przyjemność lub przetrzymać ból w nadziei, że później będziemy się czuli lepiej lub
mniej cierpieli.^100 Zatem szczęście jest możliwe tylko we wspólnocie.^101
Ludzie którzy nie nawiązali z nikim bliskiej więzi są samotni i bardzo często
czują się źle, ponieważ nie mają przeświadczenia że jutro będzie lepiej bo będą tak
samo samotni jak dziś. Odmiennie niż osoby szczęśliwe koncertują się na
krótkotrwałych przyjemnościach, mogą się wtedy zachowywać irracjonalnie, kiedy
szukają chwili zaspokojenia. Samo szczęście również nie jest stałe, jak wszystko w
dzisiejszych czasach bardzo szybko się zmienia „Filozofia starożytna pojmowała
szczęście jako coś stabilnego i określonego w czasie. Obecnie nikt już tak nie myśli. We
współczesnych konsumpcyjnych społeczeństwach wszystko przeżywane jest jako coś
tymczasowego i dlatego uważa się, że nie można odczuwać szczęścia jako trwałego
stanu duszy.”^102 Castellazzi zwraca również uwagę na to, iż człowiek doświadcza bólu i
smutku, których nie da się uniknąć dlatego też szczęście, nie może być czymś stałym
oraz że nie można go mylić z pojęciem stabilizacji życiowej. Uważa że roszczenie do
zatrzymania szczęścia odbiega od normalności.^103
Castellazzi wspomina o patologii szczęścia. Silna negacja wszystkiego, co
przykre, zakrywają wówczas tak wewnętrzne jak i zewnętrzne rany. Na tym polega
szczęście osób, które chcąc się uchronić przed cierpieniem, a nawet kryzysem
tożsamości, usilnie starają się nie wchodzić w żaden konflikt ze swym światem
wewnętrznym. Podobnie jak z osobami słabymi, które uciekają od kontaktu z pełną
frustracji rzeczywistością, te zaś utrzymują przez dłuższy czas euforię, która prowadzi
do lekceważenia przeszkód i przykrości które naturalnie pojawiają się na drodze życia.
Można bowiem na co dzień patrzeć na świat przez różowe okulary, nie dopuszczając do
świadomości tego, jaka naprawdę jest rzeczywistość. Popadając w euforię, człowiek
okłamuje siebie i żyje w świecie, w którym wszystko jest łatwe, piękne i przyjemne.
Przestrzeń, w której żyje, jest lekka, ale i straszliwie pusta. Jego niezdolność do bycia
poważnym odzwierciedla niemożność bycia prawdziwie szczęśliwym a więc jego
poczucie szczęścia jest złudne.^104
Zadowolenie, jest to nieco inny stan od szczęścia. Zadowolenie można określić
jako świadome docenienie jakości życia jako całości, ocenę satysfakcji czerpanej z
100
101 W. Glasser, W życiu możesz wybierać , dz. cyt., str. 41-42.^
102 R. Panasiuk, Feuerbach , Wiedza Powszechna, Warszawa 1972, str. 59–62.^
V. L. Castellazzi, Sposób na szczęście, przekład Agnieszka Rybińska, wyd. WAM, Kraków 2004, str.
- 103
104 Tamże, str. 82.^
Tamże, str. 105-106.