İnsan; animalitas ve humanitas olmak üzere iki yapıdan oluşur. Birincisi doğal,
kimyasal, biyolojik, hormonal, animal, hayvansal, verili (a priori) yapıdır.
İkincisi insanda doğuştan bulunmayan, insanın icat edip insana monte ettiği ve
beş milyon yılda geliştirdiği kazanımlı (a posteriori) lojik yapay, beşeri, insansal,
hümünal yapıdır.
DÜŞÜNME
Sistematik ya da rastlantısal olarak düşünce (fikir) üretimi ile sonuçlanan zihinsel
bir süreçtir. Zihinsel işlemle düşünme yapmadan hiçbir öğrenme yapılamaz.
Aklı Akışkan Yapmak
Düşünme, beyinde ani elektrik enerjisi üretilmesini sağlar. Ne kadar çok
düşünülürse akıl, o kadar çok akışkan olur.
Düşünme aktivitesinin fazla sayıda olması, kişinin “akışkan akıl” adı verilen akla
sahip olmasını sağlar. Böylece kişi, yeni sorunları çözme, yeni durumlarda aklı ve
mantığı kullanma, konular arasında bağlantıları görme becerisine daha fazla
sahip olur.
Einstein şöyle der: “Hiçbir şeyi ezberlemeyin.”
Düşünme ve Düşünce
Ülkemizde düşünme yerine düşünce adıyla kullanım yanlışı yapılmaktadır.
Öncelikle, çok yapılan bir yanlışı düzeltmek gerekir. Düşünme ve düşünce iki
farklı kelimedir.
Düşünme; tefekkür yani düşünme işlemi yapmaktır. İngilizcesi “thinking”
kelimesidir. Düşünme işlemi yaparak anlamak ve anlamlandırmak ve anlam
yüklemektir.
Düşünce; düşünme işleminin ürünü olan fikirdir. İngilizcesi “thought” kelimesidir.
Düşünme ile İlgili Kavramlar
Algı/İdrak
Duyu organlarıyla alınan verilerin zihinde oluşturduğu tanımdır.
İrade (will)
Dilek, istek, arzu demektir.
Terminolojik anlamı: Bir şeyin yapılmasına veya yapılmamasına muktedir olan
kişinin bu iki şıktan birine kendi isteğiyle hükmetmesidir. Karar vermektir. Eylemi
düşünceye uygun olarak gerçekleştirebilme yetisidir.
İdealist öğretiler ‘irade’yi ‘özgürlük’ sayarlar ve bunu da ‘zorunluk’un karşısına
koyarlar. Onlara göre zorunluluk varsa irade yoktur, buna karşı irade varsa
zorunluluk olmamalıdır.
İnsanın irade gücü; doğuştan sahip olduğu bir yeti değil, bilgi ve deneyimlerinin
meydana koyduğu bir yetidir. Verili değil, kazanımlıdır.
Mürid: Bir şeyhin taraftarlarına mürid denir. Mürid; irade isteyen demektir.
Mürid; kendisinin iradesi olmayıp başkasından irade arayan demektir.