- Ünite - Menkul Kıymet Yatırımlarında Bilgi Kullanımı 41
Özet
Bilgi ve finansal bilgi kavramlarını tanımlayabilmek
Yenilik, doğrulama, miktarının artması ve düzeltici
olması gibi özellikleri bulunan bilgi; öğrenme, araştır-
ma veya gözlem yolu ile çaba sarf edilerek ve ya elde
edilmeksizin dışarıdan ulaşılan olguların bütünüdür
ve finansal piyasalarda yer alan kaynaklara ulaşım
açısından maliyetleri bulunmaktadır. Finansal bilgi
ise bir şirketin finansal durumu ve faaliyet sonuçları
ile ilgili, para ile ifade edilen ve bağımsız denetimden
geçirilerek, ilgililere şirketin finansal tablo, raporlar
ve özel durum açıklaması şeklinde sunulan bilgidir.
Bununla birlikte finansal bilgi ekonominin bilinmesi
olarak tanımlanmaktadır ve bu bağlamda ekonomik
birimlerin alacağı kararları kolaylaştırarak bu kararlar-
dan beklenilen faydayı artırma olanağı sağlamaktadır.
Finansal raporların kullanıcılarını açıklayabilmek
İhtiyaç duyulan finansal bilgilere ulaşmak amacıyla
finansal raporları kullanan pek çok grup bulunmak-
tadır. Şirket hisselerine yatırım yapan bireysel ve ku-
rumsal yatırımcılar şirketin ortaklık hakkının bir kıs-
mını almış olurlar. Bu yatırımlarda beklenti, sermaye
kazancı elde etmek veya iyi bir kâr payı getirisi elde
etmektir. Bu nedenle söz konusu yatırımcılar şirke-
tin durumu hakkında bilgi sahibi olmak isterler ve
finansal raporları en çok talep eden gruplardan biri-
dirler. Finansal raporları talep eden diğer bir grup ise
çalışanlardır. Çalışanlar mevcut görevlerinin devam-
lılığı ve güvenilirliğini denetlemek amacıyla finansal
raporları takip ederler. Bunun yanında çalıştıkları
kurumun kârlılığı ücret taleplerini etkileyeceğinden
raporlar çalışanlar için önemli göstergelerdir. Ayrıca
pek çok kurumda çalışanlar şirket hisselerine de sahip
olabilmektedir, dolayısıyla birer yatırımcı gibi şirke-
tin durumunu analiz etmek istemektedirler. Bankalar
gibi fon sağlayıcı kurumlar, borç verdikleri şirketle-
rin faiz ve anapara ödemelerini gerçekleştirip ger-
çekleştiremeyeceklerini belirlemek amacıyla finansal
raporları analiz etmektedir. Tedarikçiler de benzer
şekilde ödemelerin zamanında yapılacağından emin
olmak için finansal raporları incelemektedir. Finan-sal raporları kullanan diğer bir grup olan müşteriler
ise satın aldıkları ürünlerin devamlılığı konusunda
emin olabilmek amacıyla raporları kontrol ederek,
şirketin gelecekte söz konusu ürünleri sağlayabilirliği
konusunda bir karara varmaktadır. Kamu kurumları
ise örneğin vergi yükümlülüklerinin belirlenmesi için
kârlılığın bilinmesi gibi resmi pek çok işlem için fi-
nansal raporları kullanmaktadır. Ekonomi ve finans
alanında yazan gazeteciler ise finansal raporları takip
ederek ekonomin genelini, sektörlere ilişkin geliş-
meleri veya bir işletmenin durumunu analiz etmek
amacıyla finansal raporlara başvurmaktadır. Ayrıca
halkın içinden pek çok farklı kişi de finansal raporları
kullanmaktadır. Örneğin öğrenciler çalışmalarında
kullanmak üzere finansal raporları talep edebilirler
veya yerel halk işletmedeki veya iş çevrelerindeki de-
ğişimlerin etkilerini analiz etmek amacıyla finansal
raporları takip edebilmektedir.Temel analizi açıklayabilecek
Temel analiz veya diğer bir ifadeyle içsel değer yönte-
mi ekonomik, finansal ve diğer niceliksel ve niteliksel
faktörleri analiz ederek bir menkul kıymetin içsel de-
ğerini belirlemeye yarayan bir yöntemdir. Söz konusu
yöntemde temel varsayım menkul kıymetin her bir
zaman diliminde kazandırma potansiyeline bağlı olan
içsel bir değeri olduğudur. Menkul kıymetin gelecekte
kazandırma potansiyeli ise yönetim kalitesi, ekono-
minin ve endüstrinin durumu gibi pek çok faktöre
bağlıdır. Temel analiz menkul kıymetin değerini et-
kileyebilecek makroekonomik, endüstriyel ve şirkete
özgü (hem finansal hem de yönetimsel) tüm faktörleri
değerleme sürecine dâhil etmektedir. Analizin sonun-
da amaç yatırımcının menkul kıymetin mevcut fiyatı
ile kıyaslayabileceği bir değer üretmek ve buna göre ya-
tırımcının söz konusu menkul kıymete ilişkin nasıl bir
pozisyon alacağı konusunda yardımcı olmaktır. Tüm
temel faktörlere ilişkin yapılan detaylı analizin ardın-
dan analist menkul kıymetin içsel değerinin piyasa fi-
yatının altında mı üstünde mi olduğunu belirlemelidir.123