur. Kuram, içeriklerin
neden öyle olduklarını ve birbirleriyle olan bağıntılarını ortaya koymaktır.
Kuramın nasıl yapıldığı öğrenilmelidir.
Mesela suyu ele alalım: Suyu hidrojen ve oksijen oluşturur. Bunu tespit etmek
bilimin görevidir. Fakat hidrojen ve oksijen aralarındaki bağıntıyı ve bağları
bularak suyun neden ve nasıl akışkan ve sıvı hale geldiğini felsefe tespit eder.
e- Varsayım/Hipotez
Yeni düşünce üretme varsayım üreterek yapılır. Kuram bölümünde varsayım
ortaya konur. Varsayım, doğruluğu sınamak amacıyla öne sürülmüş bir öneridir.
Varsayım işlemi sonucunda hangi varsayımların olaylarla uyum sağladığı ve
soruna doğru çözümler getirdiği, buna karşın hangilerinin desteklenmediği
anlaşılmış olur.
Bilimsel Yasa Yapmak
Açıklamanın son aşaması bilimsel yasa yapmaktır. Bilimsel araştırma
yöntemleriyle tespit edilmiş olaylar arasındaki değişmez ilişkiler sistemidir.
Bilimsel yasa, kesin doğru demektir.
Kitap: Friederich Kittler, “Philosophy of Technology” Teknoloji Felsefesi.
Gilles de la Torette, İnsanların Yürüyüşü.
ANALİTİK DÜŞÜNME
Analitik düşünme; analiz yapmakla yapılır.
Analiz; olgu, obje ve olayı, parçalarına ayırmaktır. Bu parçaların, ilgili oldukları
bilim dalları ve felsefi ekolleri tespit edilir. Sonra ilgili bilim ve felsefe dallarının
parçalar hakkındaki teknik bilgileri öğrenilir.