Örnek Sorular
Palme Yayınevi
3.Bölüm / Komünite Ekolojisi
- Birincil süksesyon ile ilgili,
I. Tahrip olan yaşam alanlarına yeni türlerin
yerleşmesiyle başlar.
II. Liken evresi ile başlayıp ağaç evresi ile
sonlanır.
III. Başladığı alanlarda topraklaşma gerçek-
leşir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Ekolojik süksesyonun en son evresinde or-
taya çıkan kararlı ve dengeli komünite aşa-
ğıdakilerden hangisi ile tanımlanır?
A) Klimaks B) Biyom
C) Ekoton D) Biyotop
E) Habitat - Farklı bölgelerde gerçekleşen,
I. orman yangını,
II. buzulların erimesi,
III. aşırı otlatma
olaylarından hangileri ikincil süksesyonun
başlamasına neden olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III - Birincil ve ikincil süksesyonda,
I. türlerin sıralı değişimi,
II. dengeli bir komünitenin oluşumu,
III. likenlerin topraklaşmayı başlatması
olaylarından hangileri ortak olarak gerçek-
leşir?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
57 E 58 D
C. Süksesyon
� Bir komünitedeki türlerin uzun bir zaman diliminde aşamalı olarak birbirinin ye-
rini alması süksesyon (sıralı değişim) olarak adlandırılır.
� Süksesyonlar birincil (primer) süksesyon ve ikincil (sekonder) süksesyon olmak
üzere ikiye ayrılır.
- Birincil Süksesyon: Üzerinde canlı bulunmayan bir ortama canlıların yer-
leşmeye başlamasıyla gerçekleşir.
� Birincil süksesyon süreci, özellikle buzul istilasına uğramış alanlarda ya da vol-
kanik adalarda belirgin olarak görülür.
� Birincil süksesyonda; liken, yosun, ot, funda-çalı ve ağaç evreleri sıralı olarak bir
değişim gösterir.
� Bu sürecin sonunda ortam şartları aşırı derecede değişmedikçe dengeli ve ol-
gunluğa erişmiş bir komünite meydana gelir. Bu kararlı komüniteye klimaks adı
verilir.
Birincil süksesyonun başladığı alanlarda toprak bulunmaz. Kaya, kum
ve çakıl gibi ortamlarda likenler gelişir ve topraklaşmayı sağlar.
Yamaçları
kaplayan
kızılağaç ve
kavak ağaçları
Kızılağaç ve
kavak ormanına
ladin giriyor
Üst topraktaki toplam azot (g/m
2 /18 in. profil)
50
100
150
200
250
50 100 150 200
Yıl
0
300 Öncü dönemler Geçiş Ladin
1
2 3
2
Ladin ve
Tsuga ormanı
3
1
Alaska buzul körfezinde, buzulların geri çekilmesi ile gerçekleşen birincil süksesyonda
topraktaki azot konsantrasyonunun değişimi.
- İkincil Süksesyon: Mevcut komünitenin aşırı otlatma, yangın, kesim gibi
bazı müdahaleler bozulduğu ya da ortadan kaldırıldığı alanlarda görülür.
� İkincil süksesyonun gerçekleştiği alanlarda türlerin sıralı değişimi birincil sük-
sesyona benzer şekilde gerçekleşir; ancak birincil süksesyondan farklı olarak
toprak yapısı bozulmamıştır.
Sekonder Süksesyon : İkincil süksesyon, geçmişte tarımsal bir alan olan kara parçasının,
sonuçta gölge toleranslı ağaçlar tarafından karakterize edilen uzun ömürlü bir klimaks komüni-
teyi destekleyebilen alana dönüşmesini sağlayan süreçtir.
Çıplak
alan
Ot/çimen/
saz (tek yıllık)
Çalı/ot/çimen
(çok yıllık)
Çalı Genç
ağaçlar
Sert
odunlu
klimaks
0 1–5 6–10 11–5051–100> 100
Yaklaşık süre (yıl)
Süksesyonun evreleri