Finansal Ekonomi

8 Fnansal Ekonom

talep edenlern olmadığı ve gerekl fonların bulunmadığı br yapıda sstemn ge-

rekllğ de sorgulanmalıdır.

Fnansal Aracılar

Sstem çnde fonların arz edenlerden talep edenlere doğru aktarılması sürecnde

çeştl fnansal aracılar (fnansal kurumlar) şlev görmektedr. Burada öncelkle

br konunun açıklığa kavuşması doğru olacaktır. O da fnansal kurum ve fnansal

aracı kavramlarıdır. Aslında her ks de aynı şey fade etmektedr. Sadece bazı

kaynaklarda fnansal aracılar, “fnansal kurumlar” olarak da smlendrlmektedr.

Fnansal aracıları açıklamaya br soru le başlayalım. Fnansal sstem çnde

fon değşmnn kolaylığı ve hızı acaba fnansal aracıların kullanımına bağlı ola-

rak nasıl değşr? Ya da soruyu söyle soralım: Fonların değşm, fnansal aracılar

kullanılırsa mı daha hızlı ve kolay olur? Yoksa br fnansal aracının hzmetnden

yararlanmasak brşey fark etmez m? Bu sorunun cevabını br fnansal aracı olan

bankalar örneğnden hareketle vermeye çalışalım. Tekrdağ’da kamet etmekte

olan çç Osman Bey hayvancılık yapmaktadır. Mevcut ahırının kapastesn ge-

nşletmek ve lave olarak da 20 adet büyükbaş hayvan almak stemektedr. Ancak

bunun çn gerekl T100.000 fnansal olanaklardan yoksundur. Bu bağlamda

kendsne sağlanacak kredye çok htyaç duymakta ama çevresnde bu kredy

sağlayacak br fon arz edc bulamamaktadır. Oysa ülkenn br başka köşesnde

Ardahan’da ççlk yapmakta olan Yılmaz Bey, tam ortasından yol geçtğ çn

değerlenmş olan tarlasının 50 dönümünü T100.000’ye satmış ve bu parayı henüz

küçük olan oğlunun evllk yaşına gelmesne kadar herhang br şeklde getr sağ-

layacak br şte değerlendrmek stemektedr.

Normal şartlarda bu ksnn brbrlernden haber olmadığı çn, braraya

gelmes ve fon değşmnn gerçekleşmes neredeyse mkansız gbdr. Br şekl-

de brbrlernden haberdar olduklarını varsayalım. Bu sefer de braraya gelmeler

uzaklık sorunu nedenyle zaman alacaktır. Bütün bu engeller aştıklarını ve br

araya geldklern varsayalım. Bu seferde belk de, çtç Yılmaz Bey hayvancılık

yapan Osman Bey’ pek gözü tutmadığı çn fon sağlamak konusunda tereddüt

edeblecektr. Bunun dışında taraarın fon değşm koşulları (kullanım bedel ve

vade vb) konusunda anlaşamamaları gb sorunlar da çıkablecektr. Sonuç olarak

yukarıda sayılan ve belk de burada bzm de öngöremedğmz başka faktörler

nedenyle fon değşm yapılamayacaktır.

Şmd taraar arasında fnansal aracı olarak br bankanın olduğunu düşünelm.

Bu durumda Yılmaz Bey Ardahan’dak, belk de kasabasındak br banka şubesn-

de vadel hesap açtıracak, parasını faz gelr elde edecek şeklde değerlendrecek-

t. Tekrdağ’dak Osman Bey se aynı bankanın Tekrdağ şubesne gderek oradan

hayvancılık kreds altında gerekl fonu elde edeblecektr. Dolayısıyla fon değşm

konusunda fnansal aracının (banka) olmadığı durumdak olumsuzluklar yaşan-

mayacak, fon değşm hem kolay hem de daha hızlı şeklde gerçekleşeblecektr.

Fnansal pyasaların tam etkn br şleyşe sahp olmadığı günümüz ekonomle-

rnde fnansal aracılar öneml şlevlere sahptr. Fnansal aracılar, fon akışı esnasın-

da muhtemel geckmeler önlemek ve fon akışını çabuklaştırmak gb çeştl fonk-

syonları yerne getrrken, fon talep edenler le arz edenler arasında br nev köprü

görev görmektedrler. Bu bağlamda fnansal aracılar, uzmanlık gerektren şlerde

aracılık ederek ve ölçek ekonomsn kullanarak fnansal sstemde şlem malyetle-

rn asgarye ndrrler. Bunun dışında yukarıdak örnekten de anlaşıldığı gb, fon

değşmn daha hızlı ve daha kolay yapılmasını sağlarlar. Aynı zamanda fnansal

Fnansal aracılar, sstem
çnde muhtemel geckmeler
önlemek ve fon akışını
çabuklaştırmak gb çeştl
fonksyonları yerne getren
ve fon talep edenler le arz
edenler arasında köprü görev
gören kurumlardır.