Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
ELEKTRONLARIN KATMANLARA DİZİLİMİ
Bir atomun elektronlarının çekirdek çevresinde dizildiği enerji seviyelerine katman adı
verilir.
♦ Bir atomda n değeri enerji düzeyi olmak üzere en fazla 7 enerji düzeyi (katman) var-
dır.
♦ Her katman n ile gösterilir. Katmanlar çekirdeğe en yakın olandan itibaren 1, 2, 3, 4
gibi tam sayılarla veya K, L, M, N gibi harflerle ifade edilir.
♦ Bir katman en fazla 2n^2 kadar elektron taşır.
1 2
Yörünge sayısı "n"
Katman
3 4 5 6 7
Elektronlar en düşük birinci katman-
dan başlayarak sırayla katmanlara
yerleşir. Katmanların bulundurabi-
leceği maksimum elektron sayıları
aşılmamalıdır.
n= 1. katmanda en fazla 2,
n= 2. katmanda en fazla 8,
n= 3. katmanda en fazla 18,
n= 4. katmanda en fazla 32,
elektron vardır.
Bir atomun son katmanında en fazla
8 elektron bulunabilir. Elde kalan
elektron sayısı 8’den fazla ise fazla-
lık elektronların ikisi en dış katmana
ve artanlar bir iç katmana yerleşir.
Bir iç katman dolmadıkça en dış katmandaki elektron sayısı 2’yi geçemez.
♦ Üçüncü katmanı henüz dolmamış olan yani atom numarası 20’den büyük olan atom-
larda dördüncü katmanı 2 kalacak şekilde diğer elektronlar üçüncü katmanı 18’e
tamamlayıncaya kadar doldurur.
21 Sc: 2 )^8 )^9 )^2 )^26 Fe: 2 )^8 )^14 )^2 )^30 Zn: 2 )^8 )^18 )^2 )
Atomların Kararlılığı ve İyonlarda Katman Elektron Dizilimi
♦ Sadece bir katmana sahip olan atomlar bu katmanlarında 2 elektron bulundurdukla-
rında kararlı yapıya (asal gaz) ulaşmış olurlar.
♦ İki ya da daha fazla katmana sahip olan atomlar son katmanlarında 8 elektron bulun-
durduklarında kararlı yapıya ulaşırlar.
♦ Atomların bağ yaparak bileşik oluşturmalarının temel nedeni elektron dizilimleri-
ni asal gazlara benzetme isteğidir. Atomların tek ve son katmanlarındaki elektron
dizilimlerini Helyum soy gazına benzeterek 2 yapmalarına dublet kuralı, son kat-
manlarındaki elektron sayısını 8’e tamamlayarak Helyum dışındaki diğer soy gazların
elektron dizilimine benzetmelerine oktet kuralı denir.
1 X1–: 2 )
3 Y1+: 2 ) Dublete uyarlar
5 Z3+: 2 )
7 X3–: 2 )^8 )
12 Y2+: 2)^8 ) Oktete uyarlar
17 Z
1–: 2 ) (^8) ) (^8) )
Helyum 2 He 2
Azot 7 N^25
Flor 9 F^27
Sodyum 11 Na^281
Alüminyum 13 Al 2 8 3
Argon 18 Ar 2 8 8
Kalsiyum 20 Ca 2 8 8 2
ELEMENT SEMBOLÜ KATMAN ELEKTRON DİZİLİŞİ
33.
Atom 1.
katman
2.
katman
3.
katman
9 X^27 b
14 Y^2 c^4
16 Z a^86
Yukarıdaki tabloda X, Y ve Z atomla-
rının katmanlarındaki elektron sayıları
verilmiştir.
Buna göre, tablodaki a, b ve c sayı
değerleri aşağıdakilerden hangisi-
dir?
a b c
A) 2 0 8
B) 0 0 8
C) 0 1 4
D) 2 0 6
E) 2 2 3
- Birinci katmanında 2, ikinci katmanın-
da 8 ve üçüncü katmanında 2 elekt-
ron bulunduran X atomu ile ilgili ola-
rak,
I. 2 elektron verdiğinde kararlı olur.
II. Çekirdek yükü 12’dir.
III. 2+ yüklü iyonu dublete uyar.
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız III
C) I ve III D) I ve II
E) II ve III - X3+ iyonunun katman elektron dizilimi ile
8 Y
2– iyonunun katman elektron dizilimi
aynıdır.
Buna göre, X atomu ile ilgili olarak;
I. Katman sayısı üçtür.
II. Elektron dizilişinde son katmanın-
daki elektron sayısı 3’tür.
III. 3+ yüklü iyonu oktetini tamamlar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III
3.Bölüm / Periyodik Sistem