Palme Yayınları - TYT Kimya Konu Anlatımlı 2018-2019

Çözümlü Sorular

Palme Yayınevi

İYONİK BAĞLARIN SAĞLAMLIĞI
İyonik bağ en güçlü, en sağlam kimyasal türler arası etkileşimdir. Bu yüzden iyonik bağlı
bileşiklerin dayanıklılığı, sağlamlığı diğer bileşiklere göre daha yüksektir.
İyonik bağların sağlamlığı iyon yarıçaplarına ve iyon yüklerine bakılarak belirlenir.
◆ İyon yarıçapı arttıkça iyonlar arası elektrostatik çekim gücü azalacağından iyonik
bağın sağlamlığı azalır.
◆ İyon yükleri arttıkça aralarındaki çekim kuvveti artacağından iyonik bağın sağlamlığı
artar.
İyonik bağın sağlamlığı iyonik bileşiklerin erime noktasının yükselmesini sağladığından,
bileşiklerin erime noktasına bakılarak karşılaştırma yapılabilir.

1A

95 pm

133 pm

Na+

K+

Mg2+

Ca2+ Cl–

Br–

I–

O2– F–

2A

65 pm

99 pm 181 pm

195 pm

216 pm

6A

140 pm

7A

136 pm

Bileşik Erime   noktası (°C)

NaF 993

NaCl 801

NaBr 750

NaI 662

KCl 772

KBr 735

KI 680

Bu bilgilere göre,

◆ MgO bileşiğinin erime noktası CaO’in erime noktasından büyük olmalıdır. (İyon çapı

Ca2+ > Mg2+ olduğundan iyonik bağ sağlamlığı MgO’da daha fazladır.)

◆ MgO bileşiğinin erime noktası NaF bileşiğinin erime noktasından büyüktür.

Mg2+ O2–

65

pm

140

pm

Na+ F–

95

pm

136

pm

MgO bileşiğinin iyonlar arası uzaklığı, NaF bileşiğininkine göre daha düşüktür. İyon-

lar arası uzaklık arttıkça iyonik bağın sağlamlığı azalır. Ayrıca iyon yükü arttıkça iyo-

nik bağın sağlamlığı da artar.

◆ NaF, NaCl, NaBr, NaI iyonik bileşiklerinin aynı koşullarda erime noktaları karşılaştırıl-

dığında; anyonların yarıçapları F–, Cl–, Br–, I– sırasıyla arttığından Na+ iyonu ile anyon

arasındaki çekim kuvveti azalır. Buna göre, Na–F bağı en güçlü, Na–I bağı en zayıftır.

◆ NaCl bileşiğindeki iyonik bağ, KCl bileşiğindeki iyonik bağdan daha sağlamdır.

Soru Çözüm

1 H  elementinin     12 Mg   ve  20 Ca   elementleri    

ile  oluşturduğu    MgH 2   ve   CaH 2  bileşikleri 

ile ilgili;

I. Aynı koşullarda CaH 2 ’nin erime noktası

daha fazladır.

II. Her ikisi de elektrostatik çekim kuvveti

ile oluşmuştur.

III. MgH 2 ’nin iyonik bağ sağlamlığı daha

fazladır.

yargılarından   hangileri   yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

Atom çapı Ca>Mg olduğundan iyonik bağ

sağlamlığı MgH 2 ’de daha fazladır. Erime

noktası da daha fazla olur. Metal olan Mg

ve Ca elementleri ametal olan H elementi

ile elektrostatik çekim kuvvetine dayalı bi-

leşik oluştururlar.

Yanıt   A

14.

• • •

X+

100 pm

Y+

80 pm

Z+

140 pm

Yukarıda    bulunan üç   metal  iyonunun    

T2–     iyonu    ile     oluşturacağı   bileşikler  ile 

ilgili;

I. X 2 T’nin erime noktasının en yüksek

olması beklenir.

II. Y 2 T’nin iyonik bağ sağlamlığı

Z 2 T’ninkinden büyüktür.

III. X, Y ve Z aynı grup elementi ise

Z’nin proton sayısı en küçüktür.

yargılarından   hangilerinin    doğru   oldu-

ğu  söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I ve II D) II ve III

E) I, II ve III

15. I. İyonik bağın sağlamlığı bileşiklerin
    erime noktasını yükseltir.
    II. İyon yarıçapı arttıkça iyonlar arası
    elektrostatik çekim artar.
    III. İyon yükü arttıkça iki tanecik arasın-
    daki çekme kuvveti artar.
    IV. İyonik bileşikler suda çözündüğün-
    de yüklü tanecikler su molekülleri ile
    çevrilerek birbirinden ayrılır.
    Yukarıdaki cümlelerin doğru (D) ya
    da yanlış (Y) olduğuna karar veren bir
    
    öğrenci hangi seçeneği işaretlerse
    doğru olur?
    A) D, Y, D, D B) D, D, Y, Y
    C) Y, Y, D, D D) Y, D, Y, Y
    E) Y, D,Y, D


16. Aynı periyotta yer alan ve A gruplarında
    bulunan X, Y ve Z elementlerinin atom
    numaraları ardışık tek sayılardır.
    X, periyodunun ilk elementi olduğuna
    
    göre;
    I. Y’nin bağ yapımında kullanılan
    elektron sayısı 3’tür.
    II. X ve Z elektrostatik çekim kuvvetine
    dayanan X 3 Z bileşiğini oluşturur.
    III. Y ile Z’nin değerlik elektron sayıları
    aynıdır.
    yargılarından hangileri doğrudur?
    A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
    D) II ve III E) I, II ve III

1.Bölüm/KIMYASAL TÜRLER VE GÜÇLÜ ETKILEŞIMLER