59
Palme Yayınevi
ALKİL HALOJENÜRLER
Alkandaki bir veya daha fazla
hidrojenin yerine halojenlerin
geçmesiyle oluşan organik
bileşiklere alkil halojenürler
denir. Alkil halojenürler (halo
alkanlar) sadece karbon, hid-
rojen ve halojen içeren grup-
lardır.
CH 3 Cl CH 3 CH 2 CH 2 F
metil klorür 1–floro propan
(monoklorometan)
CHΙ 3 : İyodoform
Monoklorometan (CH 3 Cl)
Renksiz ve zehirli bir gazdır.
Yabani otların öldürülme-
sinde, klorlama gibi organik
kimya sentezlerinde, silikon
polimerlerinin elde edilme-
sinde kullanılır.
Diklorometan (CH 2 Cl 2 )
Sentetik bir haloalkandır. Oda
koşullarında toksik özellik
gösterir ve suda az çözünür.
Metal ve tekstil sanayisinde,
kauçuk, fotoğraf filmi ve
mürekkep üretiminde, gıda
endüstrisinde kahve ve çayı
kafeinsizleştirme işleminde,
ilaç sanayisinde ilaç şişeleri-
nin temizlenmesinde ve çö-
zücü madde olarak kullanılır.
Triklorometan (CHCl 3 ,
kloroform)
Tıpta anestezik (uyuşturucu)
olarak, ilaç ve boya endüstri-
sinde çözücü olarak kullanılır.
Oda koşullarında gaz halde
bulunan bir bileşiktir.
Tetraklorometan (CCl 4 ,
karbon tetraklorür)
Yanmayan ve zehirli bir sıvıdır.
Kuru temizleme işleminde yağ
çözücü olarak, yangın söndü-
rücü olarak ve böcek öldürücü
ilaç yapımında kullanılır.
1. Bir hidrokarbon ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
• 1 molü yakıldığında 2 mol CO 2 oluşuyor.
• Bir tane molekülünde sadece 7 tane sig-
ma bağı bulunur.
Buna göre, bileşik ile ilgili;
I. Molekülleri arasında Van der Waals çe-
kim kuvvetleri vardır.
II. Suda çözünmez.
III. Aynı koşullardaki kaynama noktası büta-
nınkinden düşüktür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2. Bir bileşik ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
– Kuru temizleme işleminde yağ çözücü
olarak kullanılır.
– Yanıcı bir madde olmadığından yangın
söndürücü olarak kullanılır.
Buna göre, bu bileşik aşağıdakilerden han-
gisinde doğru verilmiştir?
A) Metan B) Metil klorür
C) Tetraklorometan D) Kloroform
E) Triklorometan
- I. Formülü CH 3 Cl'dir.
II. Oda koşullarında toksik özellik gösterir.
III. Haloalkan bileşiktir.
IV. Bir tane molekülündeki hidrojen atomu
sayısı, klor atomu sayısına eşittir.
Yukarıda verilen diklorometan bileşiği ile
ilgili ifadeler doğru (D) ve yanlış (Y) olarak
I, II, III ve IV yolunu izleyerek sıralandığında
aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
A) D, Y, Y, D B) Y, D, D, D
C) Y, D, D, Y D) D, D, Y, Y
E) Y, D, Y, D
4. 6 gram alkan bileşiğinin tamamen yakılması
sonucu 0,4 mol CO 2 gazı oluşmaktadır.
Buna göre, alkan bileşiği ile ilgili;
I. Molekül formülü C 2 H 6 'dır.
II. Basit formülü CH 3 ’tür.
III. Lewis formülü
H^ C : : C^ H
H H
H H
şeklindedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
(H: 1, C: 12)
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
5. I. İzopropil
II. 2–metil propil
III. Tersiyer bütil
Yukarıda verilen alkil gruplarına bir tane
metil bağlandığında oluşacak bileşiklerin
aynı koşullarda kaynama noktaları arasın-
daki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğ-
ru verilmiştir?
A) II > III > I B) I > II > III
C) III > I > II D) III > II > I
E) II > I > III
6. n – heptan ve izoheptan bileşikleri ile ilgili;
I. Eşit mollerini yakmak için gereken O 2
mol sayıları
II. Yapılarındaki C atomlarının uğradığı hib-
ritleşme türü
III. Aynı basınçta kaynama noktaları
özelliklerinden hangileri aynıdır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
- E 2. C 3. B 4. B 5. A 6. B
10. TEST