Felsefe
Felsefe varlığı, görünenlerin gerisindeki gerçekliği beşeri sistemli aklı kullanarak
düşünme işlemi ile anlamlı hale getirir.
Sanat
Sanatta da düşünme vardır. Sanatta anlamlandırma etkinliği, sanatçının
yaratıcılığına bağlıdır. Buna göre sanatçı, düşünme işlemi ile duygularını okuyup
sınırsız ifade gücünü kullanarak, maddi dünyaya, onun kendisinde bulunmadığına
inanılan bir anlam katar.
Bilim
Bilim; varlığı, sadece akılla keşfedilebilir olan birtakım yasalar yoluyla anlamlı
hale getirir.
Din
Din de, varlığı anlamlandırmakla ilgilenir. Fakat bu açıklamayı aşkın bir varlığın
amaçlı ve yaratıcı eylemine dayandırarak yapar. Din bir şeye ilişkin bir bilgi
edinmekten ve onu anlamaktan daha fazla bir şeydir.
FARKLILIKLAR
Her şeyden önce hepsinin bilgi elde etme metotları ve bilgi elde etme kaynakları
farklıdır.
Rasyonellik
Bilim ile felsefe, bütünüyle akli bir temel üzerinde yükselirken, din, temellerini
sistemli beşeri akli bir kaynaktan almaz. Kaynağı hayal ve tahayyülle oluşan
sistemsiz düşünmeden alır. Bundan dolayıdır ki dini hakikatler sistemli akılla
sorgulanamaz, tartışılamazdır.
Aynı durum sanat için de bir ölçüde geçerlidir. Varlığı anlamada sanatçı, Tanrının
yaratıcılığını çağrıştıran yaratıcı eylemi ve ifade gücünü kullanır. Akıldan ziyade,
yaratıcı sezgiye, hayal gücüne dayanır. Sanatta da rasyonel tartışma ve
sorgulamaya yer kalmaz.
Bilim ile felsefe; rasyonel bir temele dayanmak, anlamlı kılma faaliyetine aklı
katmak noktasında din ve sanattan farklılık gösterir. Bunu, Antik Yunan’da MÖ. 6.
yüzyılda, yaşanan mitolojiden felsefeye veya muthos’tan logos’a geçiş olgusunda
görebiliriz.
Mitosla Açıklama
Muthos veya mithos; efsane, masal anlamına gelir. Varlığı çıplak beş duyu
organlarıyla elde edilen veriler üzerinde sistemsiz akılla yapılan düşünme ile
üretilirler. Çağımızdaki bilimin doğuşuna kadar ki sürede bütün varlık mitosla
açıklanmıştır. Dolayısıyla çağımızdan önce yazılan kitaplar, bunlara kutsal kitaplar
da dahildir, bu mitos açıklamaları içerirler.
Mitolojik bilgi, gerçeğe dayanmayan bilgidir.