życia. Powstaje on w wyniku kumulacji kilku sfer życia, takich jak zdrowie, praca czy
małżeństwo.^105 Szczęście można rozumieć jako odzwierciedlenie zadowolenia z życia
lub jako częstotliwość i natężenie pozytywnych emocji. Szczęście nie jest dokładnym
przeciwieństwem nieszczęścia. Musimy rozważać trzy aspekty szczęścia: zadowolenie i
różne obszary zadowolenia, radość, stres, łącznie z obawami i przygnębieniem.^106
Czwartym czynnikiem będzie zdrowie, który koreluje ze wszystkimi powyższymi
czynnikami.
Zadowolenie z pracy jest mniej ważne niż zadowolenie z małżeństwa, rodziny
czy stopy życiowej. Praca natomiast jest większym źródłem niezadowolenia i
zmartwień niż satysfakcji. Pracownicy są szczęśliwsi na stanowiskach, które są bardziej
zróżnicowane i samodzielne. Jednak efekt ten jest szczególnie widoczny u osób które
czują potrzebę rozwoju, które lubią wyzwania czy skomplikowane zadania. Na
podstawie badań^107 które przeprowadzono wśród pracowników na jednej z linii
montażowej samochodów, wynika że wielu z nich pracuje wyłącznie dla pieniędzy,
kobiety natomiast odczuwały sporą satysfakcję z kontaktów towarzyskich. Praca staje
się źródłem wewnętrznej satysfakcji, również gdy ludzie wierzą, że jest ona głównym
celem w życiu. Jak wierzą w to, że ciężka praca jest potrzebna i trzeba prowadzić
zdyscyplinowany tryb życia a ludzi oceniać na podstawie ich pracy. Istnieją również
zawody, które wykonują osoby z pasji, czyli powinny im sprawiać satysfakcję
oczywiście mam na myśli zawody takie jak lekarz, nauczyciel, rzemieślnik czy
pracownik socjalny.
Zadowolenie, które zasługuje na miano szczęścia, ma charakter przedmiotowy –
jest zadowoleniem z czegoś. Źródła zadowolenia są różnorakie. Mogą nimi być m.in.
rzeczy materialne, odnoszenie sukcesów, praca, hobby, zdrowie, dobre relacje z innymi
osobami, poczucie samorealizacji i robienia czegoś dobrego. Jestem zadowolony z
czegoś, co jawi mi się jako w pewien sposób dobre.^108 Radość i zadowolenie są również
podstawą złożonej, emocji - dumy. Jednak warunkiem odczucia takiej emocji, jest fakt
nie tylko posiadania samoświadomości ale i określonych norm i zasad.^109
105
106 M. Argyle, Psychologia szczęścia , dz. cyt., str. 14.^
107 Tamże, str. 21.^
108 Tamże, str. 41.^
J. Dalke, A. Szulc, M. Broniewska, A. Brzoska, M. Zimmermann, Czym jest szczęście? Analiza
zagadnienia na podstawie koncepcji Władysława Tatarkiewicza, „Analiza i Egzystencja” 21, 2013, str.
- 109
W. Łosiak, Psychologia emocji. Psychologia wobec współczesności , Wydawnictwa Akademickie i
Profesjonalne, Warszawa 2007, str. 52, 53.