Palme AYT Organik Kimya Soru Kitabı (2018-2019)

58

Palme Yayınevi

6. D 7. A 8. B 9. A 10. B 11. D 12. B

Alkanların Kimyasal

Tepkimeleri

1. Yanma Tepkimesi
   Alkanlar yakıldıklarında
   CO 2 ve H 2 O oluşur. Genellikle
   
   yakıt olarak kullanılan alkan-
   ların karbon sayıları arttıkça
   yanma sonucu açığa çıkan ısı
   miktarı artar.

CH 3n 2 1 O

nCO(n1)H O

n2n2 2

$ 22

+ +

++

+

2. Yer Değiştirme
   (Sübstitüsyon) Tepkimeleri
   w Alkanlar, halojenlerle ısı
   veya ışık etkisiyle yer de-
   ğiştirme tepkimeleri verir.
   
   w Bu tepkime sırasında al-
   kanın yapısında bulunan
   H atomları yerine halojen
   atomları bağlanır. Bu tep-
   kimeye en iyi örnek CH 4 ile
   CI 2 arasında gerçekleşen
   tepkimedir. CH 4 gazı UV
   
   ışınlarının etkisiyle CI 2 gazı
   ile yer değiştirme tepkimesi
   
   verir. Dört adımda gerçek-
   leşen bu tepkimede CH 4
   molekülündeki H atomları
   CI atomları ile yer değiştirir.

CH CI

CH CI HCI

Monoklorometan

UV

42

3

+

+

tan

CHCI CI

CH CI HCI

Diklorom

UV

32

22

+

+

e

CHCI CI

CHCI HCI

Triklorometan()kloroform

UV

2

3

22 +

+

CHCI CI

CCIHCI

Tetraklorometan()karbontetraklorr

UV

4

32

ü

+

+

3. Kraking
   Çok karbonlu alkanların yük-
   sek sıcaklıkta katalizörlü
   ortamda ısıtılma işlemine
   kraking işlemi denir. Kısaca
   kraking alkanların yüksek sı-
   caklıkta (500°C) parçalanma
   ve çevrilme tepkimesidir.
   C 15 H 32 (s) katalizör¡500°C

2C 2 H 4     +  C 3 H 6     +   C 8 H 18

6. 1 molü yakıldığında 72 gram H 2 O ve normal

koşullarda 89,6 litre CO 2 gazı oluşturan al-

kan;

(^) I.

II.

III.

CH 3

CH 3

CH 3

yukarıdakilerden hangileri olabilir?

(O: 16, H:  1)

A)  Yalnız  I    B) Yalnız  II   C) Yalnız  III

D)  I   ve  II   E) II  ve  III

7. I. n – pentan
   II. n – hekzan
   III. 2, 2 – dimetil propan
   Aynı koşullarda bulunan yukarıdaki alkan
   bileşiklerinin yoğun fazda London kuvvet-
   leri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangi-
   sinde doğru olarak verilmiştir?

A)  II  >   I   >   III  B) II  >   III >   I

C)  III >   I   >   II   D) III >   I   =   II

E) I > II > III

8. Alkan bileşikleri ile ilgili;

I.   Suda   iyi çözünürler.

II.  Karbon sayıları    eşit     olan   izomerlerinde   

dallanma    arttıkça    kaynama noktası artar.

III.     Karbon sayısı  arttıkça    kaynama noktaları   

artar.  

yargılarından hangileri doğrudur?

A)  Yalnız  II   B) Yalnız  III  C) I   ve  II

D)  I   ve  III  E) I,  II  ve  III

9. Alkanlar;

I.   Yanma

II.  Katılma

III.     Polimerleşme

yukarıdaki tepkimelerden hangilerini ger-

çekleştirebilirler?

A)  Yalnız  I    B) Yalnız  III  C) I   ve  II

D)  II  ve  III      E) I   ve  III

10. R – CH 3 yapısına sahip bir alkanın 1 molünün

yakılması   analizinde  5   mol CO 2    oluşmaktadır.

Buna göre, R grubu aşağıdakilerden hangi-

si olabilir?

A)  Siklopropil  B) Siklobütil

C)  Siklopentil  D) Siklohekzil

E) Sikloheptil

11. CH 4 molekülü ile ilgili;

I.   Polar  çözücülerde iyi çözünür.

II.  Güneş  ışığı    etkisiyle  CI 2    ile  yer     değiştirme 

tepkimesi   verir.

III.     3,2    gramını tamamen yakmak  için     0,4    

mol O 2     gazı    gerekir.

yargılarından hangileri doğrudur?

(H  :   1,  C   :   12)

A)  Yalnız  I    B) Yalnız  II   C) I   ve  II

D)  II  ve  III      E) I,  II  ve  III

12. Metan ve propan gazlarından oluşan karışı-

mın  0,4     molünün    tamamen yanması için     1,1    

mol O 2     gazı    harcanıyor.

Buna göre, karışımın molce % kaçı pro-

pandır?

A)  10   B) 25           C) 40   D) 75   E) 80