Sompuruan Artikol Jurnal Ponoriukan PISMP Koonuan Mahas 2018 (BKD, SK)

(majikandey) #1

Asil ponoriukan ii naanu mantad ponorubungan, analisis dokumen om pongintangan
pinopokito do kiwaa 10 kawo sogit ii koontok montok pisasawaan di kipionitan
piobpinayan id taatanga tulun Dusun Bundu id Kampung Tomis Mangi Pangi.
Tumanud nopo adat kampung, au kawasa potilombuson o pisasawaan nung oilaan
do kiwaa piinsamakan piobpinayan tu’ ahal miagal diti nopo nga’ kaanu ‘papalasu’
do kampung. Poingkuro po, nung kiwaa koulakan do adat, nuru ‘sogitan’ po o
kampung montok mongilag kaantakan-kaantakan di au osonong. Kopihuyud iti do
katalangan di Minah Sintian (2015) ii minoboros do kopoindalanan pisasawaan ii
tumanud do kooturan adat nopo nga’ kituduan mongilag kepanasan toi ko’ ahal- ahal
di araat.


Tumanud kooturan adat Kampung Tomis Mangi Pangi, sogit di patahakon
nopo diti nga’ nuru no id suang bontuk tayam gompion ii poimpasi po. Kosoruan
nopo, sogit nopo diti nga’ kopogowit danda karabou, sapi, wogok, kambing om
manuk. Poingkuro po, kiwaa nogi piipiro sogit ii patahakon id suang bontuk
kakamot miagal ko’ kakanan. Mantad dilo, kawasa lingkumon do bontuk sogit nopo
di nga’ mogisuusuai tumanud kaantakan ii maan sogitai. Nosokodung iti di
Jacqueline Pugh Kitingan (2012) ii minoboros do kooturan adat ii nointutunan nogi
sabaagi sogit nopo diti nga’ kohompit do kowoowoyo’ koposion tulun ginumuan
miagal ko’ pisasawaan, kapatayon om kohompit no aspek pogiigindahu.
Mantad no do ponoriukan di nokoindalan, nokito do piinsamakan
piobpinayan bobos osomok nopo nga’ ii miadi-adi, au mogutung miadi-adi di
mioput pusod po toi ko’ miadi-adi au miagal ngoduo o molohing (tiri). Tumanud
nopo do kooturan adat kampung, piinsamakan piobpinayan miadi-adi nopo diti
nga’ miinsomok po kopio om nung miongoi iyolo, kopogowit iti do kolosuan di
alasu kopio kumaa kampung. Ingkaa nogi montok tulun ii nosiliu miadi-adi maya
pinikaratan (ababayan mikorot). Pisasawaan miadi-adi nopo nga’ au po kopio
pakawasaon do miongoi sundung ii do notianan po toi ko’ kitanak no o misasawo
dii. Oontok yolo do sogit kousung ii kopogowit danda songinan karabou om oontok
nogi sogit soroturu’- turu’. Sogit soroturu’-turu’ nopo diti nga’ danda bobos tagayo id
suang adat pisasawaan. Sogit diti kopogowit danda turu’ tinan karabou, turu’ tinan
wogok, turu’ tinan kambing, turu’ tinan manuk, turu’ kakanan, turu’ dangol om

piobpinayan
Free download pdf