TOYOTASA

OTOMOTİV YATIRIMI KONUSUNDA

SABANCI KARDEŞLERİN YAKLAŞIMLARI ve

SABANCI’NIN TOYOTASA PROJESİNE ONAYI

1984 yılında Özdemir Sabancı’nın TEMSA otobüs kamyon üretimi projesine diğer
kardeşler (abileri) karşıydılar. Çünkü otomotiv sektörüne yatırım önemli finansman
kaynağı gerektirmekte, ayrıca sektörde Koç grubunun tekel olması nedeniyle ra-
kip olup olmama konusularında tereddüt ediyorlardı. Ancak yatırımıcı bir ruha sa-
hip olan ve otomotiv sektörüne çok önem veren, gönlünde hep otomotiv sektörü
sevdası yatan Özdemir Sabancı’nın bastırması sonucunda TEMSA projesine onay
çıkmıştı.

TOYOTASA yatırımı gündeme geldiğinde; Sakıp bey, Cumhuriyet gazetesinde ya-
yınlanan bir mülakatında “Biz TEMSA’da otobüs kamyon üretimine sıcak bak-
mamıştık. Fakat neticede Özdemir haklı çıktı. Proje çok başarılı oldu. TOYOTA
masaya gelince hiç itiraz etmedik” dedi.

TOYOTASA projesinin hisse dağılımı konusunda Sakıp Sabancı azınlık hissede
kalmayı önerir. Gerekçesi de; hem projenin olası riskinden az etkilenmek, hem de
yatırım için gerekli finansal kaynağın büyüklüğünden kaçınmak içindir. Fakat Öz-
demir bey, Türk - Japon ortaklık yapısının %50 - %50 olmasında ısrar etmektedir.
TOYOTA tarafı ise (G. Afrika hariç) ilk defa sermaye ortaklığı şeklinde bir yatırım
yapacaktır. Ancak Özdemir Sabancı bu konuda da TOYOTA tarafını ikna etmeyi
başarır. Sonuçta; Japon tarafı: %50 + Türk tarafı: %50 şeklinde ortaklık yapısını
kabul ettirir. Son durumda da hisse dağılımı şöyle olur:

Sabancı: %50 + Toyota: %40 + Mitsui: %10

EIJI TOYODA’NIN İSTANBUL’U ZİYARETİ

(Mayıs 1990)

Türkiye projesi için yapılan fizibilite çalışmalarının olumlu çıkması üzerine TOYOTA
Başkanı EIJI TOYODA’nın İstanbul’a ziyareti gündeme gelir. Eiji Toyoda ve eşi, Sa-
bancı Gurubunun misafiri olarak İstanbul’a gelirler. Bu gelişte onları tatlı bir sürpriz
beklemektedir.

Özdemir Bey; Eiji TOYODA’yı karşılamak üzere bizzat kendisi Atatürk Havaalanı-
na gider. O yıllarda daha yeni üretilmiş olan ve bir üst marka olarak lanse edilen
LEXUS marka bir araç (o dönemde Türkiye’ye getirilmeyen) ABD’den ithal edilerek
Özdemir Bey için getirtilmişti. Özdemir beyin oğlu Demir Sabancı’nın ABD’de oku-
duğu yıllardır. Demir, koyu kırmızı renk bir LEXUS bulur ve bu aracın İstanbul’a
gönderilmesini sağlar.

Eiji Toyoda Havaalanından çıkar çıkmaz henüz Türkiye’ye ithal edilmeyen LEXUS’u
görünce hem şaşırır, hem de memnun olur. Güzel bir sürpriz olmuşur.