Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

24.Ünite / BİTKİLERDE MADDE TAŞINMASI

19. 
    

    Bitkilerde su taşınımını sağlayan,
    I. kök basıncı,
    II. terleme-çekim ve kohezyon,
    III. kılcallık
    faktörlerinin etkinlik dereceleri arasındaki
    ilişki aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
    A) I > II > III B) I > III > II C) II > III > I
    D) II > I > III E) III > II > I

    
    


20. 
    

    Aşağıdakilerden hangisi odunsu bitkilerde
    suyun köklerden yaprağa taşınmasında et-
    kili faktörlerden biri değildir?
    A) Odun boruların kılcal yapıya sahip olması
    B) Yapraklardan terlemeyle su yitirilmesi
    C) Su moleküllerinin yarattığı kohezyon kuv-
    veti
    D) Kökteki emici tüylerde ozmotik basıncın
    yüksek olması
    E) Soymuk borularında taşınan besin mad-
    delerinin ozmotik basıncı artırması
    (2010 – LYS)

    
    


21. 
    

    Bitkilerde terleme,
    I. Madensel tuzların taşınmasına yardımcı
    olma
    II. Bitkinin aşırı ısınmasını önleme
    III. Fotosentez ürününün köklere taşınması-
    nı sağlama
    işlevlerinden hangilerini gerçekleştirir?
    A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
    D) I ve II E) I, II ve III
    (1994 –ÖSS)

    
    


22. 
    

    (^) Terleme hızı
    X
    Terleme hızına etki eden çevresel faktörler
    ile ilgili yukarıdaki grafikte X yerine aşağı-
    dakilerden hangisi yazılabilir?
    A) Sıcaklık
    B) Havanın nem miktarı
    C) Kütikula kalınlığı
    D) Rüzgarın hızı
    E) Stoma sayısı
    16 D 17 A 18 C
    � Bitkilerde terleme sürekli gerçekleşirken, fotosentez sadece gündüzleri ger-
    çekleşir. Aşağıda terleme ve fotosentez hızının zamana bağlı değişim grafikleri
    verilmiştir:
    Te rleme hızı
    Zaman
    Fotosentez hızı
    Gece Gündüz Gece Gece Gündüz Gece Zaman
    Kurak ortamda yaşayan bitkiler gündüzleri stomalarını kapatarak terle-
    meyi azaltırlar. Bu nedenle bu bitkilerin gece yaptıkları terleme miktarı gündüz-
    den fazladır.
    � Bitkilerdeki terleme olayı,

    
    


23. 
    

    bitkinin aşırı ısınmasını önleme,

    
    


24. 
    

    topraktan mineralce zengin su alınıp yaprağa taşınması
    işlevlerini gerçekleştirir.
    Terleme Hızına Etki Eden Faktörler:
    � Terleme hızına etki eden faktörler genetik ve çevresel olmak üzere ikiye ayrılır.
    � a. Genetik Faktörler:

    
    
    
    
    • Yaprağın anatomik yapısı: Yapraktaki stoma sayısı, stomanın konumu, kü-
      tikula kalınlığı ve tüy miktarı gibi faktörler terleme hızını etkiler.
    
    
    • Yaprağın yüzey alanı: Sulak bölge bitkilerinin yaprakları geniş bir yüzey ala-
      nına sahiptir. Kurak bölge bitkileri terlemeyi azaltmak için iğne yapraklara
      sahiptir.
    
    
    • Kök/gövde oranı: Kurak bölge bitkilerinde kök sistemi, sulak bölge bitkile-
      rinde sürgün sistemi daha gelişmiştir.
      � b. Çevresel Faktörler:
    
    
    • Havanın nem miktarı artarsa, bitkinin terleme hızı azalır.
    
    
    • Ortamın sıcaklığı arttıkça, bitkinin terleme hızı da artar. Bazı bitkiler aşırı
      sıcak havalarda stomaların kapatarak terleme hızını azaltabilir.
    
    
    • Topraktaki su miktarı arttıkça terleme hızı da artar.
    
    
    • Rüzgar ortamdaki nemi uzaklaştırdığı için terleme hızını artırır.
    
    
    
    

Aşağıda kurak bölge bitkilerinde terleme hızını azaltan adaptasyonlar

verilmiştir:

• Yaprağın yüzey alanı dardır.


• Stoma sayısı azdır.


• Stomalar daha çok yaprağın alt epidermisinde yoğunlaşmıştır.


• Yaprakta kalın bir kütikula tabakası bulunur.


• Yaprakta bol miktarda örtü tüyü bulunur.
  STOMA
  � Stomalar bir çift bekçi hücre (kilit hücre) ve bunların arasındaki bir boşluktan
  oluşur. Bekçi hücreler kloroplast içerdiğinden fotosentez yapabilir.
  � Bekçi hücrelerin iç çeperleri kalın, dış çeperleri ise incedir. Çeperlerdeki kalınlık
  farkı stomaların açılıp kapanmasında önemli rol oynar.