3.Ünite / EKOLOJİ
Palme Yayınevi
- Aşağıdaki organizmalardan hangisi besin
piramidinin birinci trofik düzeyinde yer ala-
maz?
A) Su yosunu B) Fitoplankton
C) Kavak D) Tırtıl
E) Yonca - Aynı besin zincirinde bulunan üç farklı canlının
gerçekleştirdiği metabolik olaylar aşağıda gös-
terilmiştir.
Canlı türü Metabolik aktivite
X Organik besinlerdeki kimya-
sal bağ enerjisinin kullanarak
ATP sentezi
Y DNA'sındaki kalıtsal bilgiye
göre, kendine özgü organik
madde sentezi
Z Güneş enerjisini kullanarak
inorganik maddeleri organik
maddeye dönüştürme
Hangi canlıların besin zincirindeki yerleri
kesin olarak bulunabilir?
A) Yalnız X B) Yalnız Z C) X ve Y
D) X ve Z E) Y ve Z
80 E 81 B 82 C
Örnek Sorular
� Bir ekosistemdeki farklı besin zincirlerinin oluşturduğu ilişkiler besin ağı olarak
adlandırılır. Aşağıda bir çayır ekosistemine ait besin ağı verilmiştir.
Bir komünitedeki besin ağı ve trofik etkileşimler
Kırmızı tilki Kurt Karga
Kırmızı sincap Tavşan
Geyik
Kunduz
Çam Akçaağaç Köknar
Kavak, huş ağacı Sucul bitkiler
Birincil
üreticiler
Birincil
tüketiciler
İkincil
tüketiciler
D. MADDE DÖNGÜLERİ:
� Ekosistemde maddeler geri dönüştürülerek defalarca kullanılır.
� Canlılar ihtiyaç duydukları maddeleri yaşam ortamından alır, kullanır ve sonra
tekrar ortama geri verir. Maddelerin ekosistemdeki bu dolaşımına madde dön-
güleri denir.
- Azot Döngüsü
� Atmosferdeki azotun canlılar tarafından kullanımı ve tekrar atmosfere dönmesi
olayına azot döngüsü denir.
Azot canlılar için en önemli yapı maddesi olan proteinlerin yapısında bu-
lunduğu gibi ATP, nükleik asit ve vitamin gibi organik maddelerin yapısına da katılır.
� Aşağıda azot döngüsünün şeması verilmiştir.
Atmosferdeki azot (N 2 )
Ölü organik madde
Bitki ve hayvan
yapısındaki proteinler
Baklagillerin köklerindeki
azot tutucu bakteriler
Azot tutan
toprak bakterileri
Nitrifikasyon
bakterileri
Nitrat
(NO 3 – )
Azotun bitkiler
tarafından
alınması
Denitrifikasyon
bakterileri
Ayrıştırıcılar
(Mantarlar ve bazı bakteriler)
Amonyum (NH 4 +)