Çözümlü Sorular
50
Palme YayıneviPeriyodik Tabloda Yer Bulma
Elementler bileşik oluştururken son katmanlarındaki elektron sayılarını oktete ya da dub-
lete tamamlamak için elektron alış-verişi yaparlar ya da elektronlarını ortaklaşa kullanırlar.
Metaller, soy gaz kararlılığına ulaşmak için elektron verirken, ametaller genellikle elektron
alarak kararlı hale geçerler.
Atomun elektron dağılımında son katmandaki elektron sayısına değerlik elektron sayısı
denir. Değerlik elektron sayısı, atomun A grubu cinsinden periyodik tablodaki grup numara-
sını verir. Katman sayısı ise periyodunu verir.
Element Katman Elektron Dizilimi Değerlik Elektron Sayısı Periyodik Sistemdeki Yeri
3 Li 2 ) 1 )^1 2. periyot 1A
8 O 2 ) 6 )^6 2. periyot 6A
15 P 2 ) 8 ) 5 )^5 3. periyot 5A
19 K 2 ) 8 ) 8 ) 1 )^1 4. periyot 1AHelyum elementi değerlik elektron sayısı 2 olmasına rağmen periyodik tabloda 2A gru-
bunda değil, 8A grubunda bulunur.Elementlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri elektron dağılımları ile doğrudan ilgilidir. Bir
atomun elektron alması, vermesi veya ortaklaşması gibi kimyasal özelliklerini belirleyen dav-
ranışlar, en dış katmanındaki elektron sayısına ve çekirdek yapısına bağlıdır.
Son katmanında,
♦ 1, 2 veya 3 elektronu olan IA, IIA ve IIIA grubunda bulunan atomlar (hidrojen hariç),
bu elektronlarını vererek kendilerine en yakın soy gazın elektron dizilimine benzeme-
ye çalışırlar.
♦ 4, 5, 6 veya 7 elektronu olan IVA, VA, VIA, VIIA grubunda bulunan atomlar, son kat-
manlarına elektron alarak bu katmanlardaki elektron sayılarını 8’e tamamlamaya çalı-
şırlar.
♦ 1, 2 veya 3 elektronu olan metaller elektron verme eğilimindedir.
♦ 8 elektronu olan soy gaz (asal gaz) lar elektron alma - verme eğilimi göstermezler.
♦ 5, 6 veya 7 elektronu olan ametaller elektron alma eğilimindedir.Atomlar aldıkları toplam elektron sayısı kadar (–), verdikleri toplam elektron
sayısı kadar (+) yük ile yüklenir.Not
Örneğin, magnezyum elementi metal olup 12 elektron içermektedir. Buna göre, mag-
nezyumun katman elektron dağılımı 2 ) 8 ) 2 ) şeklinde olur.Elementlerin Elektron Alma –Verme Eğilimleri
Elementlerin bileşik oluştururken son katmanlarındaki elektron sayılarını oktete ya
da dublete tamamlamak için elektron alış verişi yaptıklarına ya da elektronlarını ortak-
laşa kullandıklarına bir önceki ünitede değinmiştik. Metaller, soygaz kararlılığına ulaş-
mak için elektron verirken, ametaller genellikle elektron alarak kararlı hale geçerler.Elementlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri elektron dağılımları ile doğrudan ilgilidir.
Bir atomun elektron alması, vermesi veya ortaklaşması gibi kimyasal özelliklerini belirle-
yen davranışlar, en dış katmanındaki elektron sayısına ve çekirdek yapısına bağlıdır.Son katmanında,➢ 1, 2 veya 3 elektronu olan IA, IIA ve IIIA grubu atomlar (hidrojen hariç) bu elek-
tronlarını vererek kendilerine en yakın soy gazın elektron dizilimine benzemeye
çalışırlar.➢ 5, 6 veya 7 elektronu olan VA, VIA, VIIA grubu atomlar, son katmanlarına elek-
tron alarak bu katmanlardaki elektron sayılarını 8'e tamamlamaya çalışırlar.➢ 1, 2 veya 3 elektronu olan metaller elektron verme eğilimindedir.➢ 8 elektronu olan Soy gaz (asal gaz)lar elektron alma - verme eğilimi göster-
mezler.➢ 5, 6 veya 7 olan ametaller elektron alma eğilimindedir.Örneğin, magnezyum elementi metal olup 12 elektron içermekte olup magnezyu-
mun katman elektron dağılımı 2 ) 8 ) 2 şeklindedir.Şekil – 1ʼ de magnezyum elementinin elektron dizilimi görülmektedir. Magnez-
yum, şekil – 2ʼ de gösterildiği gibi son katmanındaki 2 elektronunu verir ve bi-
leşik oluştururken şekil – 3 ile gösterilen oktet elektron dizilimine ulaşır.Metal Ametal Soy gaz11 Na :^281++++++++++++++++++++++++
- –
- – –
- –
- –
- –
17 Cl :^28710 Ne :^28fiekil – 1 fiekil – 2++++++++++++++++++++++++fiekil – 3
- –
- – –
- –
- –
- –
BileşiklerÜNİTE –2BİLEŞİKLER NASIL OLUŞUR?
