Örnek Sorular
Palme Yayınevi
24.Ünite / BİTKİLERDE MADDE TAŞINMASI
- Bir bitkinin yaprağında gerçekleşen;
I. fotosentez,
II. terleme,
III. solunum
olaylarından hangileri, yaprak hücrelerinde
ozmotik basıncın artmasına ve komşu hüc-
relerden su almalarına neden olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
(2016 – LYS) - Terleme-çekim teorisine göre suyun taşını-
mında,
I. stomalar aracılığı ile terlemenin gerçek-
leşmesi,
II. suyun topraktan bitkinin kök hücrelerine
geçmesi,
III. yaprak hücrelerinin ozmotik basıncının
artması,
IV. suyun ksilem demetleri içinde yükselmesi
olayları hangi sıra ile gerçekleşir?
A) I - III - IV - II B) III - I - II - IV
C) I - IV - III - II D) III - I - IV - II
E) III - II - I - IV - Çok yıllık bitkilerde suyun odun borularında
(ksilemde) yükselmesiyle ilgili aşağıdaki ifa-
delerden hangisi yanlıştır?
A) Yapraklarda fotosentez sırasında tüketilen
su nedeniyle yaprak hücrelerindeki ozmo-
tik basıncın artması, su moleküllerinin yu-
karı çekilmesinde etkilidir.
B) Hidrojen bağlarıyla oluşan kohezyon kuv-
veti sayesinde su sütunu oluşur.
C) Kök hücrelerine, aktif taşımayla su alınır.
D) Odun borularının kılcal yapıda olması su-
yun yükselmesine katkı yapar.
E) Yapraklardan terlemeyle yitirilen su, bitki-
nin üst kısımlarında bir çekme kuvveti ya-
ratır.
(2012 – LYS)
13 A 14 D 15 C
Terleme
Ksilemde
kohezyon ve
adezyon
Ksilem
özsuyu
Mezofil
hücreleri
Stoma
Su
molekülleri
Atmosfer
Hidrojen
bağlarıyla
adezyon Hücre
çeperi
Ksilem
hücreleri
Hidrojen
bağlarıyla
kohezyon
Su
molekülü
Kök
tüyü
Toprak
parçacığı
Su
Topraktan su
alınımı
Su potansiyel farkı
2
3
1
- Yapraklarda fotosentez ve terleme sırasında tüketilen su, yaprak hücrelerinin
ozmotik basıncının artmasına ve bitkinin üst kısımlarında bir çekme (emme)
kuvvetinin doğmasına neden olur. - Yapraklarda oluşan çekme kuvvetinin etkisiyle su, ksilemin içinde kırılmaz bir
sütun halinde kökten yapraklara doğru taşınır. Suyun adhezyon ve kohezyon
özellikleri bu taşınıma yardımcı olur. - Su kaybı sonucu ozmotik basıncı artan kök hücreleri emici tüyleri ile topraktaki
suyu alır.
Sekoya gibi uzun boylu ağaçlarda kök basıncı ve kılcallık su taşınımın-
da yardımcı kuvvetlerdir. Bu gibi bitkilerde terleme-çekim ve kohezyon suyun
yükseklere taşınmasında geçerliliği en çok kabul edilen kuramdır.