Örnek Sorular
Palme Yayınevi
3.Ünite / EKOLOJİ
- Aşağıdaki grafiklerde; K, L ve M ortamlarının
her birinde birbiriyle yakın ekolojik ilişkisi olan
birer çift canlı türünün, bulundukları ortamdaki
birey sayılarının zamana bağlı değişimi göste-
rilmektedir.
Birey sayısı Birey sayısı Birey sayısı
K ortamı
Zaman Zaman Zaman
L ortamı M ortamı
1.tür
2.tür
3.tür
4.tür
5.tür
6.tür
Bu grafiklere göre; K, L ve M ortamlarının
hangilerinde yaşayan canlı türleri arasında
rekabet ortaya çıkmıştır?
A) Yalnız K B) Yalnız L C) K ve L
D) K ve M E) L ve M
(2014 – LYS)
- X ve Y mikroorganizma türleri, içeriği aynı olan
besi ortamına ayrı ayrı konmuş ve birey sayıları - ve 2. grafikteki gibi değişmiştir. X ve Y türle-
ri, içeriği öncekilerin aynı olan bir besi ortamına
birlikte konduklarında ise birey sayılarında 3.
grafikteki gibi değişme olmuştur.
Birey
sayısı
50
30
50
30
50
30
Birey
sayısı
Birey
sayısı
Zaman
X türü Y türü X türü
Y türü
Zaman Zaman
- Grafik 2. Grafik 3. Grafik
Birey sayılarındaki değişmenin, 3. grafikteki
gibi olmasına,
I. iki türün aynı besin için rekabet etmesi,
II. iki türün ortamdaki yadımlama ürünlerin-
den farklı etkilenmesi,
III. X in, Y nin paraziti olması
durumlarından hangileri neden olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
(2003 – ÖSS)
54 D 55 C 56 B
0
20
40
Gaga derinliği (mm)
G. fortis,
tek başına
Daphne
Hebir büyüklük sınıfındaki bireylerin yüzdesi
0
20
G. fuliginosa,
tek başına
Los Hermanos
40
60
60
0
20
40
60 Santa María, San Cristóbal İki tür
beraber
810121416
Gaga
derinliği
G. fuliginosa G. fortis
A
B
C
� Grafiktede görüldüğü gibi ayrı adalarda (A ve B) yaşayan G. fulliginosa ve G. for-
tis ispinozlarının gaga derinlikleri yaklaşık olarak aynıdır. Aynı adada (C) yaşayan
G. fulliginasa daha küçük tohumlar ile G.fortis ise daha büyük tohumlar ile bes-
lenecek şekilde gaga yapısına sahip olmuştur. Bu karakter kayması ekolojik
nişleri aynı olan organizmaların aynı adada yaşayabilmesini sağlamıştır.
Tür içi ve türler arası rekabet, hayvan ve bitki popülasyonlarındaki bü-
yümeyi sınırlandıran ve dengede tutan önemli faktörlerden biridir. Popülasyon-
ların sağlıklı bir şekilde varlığının sürdürebilmesi, su, besin, ışık, yaşama-çoğal-
ma alanları gibi sınırlı bazı kaynakları verimli şekilde kullanabilmesine bağlıdır.
- Av-avcı İlişkisi
� Hayvan komünitelerinde bireylerin çoğu birbirini yiyerek beslenir. Besin olan
hayvana av, avla beslenen hayvana ise avcı denir. Örneğin vaşak beslenmek
için kar tavşanını avlar. Bu durum kar tavşanı sayısının azalmasına neden olur.
Belirli bir süre sonra vaşaklar, tavşan sayısının azalması nedeniyle yeterince
besin bulamazlar. Besin bulamayan vaşak popülasyonunda ölüm, göç ve re-
kabet görülür. Böylece vaşak sayısı azalırken, tavşan sayısı artmaya başlar.
0
40
80
120
160
Ta vşan popülasyonu büyüklüğü^1850187519001925
(bin)
Yıl
Av - avcı ilişkisi
Va
şak popülasyonu büyüklüğü
(bin)
0
3
6
9
Vaşak
Kar tavşanı