İnsan her alanda biri doğal (natural) diğeri beşeri (nurtural) olmak üzere iki
yapıdan oluşur. Dolayısıyla insanda biri hayvani, diğeri insani olmak üzere iki
türlü ahlak vardır. Hayvani olan; biyolojik, doğal, hormonal, hayvansal, maddi,
animaldir. İnsani ahlak; lojik, yapay, beşeri, manevi, hümünaldir.
Doğal ve biyolojik olan hayvani ahlak, a priori yani önceden var olan, verilidir.
İnsani olanı ise, a posteriori yani sonradan kazanılan, insan ürünüdür.
Doğal huluk İngilizce; innatepecularity (doğuştan gelen özellik), natural
disposition (doğal tabiat), temper, nature anlamına gelir. İnsani ahlak İngilizce;
“character, morals, morality”dir.
Bu iki ahlak, birbirinin tamamen zıddıdır.
Hayvani Ahlak
Etoloji/Ethology
Etoloji canlıların davranışlarını inceleyen bilim dalıdır. Özellikle doğal ortamındaki
davranışın incelenmesidir.
Social Ethology
Hayvanların sosyal davranışlarını inceleyen bilimdir.
Human Ethology
İnsanın doğal hayvani davranışlarını inceleyen bilim dalıdır. Öğrenilmemiştir,
genlerle doğuştan gelen biyolojik davranışlardır. Doğal davranışlar, refleksler ve
içgüdüler olarak iki grupta incelenir.
Kitap:
Wallas Craig, “Song in birds”, “The voices of pigeons regarded as a means of
social control”
İnsani Ahlak
İnsani ahlak, insanın doğal bedeninde bulunan animal ahlak sisteminin yerine
insani ahlak sistemini monte etme, yanihayvanı, insan yapma işlemidir. İnsani
ahlak, insanda doğal olarak mevcut olmadığından sonradan öğrenilen ahlaktır.
Yani öğrenilmiş davranışlardır.
Öğrenilmiş Davranışlar
Deneyimler sonunda değişen davranışlara öğrenilen davranışlar denir. Sonradan
kazanılan bu davranışların ortaya çıkmasında en önemli unsur öğrenmedir. Bu tür
davranışlar, aynı tür içinde farklı bireylerde birtakım farklılıklar gösterebilir.
Öğrenme, canlının merkezi sinir sisteminin gelişmişliğine bağlı olarak değişir.
Doğuştan gelen davranışların aksine öğrenilmiş davranışlar yeni bir uyarı
karşısında insanın uygun davranışı göstermesine yardımcı olur. Öğrenmenin
birkaç yolu vardır.
Duygusallık ve Duygululuk
İnsanda duygusallık ve duygululuk olmak üzere iki çeşit duygu vardır.
Duygusallık (emotionality) doğaldır, duygululuk (sensationality) beşeridir.