consumentencultuur die op haar beurt overeind wordt gehouden door
materialistische waarden – zou beschouwen als een auto die over een weg rijdt,
en ‘ten onder gaan aan spullen’ is de naam van het kruispunt waar die auto net
op is aangekomen, dan zou minimalisme zijn alsof je rechtdoor reed over
dezelfde weg, terwijl je intussen zo hard als je kon op de rem trapte, misschien
wel met twee voeten. Als dát het geval is – en voor mij is het dat – dan is
minimalisme niet erg ambitieus. Want wie rijdt er nu helemaal met een auto
terwijl hij intussen steeds remt? Dat is niet de leefstijl die de grote massa
nastreeft, waar die massa in gelooft of verliefd op wordt. Het is niet
waarschijnlijk dat dát de boodschap is waarmee een revolutie zal worden
ontketend in instelling, normen en waarden en gedrag. Het minimalisme heeft
veel voordelen, maar ik denk niet dat het voor voldoende mensen aantrekkelijk
genoeg is om het materialisme ermee te vervangen. Ontspullen doe je niet
gewoon door op de rem te staan, spullen weg te gooien en de materialistische
machine langzamer te laten draaien. Ik ben ervan overtuigd dat het antwoord
veel ambitieuzer en positiever is.
Misschien is het ultieme probleem van minimalisme trouwens niet dat het
negatief is, maar dat het niet extreem genoeg is: het zet zich weliswaar af tegen
het huidige systeem maar het wordt er zelf nog altijd door gedefinieerd en het is
eraan gebonden. De mensen die ervoor kiezen, blijven in dat systeem. Dus
misschien moeten we niet de regels afwijzen van het spel zoals het nu wordt
gespeeld, maar een totaal ander spel gaan spelen. Nu we op dit kruispunt staan,
moeten we in plaats van met de voeten te gaan slepen om het systeem te
vertragen misschien een scherpe bocht maken, wég van het pad dat we nu
volgen, op weg naar een pad dat veel minder bereisd is. Een pad dat ons nóg
verder weg zal leiden van de hedendaagse wegwerpcultuur.