Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
KİMYA DİSİPLİNLERİ
Yediğimiz besinlerde, tarımda, ilaç sanayisinde, kozmetikte, temizlikte, endüstride, la-
boratuvarda bir çok alanda kullanılan malzemeler çok sayıda kimyasal madde ve yöntemler
içermektedir. Yani kimyanın uğraş alanı çok çeşitlidir. Bu alanların her biri kendi içinde uz-
manlık gerektirmektedir. Bu yüzden kimya bilimi çeşitli disiplinlere ayrılmıştır.
Kimya Disiplinleri
Temel yapısını karbon
atomunun oluşturduğu,
karbon atomunun ya-
nında hidrojen, oksijen,
azot, fosfor gibi atomları
da içeren bileşiklerin fiziksel
ve kimyasal özelliklerini inceleyen kimya disipli-
nidir. Doğal gaz, LPG, petrol ve petrol ürünleri,
boyalar, ilaçlar ve plastiklerin eldesi, tepkimeleri
ve özelliklerinin incelenmesi organik kimyanın
ilgi alanına girer.
Endüstriyel Kimya
Kimyasal bileşik ve
olayları kullanarak toplu
üretimlerde ürünün veri-
mini, kalitesini arttırmak,
maliyetini düşürmek için
yapılan çalışmaları kapsa-
yan kimya disiplinidir. Yani endüstride kullanı-
lan ham maddenin imalatıyla ilgilenir. Çamaşır
suyu, boya, çimento gibi maddeler endüstriyel
kimya ürünleridir.
Polimer Kimyası
Polimerlerin yapısını
ve tepkimelerini incele-
yen kimya disiplinidir. En
küçük yapı birimi mono-
mer olan moleküllerin çok
sayıda birleşmesiyle oluşan
büyük moleküllere "polimer" denir. PVC, PET,
teflon, nişasta, DNA, naylon, kauçuk, proteinler,
karbonhidrat polimerlere örnek verilebilir. Poli-
merler doğal ve yapay olabilir.
Anorganik Kimya
Genelde karbon
içermeyen bileşiklerin
yapılarını, özelliklerini
ve kimyasal davra-
nışlarını inceler. Asitler,
bazlar, tuzlar, mineraller,
su, metaller ve ametaller buna örnek verile-
bilir. Anorganik kimya mermerin, seramiğin,
tuzların yapısını inceler.
Analitik Kimya
Analitik kimya,
kimyasal ölçüm bi-
limidir. Maddelerin
kimyasal bileşiminin
nitel ve nicel olarak
belirlenmesini, yapılarını
inceleyen kimya disiplinidir. Kan, idrar, top-
rak, hava gibi maddelerin yapısı, su anali-
zinde suyun içindeki minerallerin miktarı ve
pH değeri, cevherlerdeki mineral türlerinin
tespiti ve miktarlarının saptanması analitik
kimyanın ilgi alanıdır.
Fizikokimya
Kimyasal sistem-
lerde fiziksel özel-
likleri ve enerji - iş
dönüşümlerini ince-
leyen kimya disiplini-
dir. Fizikokimya sıcaklık,
basınç, derişim gibi fiziksel etkenlerin madde
ve tepkimeler üzerine etkisini inceler. Termo-
dinamik ve kimyasal kinetik fizikokimyanın
başlıca alanlarıdır. Tepkimelerde molekül-
lerin hızı, hareketi, etkileşimleri sırasındaki
enerji değişiminin incelenmesi fizikokimyanın
ilgi alanıdır.
Biyokimya
Canlıların yapısında gerçekleşen kimyasal olayları, bunların sonuçlarını
ve etkilerini inceleyen kimya disiplinidir. Yeni ilaçların ve aşıların insan vücu-
dundaki etkilerini, kan, doku, idrar gibi örneklerin yapısını araştıran biyokimya
günlük hayatta bir çok alanda önemli rol oynar.
- İçme suyunun içerdiği mineral türü-
nün ve miktarının belirlenmesini is-
teyen bir kişi kimyanın hangi alt dalı
ile ilgileniyordur?
A) Analitik kimya
B) Organik kimya
C) Biyokimya
D) Fizikokimya
E) Polimer kimyası - Kimya bilimi, diğer bilimlerle ortak
olarak yeni bilimlerin gelişmesine yol
açar.
X: Zakkum bitkisindeki zehirli karbon
bileşiğinin yapısını aydınlatmaya
çalışır.
Y: Kandaki kolesterol oranını bularak
yorumlamaya çalışır.
Z: Doğada kendiliğinden bozunabilir
plastik madde üretmeye çalışır.
Buna göre, X, Y ve Z bilimleri ile ilgili;
I. X, organik kimyadır.
II. Y, biyokimyadır.
III. Z, polimer kimyasıdır.
yukarıdaki yargılardan hangileri
doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III
15.
Kimya alt
disiplini
Uğraş
alanı
- Fiziko-
kimya
a. Canlıların yapısında
yer alan kimya-
sal maddeleri ve
kimyasal süreçleri
inceler.
- Endüstriyel
Kimya
b. Kimyasal sistemler-
de fiziksel özellikleri
ve enerji-iş dönü-
şümlerini inceler.
- Biyokimya c. Sanayide kullanılan
ham maddelerin
imalatıyla ilgilenir.
Yukarıdaki kimya alt disiplinlerinin
adı ile uğraş alanı eşleştirmesi için
aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) 1b, 2a, 3c B) 1b, 2c, 3a
C) 1a, 2b, 3c D) 1a, 2c, 3b
E) 1c, 2b, 3a