Örnek Sorular
5.Ünite / MİTOZ BÖLÜNME – EŞEYSİZ ÜREME
Palme Yayınevi
Aşağıdaki durumlardan hangisinde oluşan
yeni bireylerin, hücre çekirdeklerindeki ka-
lıtsal özellikleri atasınınkine bire bir benze-
meyebilir?
(Mutasyon gerçekleşmediği kabul edilecektir.)
A) Ana bireyde oluşan bir tomurcuktan geli-
şen yeni bir bireyin
B) Mitozla oluşan diploit spordan gelişen yeni
bir bireyin
C) Hermafrodit iki canlının birbirlerini döllen-
mesiyle oluşan bireylerin
D) Diploit bir canlının diploit yumurtasından
partenogenezle gelişen yeni bir bireyin
E) Planaryanın vücudunun ikiye bölünmesiyle
oluşan bireylerin
(2011 - LYS)
(^) Havuç bitkisinin
kökü Kökün enine
kesiti
Floem
hücreleri
Kültüre alınan
Besi ortamındakihücreler fideler
Embriyo
gelişimi
Bu araştırmada, havuç bitkisinin kökünden
alınan floem hücrelerinden her birinin, kültür
ortamında tam bir bitkiye geliştiği saptanmıştır.
Bu araştırmaya göre, elde edilen bitkilerle
ilgili,
I. Hücreleri farklılaşıp özelleştiğinde bazı
genlerini yitirmişlerdir.
II. Hücrelerinin tümü çekirdeklerinde aynı
genlere sahiptir.
III. Atasal bitkiyle özdeş bitkilerdir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
(2009-ÖSS Fen – 2)
Bir arı kovanında meydana gelen aşağıdaki
olaylardan hangisi genetik varyasyona ne-
den olur?
A) Polen ile beslenen zigottan işçi arının oluş-
ması
B) Erkek arının sperm oluşturması
C) Sperm ve yumurtanın birleşmesi
D) Arı sütü ile beslenen zigottan kraliçe arının
oluşması
E) Döllenmemiş yumurtadan erkek arının
oluşması
33 D 34 E
35 C 36 E 37 C
fındık, asma, böğürtlen, ahududu gibi bitkiler örnek olarak verilebilir.
� Günümüzde bitkilerin vejetatif üreyebilme özelliğinden yararlanılarak doku
kültürü yöntemiyle bitkiler çoğaltılabilmektedir. Bu yöntem kaybolmakta olan
türlerin korunması, üretilmesi zor olan türlerin çoğaltılması ve ticari önemi olan
bitkilerin çok sayıda elde edilmesi gibi amaçlarla kullanılır.
� Doku kültürü yöntemi; steril şartlarda yapay bir besin ortamında bitkinin hüc-
re, doku veya organ gibi kısımlarından yeni doku, bitki ya da bitkisel ürün üretil-
mesidir.
� Aşağıda havuç bitkisinde uygulanan doku kültürü yönteminin aşamaları basitleş-
tirilerek verilmiştir.
1
2345Havuç bitkisinin köküFarklılaşmış hücre kümeleri, aynılaştıkları
(farklılaşma yeteneklerini kaybettikleri) ve
besin bulunan ortamda büyütülür.Farklılaşmış bir hücre bölünür......ve kallus denilen bir hücre kitlesi oluşur.Kallus, bir bitki embriyosu oluşup gelişe-
bilsin diye besinlerin ve hormonların oldu-
ğu özelleşmiş bir ortama ekilir.Toprağa ekildikten sonra da verimli bir
bitki üretilir.Doku kültürü yönteminin aşamaları� Doku kültürü yöntemi ile istenilen özelliklere sahip bitkilerin çok fazla sayıda kop-
yası oluşturulabilir. Bu yöntemden mısır, buğday, pirinç, soya fasülyesi gibi bitki-
lerin ıslah çalışmalarında faydalanılmaktadır. Ayrıca melez orkide, manolya, gül,
zambak gibi değerli süs bitkilerinin hızlı çoğaltılmasında da doku kültürü yöntemi
kullanılmaktadır.
Vejetatif Üremenin Tarımsal Üretimdeki Önemi
� Vejetatif üreme, tarımsal üretimde büyük avantajlar sağlar. Tohum ile üretilmesi
mümkün olmayan muz, çekirdeksiz üzüm, kavak, söğüt gibi bitkiler bu yolla üre-
tilir. Bu tip üreme tohumla üremeye göre daha kısa sürede gerçekleşir. Ayrıca
genetik yapısı nedeniyle belirli bir çevreye uyum sağlamış bireylerin, genetik ya-
pılarında hiçbir değişme olmadan daha hızlı yayılmasını sağlar. Pek çok bitki türü
yaprak, kök ve gövde parçaları kullanarak seralarda ve fidanlıklarda vejetatif yolla
üretilebilmektedir. Kültür bitkilerini, meyve ağaçlarını ve süs bitkilerini vejetatif
yolla üretmek için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir.