roer van het huidige systeem, die er zo heerlijk van profiteren – sturen maar al te
graag aan op zo’n soort discussie om uit te leggen waarom materialisme beter is
dan een willekeurig alternatief. Dat is een reden waarom de captains of
consciousness van het consumeren een patriottische daad hebben gemaakt^2 : de
meeste mensen geloven tegenwoordig dat spullen kopen in dezelfde categorie
valt als het zingen van het volkslied, de vlag uithangen en iedereen uitlachen die
onze manier van leven zou willen vernietigen. (Denk maar eens aan wat Bush en
Blair zeiden na 11 september 2001.)
Dus als je weet welke bijkomende schade experiëntialisme aan kan brengen
aan de wereld waarin we leven, is experiëntialist-zijn dan het leefstijl-equivalent
van heulen met de vijand? Als je het zo stelt, is het moeilijk je hard te maken
voor experiëntialisme. Want wie wil niet de maatschappij steunen waar we in
leven? En toch: als je denkt dat er maar één manier is, en dat het de manier is die
we al kennen, dan lijkt dat wat mij betreft verdacht veel op een gebrek aan
verbeeldingskracht.
Sommige mensen reageren op nieuwerwetse ideeën die een bedreiging
vormen voor de wereld zoals zij die kennen – en vooral hun levensonderhoud –
immers altijd met het argument dat het huidige systeem het beste is. Dat is
precies de reden waarom Britse textielarbeiders begin negentiende eeuw
protesteerden, bijvoorbeeld. Zij waren zó bang dat minder geschoolde,
goedkopere machineoperators hun banen zouden inpikken dat ze machines om
wol en katoen te maken vernielden en molens platbrandden. Ze noemden
zichzelf naar de man die in een vlaag van woede over die machines zo’n ding
kapot had gesmeten. Zijn naam was Ned Ludd; de betogers werden Luddites
(Luddieten) genoemd.
Waar sta jij in dit alles: ben je voor of tegen een nieuwe manier van zijn?
Met die vraag wil ik niet impliceren dat als je je zorgen maakt over de
verschuiving naar een nieuw systeem je een Luddiet zou zijn. Een stabiele
maatschappij is tenslotte iets heel goeds. Alleen omdat er een nieuwe manier is
om dingen te doen, wil dat niet zeggen dat die manier beter is. En het heeft geen
zin om alles wat we hebben overhoop te halen omdat je gewoon iets overhoop
wilt halen.
Maar als de problemen in golven over ons heen komen en ons systeem al
dreigen over te nemen, zoals gebeurt in deze tijd waarin we allemaal bezwijken
onder onze spullen, dan is het misschien goed om hoe dan ook even stil te staan
bij een alternatief dat in veel opzichten lijkt alsof het beter is. In plaats van