DEĞERLİK ELEKTRON SAYISI
Bir atomun son katmanında bulundurduğu top-
lam elektron sayısıdır. Genellikle grup num-
arasına eşittir.Katman Elektron
DizilimiPeriyodik
Cetveldeki
Grubu1A
2A
3A
4A
5A
6A
7A
8A
++++++++++++++++ –++++++++- –
++++++++
–
++++++++++++++++
–
++++++++++++++++De€erlik
Elektron
Say›s›1 2 3 4 5 6 7 8
- –
- –
- –
- –
- –
Şekil – 1’de magnezyum elementinin elektron dizilimi görülmektedir. Magnezyum ato-
mu, şekil – 2’de gösterildiği gibi son katmanındaki 2 elektronunu verir ve bileşik oluştururken
şekil – 3 ile gösterilen oktet elektron dizilimine ulaşır.Elementlerin Elektron Alma –Verme Eğilimleri
Elementlerin bileşik oluştururken son katmanlarındaki elektron sayılarını oktete ya
da dublete tamamlamak için elektron alış verişi yaptıklarına ya da elektronlarını ortak-
laşa kullandıklarına bir önceki ünitede değinmiştik. Metaller, soygaz kararlılığına ulaş-
mak için elektron verirken, ametaller genellikle elektron alarak kararlı hale geçerler.Elementlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri elektron dağılımları ile doğrudan ilgilidir.
Bir atomun elektron alması, vermesi veya ortaklaşması gibi kimyasal özelliklerini belirle-
yen davranışlar, en dış katmanındaki elektron sayısına ve çekirdek yapısına bağlıdır.Son katmanında,➢ 1, 2 veya 3 elektronu olan IA, IIA ve IIIA grubu atomlar (hidrojen hariç) bu elek-
tronlarını vererek kendilerine en yakın soy gazın elektron dizilimine benzemeye
çalışırlar.➢ 5, 6 veya 7 elektronu olan VA, VIA, VIIA grubu atomlar, son katmanlarına elek-
tron alarak bu katmanlardaki elektron sayılarını 8'e tamamlamaya çalışırlar.➢ 1, 2 veya 3 elektronu olan metaller elektron verme eğilimindedir.➢ 8 elektronu olan Soy gaz (asal gaz)lar elektron alma - verme eğilimi göster-
mezler.➢ 5, 6 veya 7 olan ametaller elektron alma eğilimindedir.Örneğin, magnezyum elementi metal olup 12 elektron içermekte olup magnezyu-
mun katman elektron dağılımı 2 ) 8 ) 2 şeklindedir.Şekil – 1ʼ de magnezyum elementinin elektron dizilimi görülmektedir. Magnez-
yum, şekil – 2ʼ de gösterildiği gibi son katmanındaki 2 elektronunu verir ve bi-
leşik oluştururken şekil – 3 ile gösterilen oktet elektron dizilimine ulaşır.Metal Ametal Soy gaz11 Na :^281++++++++++++++++++++++++
- –
- – –
- –
- –
- –
17 Cl :^28710 Ne :^28fiekil – 1 fiekil – 2++++++++++++++++++++++++fiekil – 3
- –
- – –
- –
- –
- –
69
BileşiklerÜNİTE –2BİLEŞİKLER NASIL OLUŞUR?
DEĞERLİK ELEKTRON SAYISI
Bir atomun son katmanında bulundurduğu top-
lam elektron sayısıdır. Genellikle grup num-
arasına eşittir.Katman Elektron
DizilimiPeriyodik
Cetveldeki
Grubu1A
2A
3A
4A
5A
6A
7A
8A
++++++++++++++++ –++++++++- –
++++++++
–
++++++++++++++++
–
++++++++++++++++De€erlik
Elektron
Say›s›1 2 3 4 5 6 7 8
- –
- –
–
- –
- –
11 Na: 2 ) 8 ) 1 ) 17 Cl: 2 ) 8 ) 7 ) 10 Ne: 2 ) 8 )
Metal Ametal Soy gaz36.
(X) (Y) (Z)
Yukarıda katman elektron dizilimleri
verilen X, Y ve Z atomları ile ilgili aşa-
ğıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Değerlik elektron sayısı en büyük
olan Y’dir.
B) Y ametal, Z metaldir.
C) X, iki elektron vererek dubletini ta-
mamlar.
D) Y, bir elektron aldığında, Z ise
2 elektron verdiğinde katman
elektron dizilimleri aynı olur.
E) X, 2. periyot 2A grubunda, Y ise 2.
periyot 6A grubundadır.- I. 3. periyodun 3. elementi
II. 2. periyodun 7. elementi
III. 4. periyodun 2. elementi
Periyodik tabloda yerleri verilen yu-
karıdaki elementlerin atom numara-
ları sırasıyla aşağıdakilerden hangi-
sinde doğru verilmiştir?
A) 13, 7, 20 B) 13, 9, 20
C) 5, 17 ,12 D) 11, 8 ,12
E) 20, 17, 12
38. I. 1 H
II. 2 He
III. 19 K
Yukarıdaki element atomlarının sınıf-
landırılması, aşağıdakilerden hangi-
sinde doğru verilmiştir?
I II III
A) Metal Metal Metal
B) Metal Soy gaz Metal
C) Ametal Soy gaz Metal
D) Ametal Metal Metal
E) Ametal Metal Ametal2.Ünite ATOM VE PERİYODİK SİSTEM