Örnek Sorular
Palme Yayınevi
3.Bölüm / Modern Genetik
- İnsanlarda renk körlüğü, X kromozomu üzerin-
deki çekinik bir alel ile kalıtılmaktadır.
(^) renk körü dişi birey sağlıklı dişi birey
renk körü erkek birey sağlıklı erkek birey
Fenotipleri,
I.
II.
III.
şeklinde olan ebeveynlerin birer erkek çocuk-
larının renk körü olduğu bilinmektedir.
Buna göre, bu ebeveynlerden hangilerinin
renk körü bir kız çocuğuna sahip olma ola-
sılığı vardır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
(2017 – YGS)
- Kız çocuğun hemofili olduğu bir ailede, ba-
banın hemofili geni taşıma ihtimali kaçtır?
A) 1 B) 1/2 C) 1/3 D) 2/3 E) 1/4 - Aşağıdaki soyağacında 5 ve 10 numaralı birey-
ler renk körüdür.
özelliği gösteren dişi
birey
özelliği göstermeyen
dişi birey
özelliği gösteren erkek
birey
özelliği göstermeyen
erkek birey
12
3456 7
8910
Buna göre, hangi bireyler renk körlüğü ba-
kımından kesinlikle taşıyıcıdır?
A) 1 – 7
B) 2 – 6
C) 8 – 9
D) 3 – 4 – 6
E) 3 – 4 – 8 – 9
(2014 – LYS)
72 E 73 A 74 C
Hem kız hem de erkek çocukları
renk körü olabilen bir aile ile ilgili,
I. Anne renk körüdür.
II. Baba renk körüdür.
III. Annede renk körlüğü geni var-
dır.
yargılarından hangileri kesin olarak
doğrudur?
ÖRNEK
Bir ailenin kız çocuklarının renk körü
olabilmesi için babanın renk körü
olması şarttır. Erkek çocuklar renk
körü genini anneden aldığı için an-
nede renk körlüğü geni mutlaka bu-
lunmalıdır. Anne taşıyıcı da olabile-
ceği için annenin renk körü olması
zorunlu değildir.
II ve III
ÇÖZÜM
Aşağıdaki soyağacında renk körü
bireyler koyu renkli olarak verilmiş-
tir.
: Dişi birey
: Erkek birey
12
34
Buna göre,
I. 1 nolu birey xRxr genotipinde-
dir.
II. 3 nolu birey renk körlüğü genini
2 nolu bireyden almıştır.
III. 4 nolu bireyin genotipi tam ola-
rak bulunamaz.
yargılardan hangileri doğrudur?
ÖRNEK
XRXr XRY
XrY XRXR
XRXr
Yukarıdaki soyağacında I ve III nolu
yargılar doğrudur. Erkek çocuk renk
körlüğü genini annesinden alır. Bu
nedenle II nolu yargı yanlıştır.
I ve III
ÇÖZÜM
b. Hemofili
� X kromozomunun homolog olmayan kısmında taşınan çekinik bir genle (Xh) be-
lirlenir.
� Kan pıhtılaşması için gerekli olan bir ya da daha fazla proteinin eksikliğinden
dolayı kan pıhtılaşmaz.
� XH normal, Xh hemofili olma genidir.
Dişi ve erkek bireylerde hemofili bakımından genotip ve fenotip durumları
XH: Normal gen
Xh: Hemofili geni
Eşey Genotip Fenotip
Dişi
XHXH Normal
XHXh Taşıyıcı
XhXh Hemofili
Erkek
XHY Normal
XhY Hemofili
Hemofilinin kalıtımı renk körlüğünün kalıtımına benzer.