önemli konusu buysa, bu kitabında en önemli konusu bu olmalıdır.
İnsanlar arasındaki en önemli şey değişsin, o zaman Kur’an’ın konusu da
değişir. Burası düzeldiği zaman insanın maneviyatı da düzelecektir. Kur’an
sürekli “dünya hayatına bağlanmayın ya da dünya hayatı bir oyun ve
eğlenceden ibarettir.” diyor. Dünya hayatına bağlanmayın derken
otoriteye-güce-paraya bağlanmayın diyor. Dünya gezegeninden
bahsetmiyor. Dünyanın içindeki insani ilişkilerin otorite, güç ve paraya
bağlı olmasını eleştiriyor. Bunlar olmadan ilişki kurun diyor. Kur’an’ın
ekonomik, politik okunuşunun ana esasları bana göre budur. Ve bu tür bir
okumanın Kur’an’da kökleri ve kaynakları vardır. Ben size yeni bir Kur’an
getirmiyorum. Ben Kur’an’a bir de bu açıdan bakın diyorum. Zenginin
gözüyle bakmayın, bir de yoksulun, diptekinin, hiçbir şeyi olmayanın,
biçere olanın, güzeyle bakın diyorum.
Kıssaları yeniden yorumlamak
Kur’an’da 23 kıssa ve 22 tane de mesel vardır. Kur’an geçmiş
tarihlerden zaman ve mekân belirtmeden bahseder. Sürekli olay ve
karakter analizleri yaparak bize bir şey anlatmaya çalışır. Bu kıssa ve
meseller Kur’an’ın önemli bir bölümünü oluşturur. Peygamber döneminde
olmuş herhangi bir olay yok ki, onu açıklayan bir tarihi kıssa anlatılmamış
olsun. Bunlardan bir ibret almamız isteniyor. Bir kitap tarihten çokça
bahsediyorsa geçmiş çağlardan günümüze kadar değişmeyen şeyler
olduğuna inanıyor demektir. Bu kıssaların günümüzde bir karşılığı olmalı.
Sadece, geçmişte olmuş bitmiş mucizevi bir olayı anlatmak olmamalı. Bu
nedenle ben bütün kıssaları yeniden yorumladım. Kıssaları, olağanüstü
mucizevi yorumlardan arındırarak, Kur’an’ın çerçevesinde günümüze
yönelik bir mesaj çıkacak şekle getirdim. Doğru olanın da bu olduğuna
inanıyorum. Diğer türlü klasik anlatımlar bence ölü anlatımdır. Bugünün
Almanya’sında, Türkiye’sinde, Danimarka’sında, Amerika’sında hiçbir
karışlığı olmayan ölü anlatılardır. Bundan çok daha iyilerini kiliselerde
havralarda dinleyebilirsiniz. Çok daha fantastiktir, sizi alır başka dünyalara
götürür. Böyle olmamalı. Kıssaların burada günümüze yönelik bir şeyler
söylemesi lazım. Söylemiyorsa bunu yeniden baştan okumalıyız. Başka bir
gözle bakmalıyız.
Kıssa, Menkıbe, Mitoloji
Kıssa, tarihte olmuş bitmiş bir olayı abartmadan ancak gerçeğin üzerini de
örtmeden anlatmak demektir. Kıssanın dışında bir de menkıbe vardır.
Menkıbe hikayelendirmek demektir. Menkıbede denklik yoktur. Kıssada
denklik vardır. Kur’an menkıbe anlatmaz, bir olayı mitolojileştirmez,
dengiyle anlatır. “Senden önce meydana gelmiş olayların haberlerini sana
kıssa olarak anlatıyoruz. (Hud, 100)” der. Edebiyatta buna öykülendirme
diyoruz. Öykülendirme kendi içinde ikiye ayrılır. Gerçeküstü öykülendirme
ve toplumsal gerçekçi öykülendirme. Gerçeküstücü öykülendirme,
metafizik olayları veya gerçeküstü bir olayı kavratmak için dış dünyada
olmayan, şu an mevcut olmayan bir takım olayları durumları kişi haline
getirerek konuşturarak anlatmaktır. Örneğin Yusuf Has Hacib’in Kutadgu
Bilig kitabı. Dönemin hükümdarına yazılmış bir nasihat kitabıdır. Burada 4