21 AUGUSTUS 2019 53BELGIË
de eerste kleuterklas al taalvaar
dig zijn nemen zo soms nog een
grotere voorsprong.’
‘In de kinderopvang leren
peuters ook allerlei basisvaardig
heden. Nieuwsgierig zijn, bij
voorbeeld. Omgaan met mensen
die anders zijn dan zijzelf. Of iets
volhouden als het niet meteen
lukt’, zegt Vandenbroeck. En
doordat ze in de crèche met andere
kinderen en met volwassenen in
contact komen, doen ze er vanzelf
nieuwe indrukken en ervaringen
op. ‘Dat verbreedt hun leefwereld
enorm’, zegt Sandra Van der
Mespel, algemeen coördinator van
het expertisecentrum Vernieu
wing in Basisvoorzieningen voor
Jonge Kinderen (VBJK). ‘Zeker als
er zelfs voor de jongste peuters
creatieve activiteiten worden op
gezet. Dat is voor elk kind stimule
rend, ongeacht zijn afkomst. Ook
hoogopgeleide ouders hebben
niet altijd tijd of inspiratie om met
hun peutertje aan het schilderen
te slaan.’Matig tot zwak
Alle kinderen worden dus beter
van kinderopvang. Op voor
waarde, weliswaar, dat die van
hoge kwaliteit is. ‘Als er alleen
aandacht is voor de medische en
fysieke zorg terwijl er geen inter
actie of pedagogische omkadering
is, kan een kind vaak beter thuis
blijven’, zegt Decruynaere.
‘Hetzelfde geldt voor het kleu
teronderwijs. Je leert echt geen
Nederlands van een juf die amper
tegen de klas spreekt omdat ze al
haar energie nodig heeft om de
behoeften van dertig kleuters te
beredderen. Als we ouders willen
stimuleren om hun kind naar de
kinderopvang of de kleuterklas te
sturen, moeten we hun ook goede
kwaliteit garanderen.’
In de kinderopvang laat de
kwaliteit op educatief vlak vaak te
wensen over. Uit Meten en Monito
ren van Kwaliteit in de Kinder
opvang, een studie van Kind &
Gezin, blijkt dat in bijna 80 pro
cent van de babygroepen en meer
dan 90 procent van de peutergroe
pen de kinderen onvoldoende door
de begeleiders worden uitgekinderopvanginitiatieven door
gaans niet in kansarme wijken
worden opgezet. Uit een studie
waaraan Vandenbroeck samen met
armoedeexpert Wim Van Lancker
(KU Leuven) werkt, blijkt dat het
enige criterium bij het inplannen
van nieuwe opvangplaatsen eco
nomisch is: ze moeten de tewerk
stelling van vrouwen bevorderen.
‘Andere factoren, zoals kans
armoede bestrijden of aan de
behoeften van eenoudergezinnen
tegemoetkomen, spelen niet mee.
De ongelijkheid wordt dus ook
nog eens versterkt als er opvang
plaatsen bij komen.’
Leren onderhandelen
Wat kunnen begeleiders in de kin
deropvang hun piepjonge pupil
len eigenlijk bijbrengen dat zo
bepalend is voor hun latere leven?
In de eerste plaats gaat het om
taalkennis en taalgevoel. ‘Een
kind dat in een omgeving vertoeft
waar het wordt geprikkeld, heeft
tegen de tijd dat het naar de kleu
terschool gaat een vier keer gro
tere woordenschat dan anderen’,
zegt Elke Decruynaere (Groen), de
Gentse schepen van Onderwijs en
Opvoeding. ‘Zeker voor peuters
die opgroeien in een gezin waar
geen Nederlands wordt gespro
ken, is dat een goede zaak.’ Ook
kinderen die thuis weinig worden
gestimuleerd, hebben daar voor
deel bij. Vandenbroeck: ‘Uit een
van onze onderzoeken is gebleken
dat leerkrachten onbewust
geneigd zijn om meer met taal
vaardige kleuters te praten dan
met de anderen. Kinderen die in ➽In meer dan90 %
van de peuter-
groepen worden
de kinderen
onvoldoende
uitgedaagd.